Organizacja i zakres działania rad narodowych.
Dz.U.1946.3.26 t.j.
Akt utracił mocUSTAWA
z dnia 11 września 1944 r.
o organizacji i zakresie działania rad narodowych.
z krwi patriotów przelanej ku chwale Ojczyzny,
z bohaterskiego znoju żołnierzy wolności,
z ducha braterskiej więzi Słowian
w walce z dziczą germańską
powstaje znów do życia Wolna i Niepodległa Polska.
My, członkowie Krajowej Rady Narodowej, zgromadzeni na uwolnionej Ziemi Polskiej, pomni obowiązku wobec Narodu, z którego woli zjednoczyliśmy się do czynu i walki, wierni zasadom Manifestu Lipcowego, - postanawiamy:
Powołanie rad narodowych.
Powołanie rad narodowych.
Skład rad narodowych.
Skład rad narodowych.
Udział w tworzeniu rad narodowych biorą wszystkie organizacje i zrzeszenia demokratyczno-niepodległościowe, które zgłoszą swoją działalność we właściwych organach Rządu i stoją na gruncie mocy obowiązującej ustawy konstytucyjnej z dnia 17 marca 1921 r.
Krajowa Rada Narodowa składa się:
1) z członków Krajowej Rady Narodowej, którzy zostali powołani przed uchwaleniem niniejszej ustawy,
2) z przedstawicieli, delegowanych przez organizacje polityczne i gospodarcze, centralne zrzeszenia zawodowe i społeczne, działające na terytorium Rzeczypospolitej,
3) z przedstawicieli wojewódzkich rad narodowych oraz Rad Narodowych miast Warszawy i Łodzi w liczbie po 5 członków od każdej z tych rad,
4) z przedstawicieli organizacyj polskich za granicą, skupiających w swych szeregach obywateli polskich, o ile organizacje te podporządkowały się Krajowej Radzie Narodowej,
5) z dokooptowanych przez Krajową Radę Narodową, na wniosek jej Prezydium, wybitnych i zasłużonych przedstawicieli wojskowości, nauki, literatury, sztuki i pracy społecznej z tym, by liczba dokooptowanych nie przekraczała 1/4 ogólnej liczby członków Krajowej Rady Narodowej.
ponad 5.000 do 10.000 mieszkańców 24
ponad 10.000 do 25.000 mieszkańców 32
ponad 25.000 do 40.000 mieszkańców 40
ponad 40.000 do 60.000 mieszkańców 48
ponad 60.000 do 120.000 mieszkańców 56
ponad 120.000 do 200.000 mieszkańców 64
ponad 200.000 do 250.000 mieszkańców 72
ponad 250.000 mieszkańców 80
Narodowe rady powiatowe i rady narodowe w miastach wydzielonych (z wyjątkiem miast Warszawy i Łodzi) delegują po 2 przedstawicieli do wojewódzkiej rady narodowej z grona swego prezydium. Do rad narodowych miejskich nie wchodzą przedstawiciele innych rad terenowych.
Jeżeli wskutek delegowania przez rady niższych stopni swych przedstawicieli do rady wyższego stopnia, liczba delegatów przekroczyłaby połowę ustawowej liczby członków rady, - Prezydium Krajowej Rady Narodowej może ustalić dla poszczególnych rad odrębne zasady udziału przedstawicieli rad niższych stopni.
Prezydium każdej rady narodowej wyższego stopnia sprawdza w granicach swojej właściwości terytorialnej prawidłowość ukonstytuowania się rad narodowych niższych stopni.
Nowowprowadzeni członkowie Krajowej Rady Narodowej składają na ręce Prezydenta Krajowej Rady Narodowej, a członkowie terenowych rad narodowych - na ręce przewodniczącego właściwej rady, następujące ślubowanie:
"Ślubuję uroczyście, jako członek rady narodowej, według najlepszego mego rozumienia i zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować dla dobra Narodu Polskiego, stać na straży jego praw demokratycznych i czynić wszystko, w miarę swoich sił i uzdolnień, dla umocnienia niepodległości i pomyślnego rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej".
Art. 21 i 22 Konstytucji z dnia 17 marca 1921 r. mają odpowiednie zastosowanie do członków Krajowej Rady Narodowej.
Członkowie Krajowej Rady Narodowej mają prawo do bezpłatnego korzystania z państwowych środków komunikacyjnych na terenie całego Państwa.
Organy rad narodowych.
Organy rad narodowych.
W żadnym jednak razie nie mogą wchodzić w skład prezydium rady terenowej członkowie i pracownicy jej organów wykonawczych (wydziału wojewódzkiego i powiatowego, zarządu miejskiego względnie gminnego)
Do Prezydenta Krajowej Rady Narodowej i jego zastępców mają zastosowanie wszystkie postanowienia Konstytucji z dnia 17 marca 1921 r., dotyczące marszałka i wicemarszałków sejmu.
Funkcjonowanie rad narodowych.
Funkcjonowanie rad narodowych.
Rady narodowe winny być zwołane na sesję budżetową najpóźniej w styczniu przed rozpoczęciem roku budżetowego.
Do prawomocności uchwał potrzebna jest zwykła większość głosów, przy obecności przynajmniej 1/3 liczby członków, faktycznie powołanych, w myśl art. 4 i 6.
Każda uchwała rady narodowej (wojewódzkiej, powiatowej, miejskiej, i gminnej), pozostająca w sprzeczności z ustawą niniejszą lub innymi obowiązującymi przepisami, będzie uchylona w trybie nadzoru przez Krajową Radę Narodową.
Posiedzenia rad narodowych są jawne; w poszczególnych wypadkach rady narodowe mogą uchwalić tajność posiedzenia.
Kompetencja rad narodowych.
Kompetencja rad narodowych.
1) ustawodawstwo;
2) planowanie działalności publicznej, w szczególności ustalanie budżetów i planów świadczeń w naturze;
3) ustalanie stanu liczebnego wojska oraz liczby mającego być pobranym rekruta;
4) kontrolę działalności organów wykonawczych, z punktu widzenia zgodności z ustawami i uchwalonymi planami, oraz polityki i celowości;
5) powoływanie i odwoływanie Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego;
6) uchwalanie w drodze ustawy podstawowych aktów gospodarki, jako to: zaciągania pożyczek, zbycia, zamiany lub obciążania nieruchomego majątku państwowego, przyjęcia gwarancji finansowych;
7) zatwierdzenie umów handlowych, celnych oraz stale obciążających Państwo pod względem finansowym;
8) uchwalanie w drodze ustawy nadzwyczajnych aktów politycznych, jako to: wypowiadanie wojny, zawarcie pokoju, zawarcie przymierza, wprowadzenie stanu wyjątkowego, wprowadzenie stanu wojennego, zatwierdzenie międzynarodowych umów państwowych, wprowadzających przepisy prawne, obowiązujące obywateli polskich albo zmieniające granice państwa, amnestia.
Poza uprawnieniami, przysługującymi Krajowej Radzie Narodowej z art. 26, Krajowa Rada Narodowa uprawniona jest do powołania w momencie, uznanym przez siebie za odpowiedni, Tymczasowego Rządu Rzeczypospolitej Polskiej.
Do kompetencyj terenowych rad narodowych należy:
1) planowanie działalności publicznej, a w szczególności ustalanie budżetu oraz planu świadczeń w naturze;
2) kontrola działalności organów wykonawczych (rządowych i samorządowych) oraz instytucji i osób, wykonywających funkcje zlecone w zakresie administracji i gospodarki publicznej z punktu widzenia legalności, celowości i zgodności z zasadniczą linią działalności Krajowej Rady Narodowej;
3) powoływanie samorządowych organów wykonawczych;
4) ustalanie zasad i warunków, na których organy wykonawcze samorządu mogą zawierać umowy w sprawie zaciągnięcia pożyczki, zbycia, zamiany lub obciążenia majątku nieruchomego;
5) uchwalanie regulaminów obrad rady i komisyj.
Postanowienia przejściowe i końcowe.
Postanowienia przejściowe i końcowe.
Zmiana lub uchylenie mocy obowiązującej ustawy niniejszej może nastąpić tylko uchwałą Krajowej Rady Narodowej, powziętą większością kwalifikowaną 2/3 głosów przy obecności co najmniej połowy liczby członków Krajowej Rady Narodowej.
Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Prezydium Krajowej Rady Narodowej, Prezesowi Rady Ministrów i właściwym ministrom, każdemu w zakresie jego działania.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »