Dział 10 - Przepisy karne i administracyjne kary pieniężne - Odpady.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1587 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 28 października 2023 r. do: 31 grudnia 2024 r.

DZIAŁ  X

Przepisy karne i administracyjne kary pieniężne

Rozdział  1

Przepisy karne

Art.  171.  [Prowadzenie gospodarki odpadami w sposób niezapewniający ochrony życia i zdrowia ludzi oraz środowiska]

Kto prowadzi gospodarkę odpadami niezgodnie z nakazem określonym w art. 16

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  172.  [Naruszenie zasady bliskości - obszar województwa]

1. Kto wbrew przepisowi art. 20 ust. 3, poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone:

1) stosuje komunalne osady ściekowe albo

2) unieszkodliwia zakaźne odpady medyczne albo zakaźne odpady weterynaryjne

podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisowi art. 20 ust. 4 przywozi na obszar województwa odpady, o których mowa w ust. 1, wytworzone poza obszarem tego województwa, do celów, o których mowa w ust. 1.

Art.  173. 

(uchylony).

Art.  174. 

(uchylony).

Art.  175. 

(uchylony).

Art.  176.  [Naruszenie obowiązku prowadzenia procesów przetwarzania odpadów w sposób niezagrażający życiu lub zdrowiu ludzi oraz środowisku]

1. Kto wbrew przepisowi art. 33 ust. 1 prowadzi procesy przetwarzania odpadów w sposób niezapewniający, aby procesy te nie stwarzały zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska

podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisowi art. 33 ust. 1 prowadzi procesy przetwarzania odpadów w sposób niezapewniający, aby odpady powstające z tych procesów nie stwarzały zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska.

Art.  177.  [Naruszenie warunków zbierania odpadów przez podmiot prowadzący nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów]

1. Kto, nie mając zawartej umowy, o której mowa w art. 45 ust. 2, zbiera odpady

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  178.  [Gospodarowanie odpadami niezgodnie z informacjami zgłoszonymi do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami]

Kto gospodaruje odpadami niezgodnie z informacjami zgłoszonymi do rejestru, o których mowa w art. 52

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  179.  [Naruszenie obowiązku złożenia wniosku o wpis do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami]

Kto wbrew przepisom art. 50 ust. 1, art. 59 ust. 1 oraz art. 60 ust. 1 nie składa wniosku o wpis do rejestru, o zmianę wpisu do rejestru lub o wykreślenie z rejestru albo składa wniosek niezgodny ze stanem faktycznym, podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  180.  [Naruszenie obowiązku posiadania wymaganych dokumentów podczas transportu odpadów, obowiązku przechowywanie i udostępniania dokumentów ewidencji odpadów lub obowiązku wprowadzania danych do BDO]

1. (uchylony).

2. Kto nie dopełnia ciążących na nim obowiązków w zakresie:

1) posiadania w trakcie transportu odpadów potwierdzenia wygenerowanego z BDO, zgodnie z art. 69 ust. 1a,

2) posiadania w trakcie transportu odpadów komunalnych potwierdzenia wygenerowanego z BDO, zgodnie z art. 71a ust. 3

- podlega karze grzywny.

3. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisowi art. 72 nie przechowuje przez określony czas, nie udostępnia lub nie przedkłada dokumentów i wszelkich danych, o których mowa w art. 72 ust. 1.

4. Tej samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 67 ust. 10 albo ust. 11, nie wprowadza albo nie wprowadza w terminie do BDO informacji zawartych w dokumentach ewidencji odpadów sporządzonych w formie określonej w art. 67 ust. 7.

Art.  180a.  [Naruszenie obowiązków sprawozdawczych]

Kto, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 76, nie składa sprawozdania, podlega karze grzywny.

Art.  181.  [Naruszenie zakazów postępowania z PCB]

Kto wbrew przepisom art. 85 i art. 88, PCB:

1) poddaje odzyskowi lub

2) spala na statkach

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  182.  [Naruszenie zakazu mieszania olejów odpadowych]

Kto wbrew przepisowi art. 92 miesza oleje odpadowe z innymi odpadami niebezpiecznymi, w tym zawierającymi PCB, w czasie ich zbierania lub magazynowania, jeżeli poziom określonych substancji w olejach odpadowych przekracza dopuszczalne wartości,

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  183.  [Naruszenie zakazów i nakazów dotyczących przetwarzania odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych]

1. Kto:

1) poddaje odzyskowi takie rodzaje odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych, których odzysk jest niedopuszczalny zgodnie z art. 94 ust. 1 lub

2) unieszkodliwia odpady medyczne lub odpady weterynaryjne z naruszeniem art. 95 ust. 1 lub 2

podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisowi art. 95 ust. 3 unieszkodliwia zakaźne odpady medyczne lub zakaźne odpady weterynaryjne przez ich współspalanie.

3. (uchylony).

Art.  184.  [Naruszenie wymogów przekazywania komunalnych osadów ściekowych]

1. Kto, nie będąc wytwórcą komunalnych osadów ściekowych, przekazuje do stosowania władającemu powierzchnią ziemi komunalne osady ściekowe

podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisowi art. 96 ust. 8, nie powiadamia wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o zamiarze przekazania komunalnych osadów ściekowych władającemu powierzchnią ziemi, na której te osady mają być stosowane.

Art.  185.  [Naruszenie warunków stosowania komunalnych osadów ściekowych]

1. Kto niezgodnie z warunkami określonymi w art. 96 ust. 4 lub wbrew zakazom, o których mowa w art. 96 ust. 5 lub 12, stosuje komunalne osady ściekowe

podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega wytwórca komunalnych osadów ściekowych, który niezgodnie z art. 96 ust. 6 i 7, przed stosowaniem, nie poddaje badaniom komunalnych osadów ściekowych oraz gruntów, na których osady te mają być stosowane albo nie przekazuje wraz z komunalnymi osadami ściekowymi informacji o dawkach osadów oraz wyników badań.

Art.  186.  [Naruszenie obowiązku przechowywania badań komunalnych osadów ściekowych i gruntów, na których osady te mają być stosowane oraz informacji o dawkach tego osadu, które mogą być stosowane na poszczególnych gruntach]

Kto, będąc władającym powierzchnią ziemi, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 96 ust. 10, nie przechowuje wyników badań lub informacji, o których mowa w art. 96 ust. 6 i 7

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  187.  [Naruszenie zakazu unieszkodliwiania, polegającego na odprowadzaniu do morza, odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów]

Kto wbrew przepisowi art. 97, unieszkodliwia poprzez odprowadzanie do morza, w tym lokowanie na dnie morza, odpady pochodzące z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  188.  [Naruszenie wymogów przyjmowania odpadów do punktu zbierania odpadów metali]

Kto, prowadząc punkt zbierania odpadów metali, przyjmuje odpady metali inne niż metalowe odpady opakowaniowe po produktach żywnościowych:

1) bez potwierdzenia tożsamości osoby przekazującej te odpady, lub

2) bez wypełnienia formularza przyjęcia odpadów metali, lub

3) wypełniając formularz przyjęcia odpadów metali niezgodnie ze stanem rzeczywistym

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  189.  [Naruszenie warunków prowadzenia składowiska odpadów]

1. Kto, będąc zarządzającym składowiskiem odpadów, przyjmuje do składowania odpady, w stosunku do których:

1) nie została sporządzona podstawowa charakterystyka odpadów, o której mowa w art. 110 ust. 2, lub

2) nie przeprowadzono testu zgodności, o którym mowa w art. 113 ust. 1, o ile jest wymagany

podlega karze aresztu albo grzywny.

2. Tej samej karze podlega, kto, będąc zarządzającym składowiskiem odpadów, nie dopełnia ciążących na nim obowiązków w zakresie:

1) dokonania weryfikacji, o której mowa w art. 114 ust. 2, lub

2) pobierania i przechowywania próbek odpadów dostarczonych do składowania na składowisko odpadów zgodnie z art. 115 ust. 1, lub

3) ustalenia masy odpadów przyjmowanych do składowania, zgodnie z art. 119 pkt 1, lub

4) sprawdzenia zgodności przyjmowanych odpadów z danymi zawartymi w karcie przekazania odpadów lub dokumentach wymaganych przy międzynarodowym przemieszczaniu odpadów, zgodnie z art. 119 pkt 2, lub

5) sprawdzenia pojemników i certyfikatu wymaganych dla składowania odpadów rtęci metalicznej, zgodnie z art. 119 pkt 3, lub

6) odmowy przyjęcia odpadów do składowania na składowisku odpadów w przypadkach, o których mowa w art. 120 ust. 1, lub

7) zapewnienia selektywnego składowania odpadów, o którym mowa w art. 121 ust. 1, składowanych na składowisku odpadów, z uwzględnieniem warunku określonego w art. 121 ust. 2, lub

8) prowadzenia monitoringu składowiska odpadów, zgodnie z art. 124 ust. 4, lub

9) przekazywania wyników monitoringu składowiska odpadów wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska, zgodnie z art. 124 ust. 5, lub

10) utrzymywania i prowadzenia składowiska odpadów w sposób zapewniający właściwe funkcjonowanie urządzeń technicznych stanowiących wyposażenie składowiska odpadów oraz zachowanie wymagań sanitarnych, bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowych, a także wymagań ochrony środowiska, zgodnie z instrukcją prowadzenia składowiska odpadów i decyzją zatwierdzającą tę instrukcję, zgodnie z art. 135 ust. 2, lub

11) powiadamiania wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego o stwierdzonych na składowisku odpadów zmianach obserwowanych parametrów, zgodnie z art. 138, lub

12) przechowywania dokumentów, na podstawie których jest sporządzane sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami do czasu zamknięcia składowiska odpadów oraz przekazania tych dokumentów następnemu zarządzającemu składowiskiem lub władającemu powierzchnią ziemi, zgodnie z art. 78 ust. 2 i 3, lub

13) zaprzestania przyjmowania odpadów do składowania na składowisko odpadów lub jego wydzielonej części w przypadku uzyskania zgody na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części, o której mowa w art. 146 ust. 1, albo decyzji o zamknięciu składowiska odpadów lub jego wydzielonej części, o której mowa w art. 148 ust. 3.

Art.  190.  [Naruszenie nakazu zatrudniania osoby posiadającej świadectwo stwierdzające kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami]

Kto zatrudnia, wbrew przepisom art. 132 i art. 156 ust. 2, na stanowisku kierownika składowiska odpadów, spalarni odpadów lub współspalarni odpadów, osobę nieposiadającą świadectwa stwierdzającego kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami, odpowiednie do prowadzonego procesu unieszkodliwiania odpadów

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  191.  [Naruszenie nakazu termicznego przekształcania odpadów w spalarni odpadów lub współspalarni odpadów]

Kto, wbrew przepisowi art. 155, termicznie przekształca odpady poza spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  192.  [Naruszenie warunków przyjmowania odpadów do spalarni odpadów lub współspalarni odpadów]

Kto będąc zarządzającym spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów:

1) przyjmując odpady do ich termicznego przekształcenia, nie ustala masy odpadów lub nie sprawdza zgodności przyjmowanych odpadów z danymi zawartymi w dokumentach, o których mowa w art. 160 ust. 2 pkt 2, lub

2) przyjmując odpady niebezpieczne do ich termicznego przekształcenia, nie zapoznaje się z opisem odpadów lub nie pobiera, lub nie przechowuje próbek tych odpadów, zgodnie z art. 160 ust. 3

podlega karze aresztu albo grzywny.

Art.  193.  [Postępowanie w sprawach o wykroczenia]

Orzekanie w sprawach, o których mowa w art. 171-192 następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2022 r. poz. 1124).

Rozdział  2

Administracyjne kary pieniężne

Art.  194.  [Przesłanki wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej]

1. Administracyjną karę pieniężną wymierza się za:

1) zmianę klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne, o której mowa w art. 5, przez ich rozcieńczanie lub mieszanie ze sobą, lub z innymi odpadami, substancjami lub materiałami, prowadzące do obniżenia początkowego stężenia substancji niebezpiecznych do poziomu niższego niż poziom określony dla odpadów niebezpiecznych;

2) mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne lub mieszanie odpadów niebezpiecznych z substancjami, materiałami lub przedmiotami, w tym rozcieńczanie substancji, o którym mowa w art. 21 ust. 1, lub mieszanie tych odpadów, wbrew warunkom, o których mowa w art. 21 ust. 2;

2a) transport odpadów niezgodnie z wymaganiami, o których mowa w art. 24;

2b) magazynowanie odpadów niezgodnie z wymaganiami, o których mowa w art. 25 ust. 1-6;

2c) nieprowadzenie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów albo prowadzenie tego systemu niezgodnie z przepisami art. 25 ust. 6a;

2d) przekazywanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, przeznaczonych do składowania, do instalacji komunalnej niezgodnie z przepisem art. 29a ust. 2;

3) zbieranie odpadów wbrew zakazom, o których mowa w art. 23 ust. 2;

3a) zlecanie wykonywania obowiązku gospodarowania odpadami podmiotom, które nie uzyskały wymaganych decyzji lub wymaganego wpisu do rejestru, wbrew przepisom art. 27 ust. 2;

4) nieutrzymywanie zabezpieczenia roszczeń wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 48a ust. 11, lub niezłożenie wniosku o zmianę formy lub wysokości zabezpieczenia roszczeń zgodnie z art. 48a ust. 8.

5) prowadzenie działalności w zakresie, o którym mowa w art. 50 ust. 1, bez wymaganego wpisu do rejestru;

5a) nieumieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 63;

5b) nieprowadzenie ewidencji odpadów albo prowadzenie tej ewidencji w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym;

6) dokonanie zrzutu olejów odpadowych do wód, gleby lub ziemi, wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 93;

7) rozcieńczanie lub sporządzanie mieszanin odpadów ze sobą lub z innymi substancjami lub przedmiotami, o którym mowa w art. 122 ust. 3;

8) wydobywanie odpadów, niezgodnie z przepisami, o których mowa w art. 143 ust. 2 i art. 144;

8a) przekazywanie do termicznego przekształcania odpadów selektywnie zebranych w celu przygotowania ich do ponownego użycia lub recyklingu, wbrew obowiązkowi określonemu w art. 158 ust. 2a;

9) przekazywanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych do termicznego przekształcania niezgodnie z przepisami art. 158 ust. 3 i 4.

2. Przepisów ust. 1 i 4 nie stosuje się, w przypadku gdy za naruszenie może być ustalona opłata podwyższona, o której mowa w art. 293 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.

3. Administracyjna kara pieniężna za naruszenia, o których mowa w ust. 1, wynosi nie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 1 000 000 zł.

4. Administracyjną karę pieniężną wymierza się za zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia, o którym mowa w art. 41. Kara wynosi nie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 1 000 000 zł.

5. Administracyjną karę pieniężną wymierza się za gospodarowanie odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem, o którym mowa w art. 41. Kara wynosi nie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 1 000 000 zł.

6. (uchylony).

6a. (uchylony).

7. Wysokość kary, o której mowa w ust. 4 i 5, ustala się, uwzględniając ilość i właściwości odpadów, okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz przesłanki określone w art. 199.

Art.  194a. 

(uchylony).

Art.  194b.  [Administracyjna kara pieniężna za niedostarczanie odpadów przez transportującego odpady]

1. Administracyjną karę pieniężną wymierza się za niedostarczanie odpadów przez transportującego odpady, wbrew przepisom art. 24 ust. 4, do:

1) posiadacza odpadów,

2) miejsca przeznaczenia odpadów

– wskazanego przez zlecającego usługę transportu odpadów.

2. Kara, o której mowa w ust. 1, wynosi nie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 100 000 zł.

Art.  195.  [Administracyjna kara pieniężna za transport odpadów bez zezwolenia lub wpisu do rejestru]

Kto, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 233 ust. 2, transportuje odpady bez uzyskania zezwolenia na transport odpadów lub wpisu do rejestru

podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 2000 do 10 000 zł.

Art.  195a.  [Administracyjna kara pieniężna za nieutworzenie przez starostę miejsca przeznaczonego na postój zatrzymanych pojazdów z odpadami]

1. Starosta, który wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 24a ust. 4, nie utworzył miejsca spełniającego warunki magazynowania odpadów podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 10 000 do 100 000 zł.

2. Administracyjną karę pieniężną, o której mowa w ust. 1, wymierza się na koniec każdego roku, w którym nie został zrealizowany obowiązek, o którym mowa w art. 24a ust. 4.

Art.  195b.  [Administracyjna kara pieniężna za niewyznaczenie miejsca przeznaczonego na postój zatrzymanych pojazdów z odpadami]

Organ, który wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 24a ust. 3, nie wyznacza w wojewódzkim planie gospodarki odpadami miejsca spełniającego warunki magazynowania podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 10 000 do 100 000 zł.

Art.  195c.  [Wymierzanie administracyjnych kar pieniężnych przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska]

Kary, o których mowa w art. 195a i art. 195b, wymierza wojewódzki inspektor ochrony środowiska, biorąc pod uwagę liczbę i wagę stwierdzonych uchybień oraz naruszonych przez organ obowiązków.

Art.  196.  [Właściwość rzeczowa i miejscowa w sprawie wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej]

Administracyjną karę pieniężną wymierza, w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska właściwy ze względu na miejsce wytwarzania lub gospodarowania odpadami.

Art.  197.  [Postępowanie wyjaśniające wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska]

Wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdza naruszenie w szczególności na podstawie:

1) kontroli, w tym dokonanych w ich trakcie pomiarów lub za pomocą innych środków;

2) pomiarów i badań prowadzonych przez podmiot obowiązany do takich pomiarów i badań;

3) zawiadomienia dokonanego odpowiednio przez marszałka województwa, regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub ministra właściwego do spraw klimatu.

Art.  198.  [Elementy decyzji wymierzającej administracyjną karę pieniężną]

W decyzji wymierzającej administracyjną karę pieniężną określa się w szczególności:

1) rodzaj naruszenia i dzień stwierdzenia naruszenia;

2) wysokość administracyjnej kary pieniężnej.

Art.  199.  [Dyrektywa ustalania wysokości administracyjnej kary pieniężnej]

Przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej wojewódzki inspektor ochrony środowiska uwzględnia rodzaj naruszenia i jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, okres trwania naruszenia i rozmiary prowadzonej działalności oraz bierze pod uwagę skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia.

Art.  200. 

(uchylony).

Art.  201.  [Sposób zapłaty administracyjnej kary pieniężnej]

1. Administracyjną karę pieniężną uiszcza się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu administracyjnej kary pieniężnej stała się ostateczna, na odrębny rachunek bankowy właściwego odpowiednio wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

2. Wpływy z administracyjnych kar pieniężnych wojewódzki inspektor ochrony środowiska przekazuje na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w terminie do końca następnego miesiąca po upływie każdego kwartału.

Art.  202.  [Stosowanie przepisów o zobowiązaniach podatkowych do administracyjnych kar pieniężnych]

W sprawach dotyczących administracyjnych kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organu podatkowego przysługują wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.