Dyrektywa 2001/24/WE w sprawie reorganizacji i likwidacji instytucji kredytowych
Dz.U.UE.L.2001.125.15
Akt obowiązującyDYREKTYWA 2001/24/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 4 kwietnia 2001 r.
w sprawie reorganizacji i likwidacji instytucji kredytowych
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 47 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
uwzględniając opinię Europejskiego Instytutu Walutowego 3 ,
stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu 4 ,
(1) Zgodnie z celami Traktatu, należy promować harmonijny i zrównoważony rozwój gospodarczy w całej Wspólnocie przez zniesienie wszelkich przeszkód ograniczających swobodę przedsiębiorczości i swobodę świadczenia usług we Wspólnocie.
(2) Jednocześnie z eliminowaniem tych przeszkód należy zwrócić uwagę na sytuacje powstające w razie napotkania trudności przez instytucję kredytową, w szczególności, jeżeli ta instytucja ma oddziały w innych Państwach Członkowskich.
(3) Niniejsza dyrektywa stanowi część ram legislacyjnych Wspólnoty ustanowionych na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 marca 2000 r. odnoszącej się do podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (2000/12/WE) 5 . Wynika z tego, że w czasie prowadzenia działalności instytucja kredytowa i jej oddziały stanowią jeden podmiot podlegający nadzorowi właściwych władz Państwa Członkowskiego, jeżeli wydano zezwolenie obowiązujące na całym obszarze Wspólnoty.
(4) Niekorzystna byłaby zwłaszcza rezygnacja z tej jedności instytucji i jej oddziałów w przypadku potrzeby podjęcia środków reorganizacyjnych lub wszczęcia postępowania likwidacyjnego.
(5) Przyjęcie dyrektywy 94/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów 6 , wprowadzającej zasadę obowiązkowego członkostwa instytucji kredytowych w systemie gwarancji w ich Państwie Członkowskim pochodzenia, w jeszcze większym stopniu uwidacznia potrzebę wzajemnego uznawania środków reorganizacyjnych i postępowania likwidacyjnego.
(6) Administracyjne lub sądowe władze Państwa Członkowskiego pochodzenia mają wyłączne prawo decydowania i wdrażania środków reorganizacyjnych przewidzianych w prawie i zgodnych z praktyką stosowaną w danym Państwie Członkowskim. W związku z trudnościami w harmonizacji prawa i praktyk Państw Członkowskich, należy umożliwić wzajemne uznawanie przez Państwa Członkowskie środków podejmowanych przez każde z Państw Członkowskich w celu przywrócenia rentowności instytucji kredytowych, które otrzymały zezwolenie wydane przez to Państwo Członkowskie.
(7) Należy zagwarantować, by środki reorganizacyjne podejmowane przez władze administracyjne lub sądowe macierzystego Państwa Członkowskiego oraz środki podejmowane przez osoby lub organy upoważnione przez te władze do zarządzania tymi środkami reorganizacyjnymi, w tym środki obejmujące możliwość zawieszenia płatności, zawieszenia stosowania środków egzekucyjnych lub redukcji roszczeń i inne środki mogące mieć wpływ na prawa osób trzecich, obowiązywały we wszystkich Państwach Członkowskich.
(8) Pewne środki, w szczególności te wpływające na funkcjonowanie wewnętrznej struktury instytucji kredytowej lub na prawa kadry zarządzającej bądź akcjonariuszy, nie muszą być ujęte w niniejszej dyrektywie, aby obowiązywać w Państwach Członkowskich w zakresie, w jakim, zgodnie z zasadami prawa prywatnego międzynarodowego, prawem obowiązującym jest prawo Państwa Członkowskiego pochodzenia.
(9) Niektóre środki, w szczególności te związane z ciągłym spełnianiem warunków niezbędnych do otrzymania zezwolenia, zostały już wzajemnie uznane w zastosowaniu dyrektywą 2000/12/WE w zakresie, w jakim nie naruszają praw osób trzecich, istniejących przed przyjęciem tych środków.
(10) Osoby uczestniczące w działaniu wewnętrznych struktur instytucji kredytowych oraz kadra kierownicza i akcjonariusze tych instytucji występujący w ramach tych funkcji, do celów niniejszej dyrektywy nie są uważani za osoby trzecie.
(11) Należy powiadomić osoby trzecie o wdrożeniu środków reorganizacyjnych w Państwach Członkowskich, w których znajdują się oddziały, jeżeli środki te mogą utrudnić swobodę korzystania z niektórych ich praw.
(12) Zasada równego traktowania wierzycieli w odniesieniu do możliwości podejmowania działań wymaga od władz administracyjnych lub sądowych macierzystego Państwa Członkowskiego przyjęcia środków niezbędnych do tego, żeby wierzyciele z przyjmującego Państwa Członkowskiego mogli korzystać z prawa do podejmowania działań w ustanowionym terminie.
(13) Wymagany jest pewien stopień koordynacji ról pełnionych przez władze administracyjne lub sądowe w odniesieniu do środków służących reorganizacji i postępowania likwidacyjnego wobec oddziałów instytucji kredytowej z centralą poza Wspólnotą, znajdujących się w różnych Państwach Członkowskich.
(14) W przypadku braku środków służących reorganizacji lub jeżeli środki te zawiodły przeżywające trudności instytucje kredytowe muszą zostać zlikwidowane W takim wypadku konieczne jest wzajemne uznanie postępowania likwidacyjnego oraz jego skutków we Wspólnocie.
(15) Ważna rola, jaką odgrywają właściwe władze Państwa Członkowskiego pochodzenia przed wszczęciem postępowania likwidacyjnego, może być kontynuowana przez czas trwania procesu likwidacji, żeby umożliwić jego prawidłowe przeprowadzenie.
(16) W celu zagwarantowania równego traktowania wierzycieli likwidacja instytucji kredytowej musi odbywać się zgodnie z zasadami jedności i powszechności, co wymaga, aby administracyjne lub sądowe władze Państwa Członkowskiego pochodzenia posiadały wyłączną jurysdykcję, a ich decyzja była uznawana i powodowała we wszystkich Państwach Członkowskich, bez dodatkowych formalności, skutki przypisane jej przez prawo Państwa Członkowskiego pochodzenia, chyba że niniejsza dyrektywa stanowi inaczej.
(17) Zwolnienie dotyczące skutków środków służących reorganizacji i postępowania likwidacyjnego w przypadku niektórych umów i praw ogranicza się do tych skutków i nie obejmuje innych zagadnień dotyczących środków służących reorganizacji i postępowania likwidacyjnego, takich jak zgłaszanie, weryfikacja, uwzględnianie i szeregowanie roszczeń dotyczących tych umów i praw oraz zasad dystrybucji wpływów ze sprzedaży aktywów podlegających prawu Państwa Członkowskiego pochodzenia.
(18) W przypadku wypłacalności instytucji kredytowej możliwa jest dobrowolna likwidacja. Jednak nawet po rozpoczęciu dobrowolnej likwidacji administracyjne lub sądowe władze Państwa Członkowskiego pochodzenia mogą, w uzasadnionych przypadkach, podjąć środki służące reorganizacji lub wszcząć postępowanie likwidacyjne.
(19) Cofnięcie zezwolenia na prowadzenie działalności bankowej jest jednym z nieuniknionych skutków likwidacji instytucji kredytowej. Cofnięcie zezwolenia nie powinno spowodować jednak przerwania pewnych działań przez instytucję, o ile są one konieczne lub przydatne dla celów postępowania likwidacyjnego. Państwo Członkowskie pochodzenia może mimo to taką kontynuację działań uzależnić od zgody i poddać nadzorowi swoich właściwych władz.
(20) Indywidualne dostarczenie informacji znanym wierzycielom jest równie istotne jak ich opublikowanie w celu umożliwienia im, o ile to konieczne, wniesienia roszczeń lub zgłoszenia uwag dotyczących roszczeń w określonym terminie. Powinno się to odbywać bez dyskryminacji wierzycieli mających miejsce zamieszkania w innych Państwach Członkowskich niż Państwo Członkowskie pochodzenia, opartej na ich miejscu zamieszkania lub naturze roszczeń. Wierzyciele muszą być regularnie, właściwie informowani przez cały czas trwania postępowania likwidacyjnego.
(21) Jedynie do celów zastosowania przepisów niniejszej dyrektywy do środków służących reorganizacji i postępowania likwidacyjnego wobec znajdujących się we Wspólnocie oddziałów instytucji kredytowej z centralą w kraju trzecim, definicje "Państwa Członkowskiego pochodzenia", "właściwych władz" i "władz administracyjnych lub sądowych" odnoszą się do Państwa Członkowskiego, w którym znajduje się dany oddział.
(22) W przypadku instytucji kredytowej z centralą poza Wspólnotą, która ma oddziały w więcej niż jednym Państwie Członkowskim, do każdego z tych oddziałów niniejsza dyrektywa będzie stosowana osobno. W takim przypadku władze administracyjne lub sądowe, właściwe władze oraz zarządcy i likwidatorzy powinni dołożyć wszelkich starań w celu skoordynowania swych działań.
(23) Chociaż ważne jest stosowanie zasady, że prawo Państwa Członkowskiego pochodzenia określa wszystkie, zarówno proceduralne, jak i materialne skutki środków służących reorganizacji lub postępowania likwidacyjnego, należy także uwzględnić, że skutki te mogą wchodzić w konflikt z zasadami zazwyczaj stosowanymi w kontekście działań ekonomicznych i finansowych danej instytucji kredytowej i jej oddziałów w innych Państwach Członkowskich. W niektórych przypadkach odniesienie się do prawa innego Państwa Członkowskiego wymaga nieuniknionego wykorzystania zasady, że stosuje się prawo Państwa Członkowskiego pochodzenia.
(24) Zastosowanie tej zasady jest szczególnie konieczne w celu zapewnienia ochrony pracownikom, którzy zawarli umowę o pracę z instytucją kredytową, bezpieczeństwa transakcji dotyczących pewnego rodzaju własności oraz ochrony spójności rynku regulowanego działającego zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, na którego terytorium odbywa się obrót danymi instrumentami finansowymi.
(25) Transakcje dokonane w ramach systemu płatności i rozliczeń objęte są postanowieniami dyrektywy (98/26/WE) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie zamknięcia rozliczeń w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych 7 .
(26) Przyjęcie niniejszej dyrektywy nie podważa przepisów dyrektywy 98/26/WE, zgodnie z którymi postępowanie upadłościowe nie powinno wpływać na realizację zamówień w ważny sposób wprowadzonych do systemu ani na zabezpieczenia przewidziane na potrzeby systemu.
(27) Niektóre środki służące reorganizacji lub postępowanie likwidacyjne wymagają wyznaczenia osoby do zarządzania tymi środkami lub postępowaniem. Uznanie powyższej nominacji oraz uprawnień nominowanej osoby we wszystkich pozostałych Państwach Członkowskich stanowi niezbędny warunek wdrożenia decyzji podjętych w Państwie Członkowskim pochodzenia. Jednakże należy określić granice, w ramach których może realizować swoje uprawnienia działając poza macierzystym Państwem Członkowskim.
(28) Wierzyciele, którzy zawarli umowy z instytucją kredytową przed podjęciem środków służących reorganizacji lub wszczęciem postępowania likwidacyjnego, powinni być chronieni przed przepisami Państwa Członkowskiego pochodzenia dotyczącymi nieważności, możliwości unieważnienia lub niemożności wprowadzenia w życie, jeżeli beneficjent transakcji przedłoży dowód, że zgodnie z prawem stosowanym do danej transakcji, nie ma możliwości zakwestionowania danego aktu prawnego.
(29) Poufność informacji odnoszących się do zakupów dokonanych przez osobę trzecią i ujętych w rejestrach lub na kontach dotyczących pewnych aktywów zapisanych w tych rejestrach lub na kontach oraz przez nabywców nieruchomości, powinna być przestrzegana nawet po rozpoczęciu postępowania likwidacyjnego lub podjęciu środków służących reorganizacji. Jedynym sposobem ochrony poufności informacji jest objęcie ważności transakcji kupna prawem obowiązującym w miejscu lokalizacji danej nieruchomości lub Państwa, którego władze prowadzą dany rejestr lub konto.
(30) Skutki środków służących reorganizacji lub skutki postępowania likwidacyjnego na czas toczącego się postępowania sądowego podlegają prawu Państwa Członkowskiego, na którego terytorium trwa dane postępowanie sądowe, w drodze wyjątku od zastosowania lex concursus. Skutki powyższych środków i procedur na pojedyncze działania egzekucyjne wynikające z tych postępowań sądowych podlegają prawu Państwa Członkowskiego pochodzenia, zgodnie z ogólnymi zasadami niniejszej dyrektywy.
(31) Należy dopilnować, by władze administracyjne lub sądowe Państwa Członkowskiego pochodzenia niezwłocznie powiadomiły właściwe władze przyjmującego Państwa Członkowskiego o podjęciu środków służących reorganizacji lub wszczęciu postępowania likwidacyjnego, jeżeli to możliwe przed podjęciem środków lub wszczęciem postępowania lub niezwłocznie po podjęciu tych środków lub wszczęciu postępowania.
(32) Tajemnica zawodowa zgodnie z definicją zawartą w art. 30 dyrektywy 2000/12/WE stanowi niezbędny czynnik wszelkich procedur informowania i konsultacji. Z tego powodu wszystkie władze administracyjne uczestniczące w tych procedurach powinny jej przestrzegać, podczas gdy władze sądowe podlegają w tym względzie odpowiednim przepisom prawa krajowego,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: