Placówki opiekuńczo-wychowawcze.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2005.37.331
Akt utracił moc Wersja od: 4 marca 2005 r.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA POLITYKI SPOŁECZNEJ 1
z dnia 14 lutego 2005 r.
w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych
Na podstawie art. 81 ust. 10 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001 i Nr 273, poz. 2703) zarządza się, co następuje:
Rozporządzenie określa:
1)
organizację placówek opiekuńczo-wychowawczych, w tym organizację placówek wielofunkcyjnych, działania na rzecz realizacji praw dziecka, procedury kwalifikowania, kierowania dziecka do placówki i jego powrotu do rodziny, a także warunki korzystania z wolontariatu w tych placówkach i wymagania wobec wolontariuszy;2)
liczbę dzieci pozostających pod opieką jednego wychowawcy lub innego specjalisty w czasie ich pobytu w placówce oraz poza placówką w zależności od organizacji pracy i potrzeb dzieci;3)
obowiązującą dokumentację dotyczącą dziecka oraz sposób jej prowadzenia;4)
standardy usług świadczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych;5)
standard opieki i wychowania obowiązujący w placówkach opiekuńczo-wychowawczych;6)
kwalifikacje zatrudnianych pracowników i kwalifikacje dyrektora, kierownika, pracowników pedagogicznych oraz innych pracowników o specjalistycznych kwalifikacjach zawodowych zapewniających zaspokojenie potrzeb dziecka w placówce.
Ilekroć w rozporządzeniu mowa jest o:
1)
całodobowej opiece - należy przez to rozumieć zaspokajanie potrzeb życiowych dziecka zgodnie z ustalonym w rozporządzeniu standardem opieki i wychowania oraz standardami usług opiekuńczo-wychowawczych, jeżeli potrzeby te stale lub okresowo nie mogą być zaspokajane w domu rodzinnym;2)
doraźnej opiece - należy przez to rozumieć krótkotrwałą opiekę całodobową, której celem jest opracowanie diagnozy dotyczącej w szczególności poziomu rozwoju poznawczego i emocjonalnego dziecka, jego stanu zdrowia, związków z rodziną i rówieśnikami, z uwzględnieniem wskazań wychowawczych i dydaktycznych;3)
dziennej opiece - należy przez to rozumieć wspieranie rodziny przez objęcie dziecka działaniami wychowawczymi, opiekuńczymi i edukacyjnymi;4)
hostelu - należy przez to rozumieć część organizacyjną placówki opiekuńczo-wychowawczej dysponującą bazą noclegową i zapewniającą opiekę wychowawczą, czynną przez całą dobę, wykorzystywaną w sytuacjach kryzysowych, kiedy dziecko ze względów rodzinnych musi czasowo zamieszkać poza swoją rodziną za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych albo kiedy rodzina musi czasowo uzyskać schronienie;5)
podmiocie prowadzącym - należy przez to rozumieć jednostkę samorządu terytorialnego lub podmiot uprawniony, o którym mowa w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;6)
rodzinach zaprzyjaźnionych - należy przez to rozumieć rodziny obce, których członkowie wspierają działania wychowawcze placówki opiekuńczo-wychowawczej w zakresie życia rodzinnego.1.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza w zakresie opieki nad dzieckiem współpracuje z powiatowym centrum pomocy rodzinie, zwanym dalej "centrum pomocy", oraz z rodziną dziecka, a w zakresie życia rodzinnego - z rodzinami zaprzyjaźnionymi.2.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza może specjalizować się w opiece nad dziećmi o szczególnych potrzebach.3.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej mogą przebywać dzieci niepełnosprawne, jeżeli nie ma uzasadnionych przeciwwskazań.4.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza przygotowuje dzieci do samodzielnego życia.1.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu interwencyjnego, zwana dalej "placówką interwencyjną", zapewnia dziecku:1)
doraźną opiekę na czas trwania sytuacji kryzysowej;2)
dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;3)
opiekę i wychowanie do czasu powrotu do rodziny naturalnej lub umieszczenia w rodzinie adopcyjnej albo zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego albo socjalizacyjnego;4)
dostęp do pomocy psychologiczno-pedagogicznej odpowiedniej do zaburzeń i odchyleń rozwojowych lub specyficznych trudności w uczeniu się.2.
Placówka interwencyjna przyjmuje dzieci w sytuacjach wymagających natychmiastowego rozpoczęcia sprawowania opieki i wychowania.3.
Do placówki interwencyjnej są przyjmowane dzieci od 11. roku życia na podstawie rozstrzygnięcia sądu w sprawach opiekuńczych, niezależnie od miejsca zamieszkania. W wyjątkowych przypadkach do placówki interwencyjnej mogą być przyjmowane dzieci młodsze.4.
Placówka interwencyjna może specjalizować się w opiece nad niemowlętami przygotowywanymi do adopcji.5.
Placówka interwencyjna sporządza diagnozę psychologiczno-pedagogiczną dziecka i diagnozę jego sytuacji rodzinnej oraz ustala wskazania do dalszej pracy z dzieckiem.6.
Placówka interwencyjna informuje centrum pomocy o przebywających w niej dzieciach.7.
Pobyt dziecka w placówce interwencyjnej nie może trwać dłużej niż 3 miesiące. W przypadku gdy postępowanie sądowe w sprawie uregulowania sytuacji prawnej dziecka jest w toku, pobyt w placówce interwencyjnej może być przedłużony, nie dłużej jednak niż o 3 miesiące.8.
Placówka interwencyjna może prowadzić hostel.1.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego, zwana dalej "placówką rodzinną":1)
tworzy jedną, wielodzietną rodzinę dla dzieci, którym nie znaleziono rodziny zastępczej lub przysposabiającej;2)
wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające i usamodzielniające się;3)
umożliwia wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu;4)
zapewnia dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych i szkolnych;5)
ustala zasady kontaktów dziecka z rodzicami w porozumieniu z sądem, centrum pomocy i ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym.2.
Placówka rodzinna współpracuje z ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym i centrum pomocy w celu sprawowania lepszej opieki nad dzieckiem i jego wychowania.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego, zwana dalej "placówką socjalizacyjną":
1)
zapewnia dziecku opiekę całodobową i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby;2)
zapewnia zajęcia wychowawcze, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne, terapeutyczne, rekompensujące brak wychowania w rodzinie i przygotowujące do życia społecznego, a dzieciom niepełnosprawnym - odpowiednią rehabilitację i zajęcia specjalistyczne;3)
zapewnia dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych i szkolnych;4)
podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny naturalnej, znalezienia rodziny przysposabiającej lub umieszczenia w rodzinnych formach opieki zastępczej;5)
pracuje z rodziną dziecka;6)
organizuje dla swoich wychowanków odpowiednie formy opieki w środowisku, grupy usamodzielniające oraz kontakt z rodzinami zaprzyjaźnionymi;7)
może prowadzić hostel.1.
Placówka wielofunkcyjna zapewnia dziecku dzienną i całodobową opiekę oraz wychowanie, realizując zadania przewidziane dla placówki opiekuńczo-wychowawczej wsparcia dziennego, typu interwencyjnego i socjalizacyjnego, a także łączy dzienne i całodobowe działania terapeutyczne, interwencyjne i socjalizacyjne skierowane na dziecko i rodzinę dziecka.2.
Placówka wielofunkcyjna pracuje z rodziną dziecka w celu usprawnienia jej umiejętności opiekuńczo-wychowawczych.3.
Placówka wielofunkcyjna może prowadzić hostel.1.
Placówką interwencyjną, socjalizacyjną i wielofunkcyjną, zwaną dalej "placówką", oraz placówką rodzinną kieruje dyrektor.2.
Dyrektor placówki rodzinnej jest jednocześnie wychowawcą. W razie jego nieobecności placówką rodzinną kieruje osoba wyznaczona przez podmiot prowadzący, w uzgodnieniu z dyrektorem.3.
Wychowawca placówki opiekuńczo-wychowawczej organizuje pracę z grupą dzieci oraz pracę indywidualną z dzieckiem.4.
Wychowawca, kierujący procesem wychowawczym dziecka, realizuje zadania wynikające z indywidualnego planu pracy oraz pozostaje w stałym kontakcie z rodziną dziecka, przy czym jeden wychowawca kieruje procesem wychowawczym nie więcej niż 8 dzieci.5.
W placówce rodzinnej wychowawca może łączyć funkcje administracyjne i obsługi.6.
Pracownik socjalny pracuje z rodziną dziecka, rozpoznaje jego sytuację rodzinną, utrzymuje kontakt z instytucjami wspierającymi tę rodzinę, inicjuje działania niezbędne do unormowania sytuacji rodziny i umożliwienia powrotu dziecka do rodziny.7.
Psycholog lub pedagog przygotowuje diagnozę indywidualną dziecka, prowadzi zajęcia terapeutyczne oraz poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne dla rodziców dzieci przebywających w placówce.8.
Opiekun dziecięcy opiekuje się dzieckiem do lat trzech oraz dzieckiem niepełnosprawnym.9.
Pracę wychowawcy wspierają pracownicy, których zatrudnienie wynika z potrzeby organizowania zajęć terapeutycznych oraz zapewnienia dzieciom prawidłowej opieki i bezpieczeństwa.10.
Placówka utrzymuje kontakt z pracownikami socjalnymi ośrodka pomocy społecznej właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka w celu uzyskania informacji o jego sytuacji rodzinnej.1.
W placówce działa stały zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, zwany dalej "stałym zespołem".2.
Stały zespół dokonuje okresowej oceny sytuacji dziecka w celu:1)
ustalania aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka;2)
analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną;3)
modyfikowania indywidualnego planu pracy;4)
zgłaszania do ośrodka adopcyjno-opiekuńczego dzieci z uregulowaną sytuacją prawną umożliwiającą adopcję;5)
oceny stanu zdrowia dziecka i jego aktualnych potrzeb;6)
oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce;7)
informowania sądu o potrzebie umieszczenia dziecka w innej placówce działającej na podstawie odrębnych przepisów dotyczących kształcenia i opieki zdrowotnej, takiej jak: ośrodek socjoterapii, ośrodek wychowawczy, ośrodek leczniczo-wychowawczy.3.
Stały zespół dokonuje okresowej oceny sytuacji dziecka w miarę potrzeb, nie rzadziej niż co pół roku.4.
W skład stałego zespołu wchodzą:1)
dyrektor placówki lub osoba przez niego wyznaczona;2)
pedagog, psycholog oraz pracownik socjalny, jeżeli są zatrudnieni w placówce;3)
wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka.5.
W skład stałego zespołu mogą wchodzić inne osoby, w szczególności lekarz i pielęgniarka.6.
W celu uzyskania wiedzy o sytuacji socjalnej i prawnej oraz rodzinnej dziecka do udziału w posiedzeniu stałego zespołu są zapraszani przedstawiciele: sądu właściwego ze względu na miejsce położenia placówki, właściwego centrum pomocy, ośrodka pomocy społecznej, Policji, służby zdrowia, instytucji oświatowych, ośrodka adopcyjno-opiekuńczego oraz organizacji społecznych statutowo zajmujących się problematyką rodziny i dziecka, a także mogą być zapraszane osoby bliskie dziecku.7.
Po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka stały zespół formułuje na piśmie wniosek dotyczący zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce.8.
Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 7, dyrektor placówki informuje sąd o zaistnieniu podstaw do powrotu dziecka do rodziny naturalnej albo - wobec niemożności powrotu dziecka do rodziny naturalnej - podejmuje starania zmierzające do umieszczenia dziecka w rodzinie przysposabiającej, rodzinie zastępczej lub w placówce rodzinnej.9.
Na wniosek wychowawcy lub dyrektora, po zasięgnięciu opinii stałego zespołu, dziecka i jego rodziców oraz centrum pomocy w powiecie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w placówce, powiat może przenieść dziecko do innej placówki tego samego typu.10.
O przeniesieniu dziecka umieszczonego w placówce na podstawie orzeczenia sądowego powiat informuje właściwy sąd.1.
W placówce rodzinnej okresowej oceny sytuacji dziecka dokonuje dyrektor w porozumieniu z właściwym ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym.2.
Dyrektora placówki rodzinnej w sporządzaniu indywidualnego planu pracy wspiera ośrodek adopcyjno-opiekuńczy.3.
Przepisy § 9 ust. 7-10 stosuje się odpowiednio.1.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza realizuje z dzieckiem indywidualny plan pracy.2.
Wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej niezwłocznie opracowuje przy udziale dziecka indywidualny plan pracy w porozumieniu z psychologiem, pedagogiem, pracownikiem socjalnym, a także innymi specjalistami.3.
Indywidualny plan pracy jest opracowywany na podstawie informacji dotyczących dziecka zawartych w dokumentach, o których mowa w § 17, analizy procesu zmian rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka w czasie pobytu w placówce opiekuńczo-wychowawczej oraz oceny efektów pracy socjalnej prowadzonej z jego rodzicami.4.
Indywidualny plan pracy uwzględnia w szczególności wiek, możliwości psychofizyczne dziecka, jego sytuację rodzinną i przebieg procesu przygotowania dziecka do usamodzielnienia.5.
W indywidualnym planie pracy uwzględnia się działania krótkoterminowe i długoterminowe.6.
Indywidualny plan pracy jest modyfikowany w zależności od zmieniającej się sytuacji dziecka, nie rzadziej jednak niż co pół roku.1.
Dzieci przebywające w placówce mogą tworzyć samorząd.2.
Organizację samorządu określa regulamin uchwalony przez dzieci przebywające w placówce.3.
Opiekuna samorządu wybierają dzieci spośród pracowników zatrudnionych w placówce.4.
Samorząd może przedstawiać dyrektorowi placówki wnioski i opinie we wszystkich sprawach dotyczących funkcjonowania placówki.1.
Szczegółową organizację placówki opiekuńczo-wychowawczej, a także specyfikę i zakres sprawowanej opieki określa regulamin placówki.2.
Regulamin opracowuje dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej w porozumieniu z centrum pomocy.3.
Z regulaminem zaznajamia się dzieci przebywające w placówce opiekuńczo-wychowawczej.1.
Do placówki opiekuńczo-wychowawczej dziecko kieruje powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, posiadający miejsce w placówce opiekuńczo-wychowawczej.2.
Jeżeli powiat nie może skierować dziecka do placówki opiekuńczo-wychowawczej z powodu braku odpowiedniej placówki opiekuńczo-wychowawczej lub z powodu braku miejsca w takiej placówce niepublicznej na jego terenie, zwraca się do innego powiatu z wnioskiem o skierowanie dziecka do odpowiedniej placówki opiekuńczo-wychowawczej.3.
Powiat wydaje skierowanie do placówki opiekuńczo-wychowawczej w porozumieniu z dyrektorem tej placówki.4.
W uzasadnionych przypadkach przyjęcie dziecka na pobyt krótkotrwały bez skierowania do placówki opiekuńczo-wychowawczej może nastąpić na prośbę dziecka, na wniosek jego rodziców lub opiekunów prawnych.5.
Placówki opiekuńczo-wychowawcze przyjmują bez skierowania oraz bez uzyskania zgody przedstawicieli ustawowych lub bez orzeczenia sądu każde dziecko w wieku poniżej 13. roku życia i zapewniają mu opiekę do czasu wyjaśnienia sytuacji dziecka w przypadkach wymagających natychmiastowego zapewnienia dziecku opieki - na polecenie sędziego, doprowadzone przez Policję, szkołę lub osoby stwierdzające porzucenie dziecka, zagrożenie jego życia lub zdrowia.6.
Przyjęcie niemowlęcia do placówki, o której mowa w § 4 ust. 4, następuje bez skierowania oraz bez orzeczenia sądu. Zgłoszenia dokonują oddziały noworodkowe, oddziały pediatryczne, ośrodki adopcyjne, Policja oraz inne osoby i organizacje upoważnione na podstawie odrębnych przepisów.7.
Podstawą skierowania do placówki opiekuńczo-wychowawczej jest orzeczenie sądu o umieszczeniu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo wniosek rodziców lub opiekunów prawnych o umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej.8.
O skierowaniu dziecka do placówki opiekuńczo-wychowawczej centrum pomocy powiadamia sąd, który wydał orzeczenie o umieszczeniu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej.9.
Przy kwalifikowaniu dziecka do placówki rodzinnej uwzględnia się odpowiednią różnicę wieku między dzieckiem a dyrektorem placówki rodzinnej tak, aby usamodzielnienie dzieci umieszczonych w tej placówce nastąpiło przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez dyrektora placówki rodzinnej.1.
Przyjmowanie dzieci do placówek odbywa się przez całą dobę.2.
Dyrektor placówki, do której zostało przyjęte dziecko w trybie określonym w § 16, powiadamia o tym fakcie niezwłocznie, nie później niż w ciągu 24 godzin, właściwy sąd oraz centrum pomocy.3.
Centrum pomocy wspólnie z dyrektorem placówki podejmuje niezbędne działania zmierzające do uregulowania sytuacji dziecka.1.
W miarę posiadania wolnych miejsc, jednakże w liczbie nie większej niż 15 % miejsc przeznaczonych dla dzieci objętych całodobową opieką, dyrektor placówki może przyjmować, celem objęcia taką opieką, dzieci na wniosek ich rodziców lub opiekunów prawnych.2.
O przyjęciu dziecka do placówki w przypadku, o którym mowa w ust. 1, dyrektor placówki informuje centrum pomocy.3.
Po przyjęciu dziecka do placówki w przypadku, o którym mowa w ust. 1, stały zespół niezwłocznie dokonuje oceny sytuacji dziecka.4.
Centrum pomocy powiadamia właściwy sąd i szkołę o umieszczeniu dziecka w placówce.1.
Do skierowania do placówki opiekuńczo-wychowawczej załącza się:1)
odpis aktu urodzenia dziecka, a w przypadku sierot lub półsierot również odpis aktu zgonu zmarłego rodzica;2)
orzeczenie sądu o umieszczeniu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo wniosek rodziców o umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej;3)
dostępną dokumentację o stanie zdrowia dziecka;4)
dokumenty szkolne, w szczególności świadectwo szkolne, karty szczepień;5)
kwestionariusz aktualnego rodzinnego wywiadu środowiskowego wraz ze szczegółowym opisem sytuacji dziecka oraz dokumentację dotychczasowych działań podjętych wobec dziecka i rodziny.2.
Dziecko z placówki opiekuńczo-wychowawczej do innej placówki przewozi ta placówka, w której dziecko przebywało.3.
Doprowadzenie do placówki opiekuńczo-wychowawczej małoletniego skierowanego na podstawie orzeczenia sądu regulują odrębne przepisy.1.
Przy kierowaniu do placówki opiekuńczo-wychowawczej nie powinno rozdzielać się rodzeństwa.2.
Ciąża małoletniej nie stanowi powodu odmowy wydania skierowania i przyjęcia do placówki opiekuńczo-wychowawczej.1.
Powrót dziecka do rodziny następuje:1)
okresowo na podstawie wniosku stałego zespołu o zaistnieniu podstaw powrotu dziecka do rodziny i gdy sąd przychyli się do tego wniosku;2)
w przypadku orzeczenia sądu o zakończeniu pobytu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej.2.
Dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej w sytuacji, o której mowa w ust. 1, zawiadamia rodziców lub opiekunów prawnych, którzy osobiście odbierają dziecko z placówki opiekuńczo-wychowawczej.3.
W sytuacji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej zawiera z rodzicami lub opiekunami prawnymi dziecka umowę określającą warunki okresowego powrotu dziecka do rodziny, a w szczególności zobowiązanie do realizacji przez dziecko obowiązku szkolnego oraz zobowiązanie dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej do współpracy z rodzicami lub opiekunami prawnymi dziecka przebywającego okresowo poza placówką w zakresie wykonywanych przez nich funkcji opiekuńczo-wychowawczych.1.
W przypadku samowolnego opuszczenia placówki opiekuńczo-wychowawczej przez dziecko lub niezgłoszenia się dziecka w wyznaczonym terminie po usprawiedliwionej nieobecności, dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej:1)
przeprowadza postępowanie wyjaśniające;2)
powiadamia o tym fakcie w ciągu 24 godzin rodziców, opiekunów prawnych dziecka, Policję, sąd rodzinny nadzorujący wykonanie orzeczenia oraz centrum pomocy.2.
W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej stały zespół ocenia zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej i kieruje sprawę do centrum pomocy lub sądu, który wydał orzeczenie o umieszczeniu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej.1.
Działalność placówki opiekuńczo-wychowawczej może być uzupełniana wykonywaniem przez wolontariuszy świadczeń odpowiadających świadczeniu pracy, których celem jest w szczególności:1)
rozszerzenie zakresu opieki nad dzieckiem w placówce opiekuńczo-wychowawczej;2)
wsparcie pracy wychowawców przez organizowanie kół zainteresowań i rozwijanie indywidualnych zdolności dzieci.2.
Wolontariuszem w placówce opiekuńczo-wychowawczej może być osoba:1)
pełnoletnia;2)
która oświadczy, że jest niekarana;3)
poinformowana przez dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej o specyfice pracy wychowawczej i konieczności zachowania tajemnicy w sprawach dotyczących dzieci znajdujących się w tej placówce;4)
ubezpieczona przez dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe podczas pracy.3.
Wolontariusz wykonuje świadczenia odpowiadające świadczeniu pracy pod nadzorem dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej lub wyznaczonego przez niego wychowawcy.4.
Porozumienie, które zawiera dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej z wolontariuszem, określa:1)
zakres, sposób i czas wykonywania przez wolontariusza świadczeń;2)
zobowiązanie wolontariusza do działania w porozumieniu z osobami, o których mowa w ust. 3;3)
zobowiązanie wolontariusza do zachowania tajemnicy w sprawach dotyczących dzieci znajdujących się w placówce opiekuńczo-wychowawczej;4)
postanowienie o możliwości jego rozwiązania.5.
Na prośbę wolontariusza dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej wydaje mu pisemną opinię o wykonywaniu świadczeń odpowiadających świadczeniu pracy na rzecz tej placówki.1.
Liczba dzieci pozostających pod opieką jednego wychowawcy w placówce opiekuńczo-wychowawczej musi być odpowiednia do potrzeb dzieci oraz rodzaju prowadzonych zajęć.2.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej w czasie zajęć odbywających się na jej terenie pod opieką jednego wychowawcy może przebywać do 10 dzieci, a w placówce opiekuńczo-wychowawczej, w której przebywa do 14 dzieci, nie więcej niż 14 dzieci.3.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej w czasie zajęć specjalistycznych pod opieką jednego specjalisty może przebywać jedno lub nie więcej niż 6 dzieci; z jednym dzieckiem lub z grupą dzieci może pracować więcej niż jeden specjalista.4.
W czasie zajęć odbywających się poza terenem placówki opiekuńczo-wychowawczej pod opieką jednego wychowawcy nie może przebywać więcej niż 14 dzieci, a w przypadku dzieci do lat trzech lub dzieci niepełnosprawnych nie więcej niż 3 dzieci.5.
W godzinach nocnych w placówce opiekuńczo-wychowawczej, w której przebywa do 14 dzieci, opiekę sprawuje jeden wychowawca, a w placówce opiekuńczo-wychowawczej, w której przebywa powyżej 14 dzieci opiekę sprawuje co najmniej dwóch pracowników, w tym jeden wychowawca, natomiast w przypadku, gdy warunki lokalowe nie pozwalają na szybki kontakt wychowawcy z dzieckiem, liczba wychowawców sprawujących opiekę w placówce opiekuńczo-wychowawczej musi gwarantować bezpieczeństwo każdego dziecka.6.
Dziecku przysługuje indywidualna opieka, szczególnie w trudnych dla niego sytuacjach.1.
W placówce interwencyjnej dla każdego dziecka prowadzi się:1)
indywidualny plan pracy;2)
kartę pobytu, która zawiera uzupełnianą co dwa tygodnie ocenę relacji dziecka z rodzicami, funkcjonowania społecznego dziecka w tej placówce i poza nią, nauki szkolnej dziecka, samodzielności dziecka, jego stanu emocjonalnego, stanu zdrowia dziecka oraz informację o szczególnych potrzebach dziecka i znaczących dla dziecka wydarzeniach;3)
kartę udziału w zajęciach specjalistycznych z opisem ich przebiegu;4)
arkusze badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych.2.
W placówce socjalizacyjnej i wielofunkcyjnej dla każdego dziecka prowadzi się:1)
indywidualny plan pracy;2)
kartę pobytu, która zawiera uzupełnianą co miesiąc ocenę relacji dziecka z rodzicami, funkcjonowania społecznego dziecka w tej placówce i poza nią, nauki szkolnej dziecka, samodzielności dziecka, jego stanu emocjonalnego, stanu zdrowia dziecka, oraz informację o szczególnych potrzebach dziecka i znaczących dla dziecka wydarzeniach;3)
kartę udziału w zajęciach specjalistycznych z opisem ich przebiegu;4)
arkusze badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych.3.
W placówce rodzinnej dla każdego dziecka prowadzi się:1)
indywidualny plan pracy;2)
kartę pobytu, która zawiera uzupełnianą co miesiąc informację o znaczących dla dziecka wydarzeniach, w tym o postępach w nauce szkolnej, stanie zdrowia dziecka oraz ocenę aktualnej sytuacji dziecka.1.
Dzieciom w placówce opiekuńczo-wychowawczej zapewnia się:1)
wyżywienie dostosowane do ich potrzeb rozwojowych;2)
dostęp do opieki zdrowotnej;3)
dostęp do zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych;4)
wyposażenie w:a)
odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb,b)
zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego,c)
środki higieny osobistej;5)
zaopatrzenie w:a)
leki,b)
podręczniki i przybory szkolne;6)
kwotę pieniężną do własnego dysponowania przez dzieci od 5. roku życia, której wysokość, nie niższą niż 0,5 % i nie wyższą niż 5 % kwoty, o której mowa w art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustala co miesiąc dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej w porozumieniu z samorządem placówki, o którym mowa w § 12;7)
dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów żywnościowych oraz napojów;8)
dostęp do nauki, która w zależności od typu placówki opiekuńczo-wychowawczej odbywa się:a)
w szkołach poza placówką opiekuńczo-wychowawczą,b)
na terenie placówki opiekuńczo-wychowawczej,c)
w systemie nauczania indywidualnego;9)
pomoc w nauce, w szczególności przy odrabianiu zadań domowych, oraz w miarę potrzeby przez udział w zajęciach wyrównawczych;10)
uczestnictwo, w miarę możliwości, w zajęciach pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych;11)
opłatę za pobyt w bursie lub internacie, jeżeli dziecko uczy się poza miejscowością, w której znajduje się placówka opiekuńczo-wychowawcza;12)
pokrycie kosztów przejazdu do i z miejsca uzasadnionego pobytu poza placówką opiekuńczo-wychowawczą.2.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza, organizując działalność kulturalną i rekreacyjną, uwzględnia święta i inne dni wynikające z tradycji i obyczajów.3.
W placówce nie powinno jednocześnie przebywać więcej niż 30 dzieci.4.
W placówce rodzinnej może przebywać od 4 do 8 dzieci; w szczególnie uzasadnionych przypadkach liczba dzieci może ulec zmniejszeniu lub zwiększeniu.5.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza może znajdować się w budynku, który posiada:1)
pokoje mieszkalne 1-5-osobowe, właściwie oświetlone, o powierzchni zapewniającej przechowywanie rzeczy osobistych i swobodne korzystanie z wyposażenia, na które składają się co najmniej dla każdego dziecka:a)
łóżko lub tapczan,b)
szafka i lampka nocna,c)
szafa lub miejsce w szafie na przechowywanie rzeczy osobistych, odzieży i obuwia dostosowanych do pory roku,d)
zabawki;2)
łazienki z miejscem do prania i suszenia rzeczy osobistych i toalety, w ilości umożliwiającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i zgodność z zasadami higieny;3)
pomieszczenia do wypoczynku wyposażone w stoliki i krzesła, telewizor, gry, zabawki, książki (nie mniej niż jedno pomieszczenie na 10 dzieci);4)
miejsce do cichej nauki;5)
kuchnię;6)
jadalnię dla wszystkich dzieci;7)
aneksy kuchenne przeznaczone do zajęć kulinarnych i przyrządzania śniadań i kolacji (nie mniej niż jeden aneks kuchenny na 10 dzieci);8)
odpowiednio wyposażone pomieszczenia do zajęć terapeutycznych i sportowych;9)
pokój do spotkań z osobami odwiedzającymi;10)
pokój gościnny;11)
gabinet pielęgniarski;12)
pokój dla dzieci chorych;13)
pomieszczenie do prania i suszenia.6.
Przepisy ust. 5 pkt 2-4 i 6-13 nie dotyczą placówek, w których przebywa do 14 dzieci, placówek interwencyjnych specjalizujących się w opiece nad niemowlętami oraz placówek rodzinnych.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej wskaźnik zatrudnienia pracowników musi być określony w wymiarze koniecznym do zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa i indywidualnej opieki oraz ma uwzględniać wiek dzieci, stan ich zdrowia i rozwoju oraz warunki lokalowe placówki opiekuńczo-wychowawczej.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza stwarza warunki do:
1)
fizycznego, psychicznego i poznawczego rozwoju dziecka;2)
poszanowania podmiotowości dziecka, wysłuchiwania jego zdania i w miarę możliwości uwzględniania jego wniosków we wszelkich dotyczących go sprawach oraz informowania dziecka o podejmowanych wobec niego działaniach;3)
zapewnienia poczucia bezpieczeństwa;4)
dbałości o poszanowanie i podtrzymanie związków emocjonalnych dziecka z rodzicami, rodzeństwem i z innymi osobami, zarówno spoza placówki opiekuńczo-wychowawczej, jak i przebywającymi lub zatrudnionymi w tej placówce;5)
uczenia nawiązywania więzi uczuciowych oraz związków interpersonalnych;6)
poszanowania potrzeb religijnych dziecka;7)
zapewnienia dzieciom warunków sprzyjających utrzymywaniu osobistych kontaktów z rodziną;8)
uczenia poszanowania tradycji i ciągłości kulturowej;9)
uczenia planowania i organizowania codziennych zajęć stosownie do wieku dziecka;10)
uczenia organizowania czasu wolnego, w tym uczestniczenia w zajęciach kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych;11)
kształtowania u dzieci nawyków i uczenia zachowań prozdrowotnych;12)
przygotowywania dzieci do ponoszenia odpowiedzialności za własne postępowanie oraz uczenia samodzielności w życiu;13)
wyrównywania deficytów rozwojowych dzieci;14)
uzgadniania istotnych decyzji dotyczących dziecka z jego rodzicami lub opiekunami prawnymi.
Specjaliści pracujący w placówce opiekuńczo-wychowawczej udzielają porad byłym wychowankom placówki opiekuńczo-wychowawczej w okresie 3 lat po opuszczeniu przez nich tej placówki.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza:
1)
umożliwia dzieciom regularne, osobiste i bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz z innymi osobami bliskimi, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał lub ograniczył ich prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem;2)
współpracuje, w zakresie opieki i wychowania dzieci, w szczególności z:a)
centrami pomocy i ośrodkami pomocy społecznej właściwymi ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu rodziców dzieci,b)
ośrodkami adopcyjno-opiekuńczymi prowadzącymi poradnictwo i terapię dla rodziców dzieci,c)
szkołami, do których uczęszczają, i szkołami, do których uczęszczały dzieci przed umieszczeniem ich w placówce opiekuńczo-wychowawczej,d)
sądami rodzinnymi,e)
kuratorami sądowymi,f)
organizacjami zajmującymi się statutowo pomocą rodzinom, działającymi w środowisku rodziców dzieci,g)
parafiami Kościoła katolickiego i jednostkami organizacyjnymi innych kościołów i związków wyznaniowych, właściwymi ze względu na miejsce zamieszkania oraz deklarowaną przynależność wyznaniową rodziców i siedzibę placówki opiekuńczo-wychowawczej.1.
Jeżeli w placówce opiekuńczo-wychowawczej przebywa wychowanka będąca w ciąży, a placówka ta nie może zapewnić odpowiednich warunków zabezpieczających jej potrzeby wynikające z tego stanu, dyrektor placówki może starać się o skierowanie takiej wychowanki do domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.2.
Dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej powiadamia o stanie ciąży małoletniej wychowanki jej rodziców, opiekunów prawnych i sąd rodzinny, stosownie do sytuacji prawnej tej wychowanki.1.
Dyrektorem placówki opiekuńczo-wychowawczej może być osoba, która posiada:1)
wykształcenie wyższe magisterskie:a)
na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia lubb)
na kierunku w zakresie resocjalizacji, pracy socjalnej, pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej alboc)
na innym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki lub resocjalizacji;2)
specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej;3)
co najmniej trzyletni staż pracy w placówce opiekuńczo-wychowawczej.2.
Dyrektorem placówki rodzinnej może być osoba, która:1)
posiada wykształcenie średnie lub wyższe;2)
odbyła szkolenie dla kandydatów do prowadzenia placówek rodzinnych i otrzymała opinię ośrodka adopcyjno-opiekuńczego o posiadaniu odpowiedniego przygotowania.1.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej są wymagane następujące kwalifikacje na stanowisku:1)
wychowawcy - ukończone studia wyższe:a)
na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia lubb)
na kierunku w zakresie resocjalizacji, pracy socjalnej, pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej alboc)
na innym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki lub resocjalizacji;2)
pedagoga - ukończone wyższe studia magisterskie na kierunku pedagogika albo pedagogika specjalna;3)
psychologa - ukończone wyższe studia magisterskie na kierunku psychologia;4)
terapeuty - udokumentowane przygotowanie do prowadzenia terapii o profilu potrzebnym w pracy placówki opiekuńczo-wychowawczej;5)
pracownika socjalnego - wykształcenie średnie lub wyższe uprawniające do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, z tym że osoby z wykształceniem średnim muszą mieć ukończoną specjalizację zawodową w zawodzie pracownik socjalny;6)
opiekuna dziecięcego - ukończoną szkołę medyczną przygotowującą do pracy w zawodzie opiekunki dziecięcej lub studia pedagogiczne o specjalności opiekuńczo-wychowawczej;7)
lekarza i pielęgniarki - odpowiednie wykształcenie medyczne.2.
W placówce rodzinnej wychowawca może mieć wykształcenie średnie, jeżeli posiada opinię ośrodka adopcyjno-opiekuńczego o odpowiednim przygotowaniu do prowadzenia placówki rodzinnej.3.
W placówce rodzinnej można zatrudnić tylko osobę wskazaną przez dyrektora. Może to być osoba z nim spokrewniona lub spowinowacona.1.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza wsparcia dziennego, zwana dalej "placówką wsparcia dziennego", zapewnia dziecku:1)
pomoc w nauce;2)
organizację czasu wolnego, rozwój zainteresowań, organizację zabaw i zajęć sportowych;3)
stałą pracę z rodziną dziecka.2.
Specjalistyczna placówka wsparcia dziennego, poza wymienionymi w ust. 1 formami pracy:1)
prowadzi w szczególności co najmniej jedną z następujących form pracy:a)
zajęcia socjoterapeutyczne, realizowane w stałych grupach dzieci, prowadzone przez co najmniej wychowawcę i terapeutę,b)
oddziaływania terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne i logopedyczne;2)
prowadzi indywidualne programy korekcyjne, realizowane podczas zajęć grupowych lub w kontakcie indywidualnym;3)
udziela pomocy w sytuacjach kryzysowych szkolnych, rodzinnych, rówieśniczych i osobistych w oparciu o diagnozę indywidualną dziecka i jego rodziny.3.
Praca terapeuty w specjalistycznej placówce wsparcia dziennego jest poddawana superwizji lub konsultacji.4.
Placówka wsparcia dziennego może organizować hostel.5.
Placówka wsparcia dziennego zapewnia dzieciom:1)
przynajmniej jeden posiłek dostosowany do pory dnia i czasu przebywania;2)
wyposażenie:a)
w przedmioty potrzebne do zajęć,b)
w miarę możliwości w odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb.1.
Placówka wsparcia dziennego funkcjonuje przez cały rok, we wszystkie dni robocze, co najmniej 4 godziny dziennie w godzinach dostosowanych do potrzeb dzieci i rodziców.2.
W przypadku małej liczby dzieci wymagających opieki w placówce wsparcia dziennego ilość dni i godzin funkcjonowania placówki można wyjątkowo dostosować do lokalnych potrzeb.3.
Placówką wsparcia dziennego kieruje kierownik.4.
Organizację placówki wsparcia dziennego określa regulamin placówki opracowany przez kierownika w porozumieniu z odpowiednią jednostką samorządu terytorialnego.5.
Kierownik placówki wsparcia dziennego jest jednocześnie wychowawcą. W razie jego nieobecności placówką wsparcia dziennego kieruje osoba wyznaczona przez podmiot prowadzący.6.
Przyjmowanie dzieci do placówek wsparcia dziennego odbywa się bez skierowania.1.
W wykonywaniu swoich zadań placówka wsparcia dziennego o zasięgu gminnym współpracuje z właściwym ośrodkiem pomocy społecznej, a placówka wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym - z właściwym centrum pomocy.2.
Placówka wsparcia dziennego w celu wspierania funkcji opiekuńczej rodziny współpracuje z innymi podmiotami niż wymienione w ust. 1, w szczególności z pracodawcami, mediami, organizacjami pozarządowymi i środowiskami naukowymi.
Przepisy § 9 ust. 1-7, § 12, § 21, § 22 ust. 1 i 4, § 23 ust.1 pkt 3 i 4 i ust. 3 pkt 2 oraz § 31 ust. 1 stosuje się odpowiednio do placówek wsparcia dziennego.
Osoby zatrudnione w dniu wejścia w życie rozporządzenia na stanowisku wychowawcy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują uprawnienia do zajmowania tego stanowiska.
1 Minister Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej - zabezpieczenie społeczne, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 265, poz. 2643).
2 Z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia traci moc rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 września 2000 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 80, poz. 900), zachowane w mocy na podstawie art. 159 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001 i Nr 273, poz. 2703).
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »