Rozdział 3 - Postępowanie w sprawie świadczeń pomocy społecznej - Pomoc społeczna.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1998.64.414 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 22 listopada 2006 r.

Rozdział  3

Postępowanie w sprawie świadczeń pomocy społecznej

Art.  36.

1. 189 Do postępowania w sprawie świadczeń pomocy społecznej, z wyjątkiem przyznawanych na podstawie umów, o których mowa w art. 24 ust. 2 i art. 33c ust. 3, mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego ze zmianami wynikającymi z niniejszej ustawy.

2. 190 W postępowaniu w sprawie świadczeń pomocy społecznej należy kierować się przede wszystkim dobrem osób korzystających z pomocy społecznej i ochroną ich dóbr osobistych. W szczególności nie należy podawać do wiadomości publicznej nazwisk osób korzystających z pomocy społecznej oraz rodzaju i zakresu przyznanego świadczenia.

Art.  37. ¹⁹¹

 

1. 192 Właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie.

2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych sytuacją osobistą osoby ubiegającej się o świadczenie oraz w sprawach niecierpiących zwłoki, właściwą miejscowo jest gmina miejsca pobytu osoby ubiegającej się o świadczenie.

3. 193 W miejscu pobytu, w przypadkach, o których mowa w ust. 2, przyznaje się świadczenia wymienione w art. 13, 15-17, 23a, 26, 27, 31, 31b i 32.

4. 194 Właściwą miejscowo gminą w przypadku ubiegania się osoby bezdomnej o zasiłek stały wyrównawczy jest:

1) gmina siedziby zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, który wydał orzeczenie o stopniu niepełnosprawności,

2) gmina siedziby lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub lekarza rzeczoznawcy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, który wydał orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy,

3) gmina miejsca pobytu osoby bezdomnej uprawnionej ze względu na wiek do zasiłku stałego wyrównawczego,

4) gmina siedziby szpitala psychiatrycznego lub zakładu opiekuńczo-leczniczego w stosunku do osób bezdomnych w nich przebywających.

5. Właściwą miejscowo gminą w przypadku ubiegania się osoby bezdomnej o świadczenie, o którym mowa w art. 27 ust. 1, jest gmina siedziby zakładu opieki zdrowotnej, którego lekarz wydał zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka, uprawniającym do zasiłku pielęgnacyjnego.

6. Właściwą miejscowo gminą w przypadku ubiegania się osoby bezdomnej o zasiłki pieniężne dla kobiet w ciąży i opiekujących się dzieckiem, przysługujące na podstawie przepisów o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, jest gmina siedziby zakładu opieki zdrowotnej lekarza prowadzącego ciążę lub przyjmującego poród.

6a. 195 Dla mieszkańca domu pomocy społecznej właściwa jest gmina, która skierowała go do domu pomocy społecznej.

7. Gmina właściwa ze względu na miejsce stałego pobytu albo na ostatnie miejsce zameldowania osoby na pobyt stały jest obowiązana do zwrotu wydatków gminie, która przyznała świadczenia, o których mowa w ust. 3.

Art.  38.

1. Świadczenia pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego bądź innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.

2. Pomoc społeczna może być udzielana z urzędu.

3. 196 Osoby odbywające karę pozbawienia wolności tracą prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

4. 197 Osobom tymczasowo aresztowanym zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Art.  39. ¹⁹⁸

 

1. Kierownik ośrodka pomocy społecznej i kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie, na wniosek pracownika socjalnego, może w drodze umowy ustalić z małżonkiem, zstępnymi lub wstępnymi wysokość świadczonej przez nich pomocy na rzecz osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia. Ustalona w umowie wielkość pomocy pieniężnej lub w naturze nie może być mniejsza od kwoty stanowiącej 30% świadczenia. W tym przypadku przepis art. 34 ust. 1 pkt 3 nie ma zastosowania.

1a. 199 Kierownik ośrodka pomocy społecznej ustala, w drodze umowy, z małżonkiem, zstępnymi przed wstępnymi wysokość ponoszonej przez nich opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej osoby umieszczonej.

2. 200 (uchylony).

Art.  40.

1. Należności z tytułu wydatków na świadczenia pomocy społecznej oraz nienależnie pobranych świadczeń podlegają ściągnięciu przymusowemu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

2. 201 (skreślony).

3. 202 (skreślony).

Art.  41.

W przypadkach szczególnych, zwłaszcza jeżeli żądanie zwrotu wydatków na udzielone świadczenie w całości lub w części stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy, właściwy organ na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej może odstąpić od żądania takiego zwrotu.

Art.  42.

Sądy, organy państwowe i inne jednostki organizacyjne są obowiązane niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni, udostępnić lub udzielić pracownikowi socjalnemu odpowiednich informacji, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczeń oraz ich rozmiarów.

Art.  43.

1. Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej są wydawane w formie pisemnej. W szczególnych przypadkach decyzja może być wydana w formie ustnej; nie dotyczy to decyzji o odmowie przyznania świadczenia.

2. Świadczenia w postaci pracy socjalnej i poradnictwa nie wymagają wydania decyzji.

2a. 203 Właściwy organ zmienia lub uchyla decyzję administracyjną na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa lub jeżeli nastąpiły zmiany w sytuacji dochodowej lub osobistej osób otrzymujących świadczenie, a także może zmienić lub uchylić decyzję administracyjną na niekorzyść strony, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w ust. 4 i 5 oraz w art. 6 i art. 34 ust. 4a. Zmiana decyzji na korzyść strony nie wymaga jej zgody.

3. 204 Decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia może być wydana po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego (rodzinnego) lub jego aktualizacji, dokonywanej nie rzadziej niż co 6 miesięcy. Wywiad przeprowadza pracownik socjalny, również dla potrzeb jednostki organizacyjnej pomocy społecznej z terenu innej gminy.

3a. 205 Wywiad środowiskowy (rodzinny) przeprowadza się w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin, w tym, o których mowa w art. 39, wydania opinii w celu ustanowienia rodziny zastępczej w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie ustanowienia rodziny zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka, dokonywania oceny sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, skierowania dziecka do placówki opiekuńczo-wychowawczej.

3b. 206 W przypadku gdy osoba lub rodzina ubiegająca się o pomoc, a także osoby, o których mowa w art. 39, nie wyrażają zgody na zbieranie danych osobowych w zakresie ustalonym przepisami ustawy, kierownik ośrodka pomocy społecznej lub kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie może wydać decyzję odmawiającą przyznania pomocy.

3c. 207 Przepisu ust. 3b nie stosuje się do osób z zaburzeniami psychicznymi, określonych w odrębnych przepisach.

3d. 208 Od opinii wydawanych przez powiatowy zespół do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności w sprawach o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej nie służy zażalenie.

4. W razie wystąpienia rażących dysproporcji między wysokością dochodu udokumentowaną przez rodzinę ubiegającą się o pomoc a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, kierownik ośrodka pomocy społecznej może odmówić przyznania świadczenia z pomocy społecznej.

5. Pracownik socjalny przeprowadzający wywiad rodzinny (środowiskowy) może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Odmowa złożenia oświadczenia jest podstawą wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia.

6. 209 Świadczenia pieniężne pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. W przypadku gdy uprawnienie do świadczenia nie obejmuje pełnego miesiąca, w którym złożono wniosek, świadczenie przyznaje się za niepełny miesiąc, a kwotę świadczenia i składki na ubezpieczenie społeczne ustala się, dzieląc pełne kwoty przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni objętych świadczeniem.

6a. 210 Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, sposób przeprowadzania wywiadu środowiskowego (rodzinnego), uwzględniając miejsce i terminy jego przeprowadzania, wzór kwestionariusza wywiadu, uwzględniając w szczególności sytuacje, w których wypełnia się poszczególne części kwestionariusza wywiadu, oraz dokumenty niezbędne do ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej, a także wzór oświadczenia o stanie majątkowym i wzór legitymacji pracownika socjalnego.

Art.  44.

Odwołanie od decyzji w sprawie świadczeń pomocy społecznej może złożyć również inna osoba za zgodą osoby ubiegającej się o świadczenie.

Art.  45.

Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń pieniężnych pomocy społecznej są obowiązane poinformować właściwy organ o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.

¹⁸⁹ Art. 36 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. (Dz.U.00.19.238) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2000 r.

¹⁹⁰ Art. 36 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 28 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

¹⁹¹ Art. 37 zmieniony przez art. 21 pkt 9 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U.00.12.136) z dniem 23 lutego 2000 r.

¹⁹² Art. 37 ust. 1 zmieniony przez art. 54 pkt 16 lit. a) ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U.03.203.1966) z dniem 1 stycznia 2004 r.

¹⁹³ Art. 37 ust. 3:

- zmieniony przez art. 1 pkt 29 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

- zmieniony przez art. 18 pkt 9 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U.03.135.1268) z dniem 1 października 2003 r.

¹⁹⁴ Art. 37 ust. 4 zmieniony przez art. 18 pkt 9 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U.03.135.1268) z dniem 1 października 2003 r.

¹⁹⁵ Art. 37 ust. 6a dodany przez art. 54 pkt 16 lit. b) ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U.03.203.1966) z dniem 1 stycznia 2004 r.

¹⁹⁶ Art. 38 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

¹⁹⁷ Art. 38 ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

¹⁹⁸ Art. 39:

- zmieniony przez art. 64 pkt 20 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U.98.106.668) z dniem 1 stycznia 1999 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 31 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

¹⁹⁹ Art. 39 ust. 1a dodany przez art. 54 pkt 17 lit. a) ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U.03.203.1966) z dniem 1 stycznia 2004 r.

²⁰⁰ Art. 39 ust. 2 uchylony przez art. 54 pkt 17 lit. b) ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U.03.203.1966) z dniem 1 stycznia 2004 r.

²⁰¹ Art. 40 ust. 2 skreślony przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. (Dz.U.00.19.238) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2000 r.

²⁰² Art. 40 ust. 3 skreślony przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. (Dz.U.00.19.238) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2000 r.

²⁰³ Art. 43 ust. 2a zmieniony przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 17 grudnia 2001 r. (Dz.U.01.154.1792) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2002 r.

²⁰⁴ Art. 43 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 32 lit. a) ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

²⁰⁵ Art. 43 ust. 3a:

- dodany przez art. 1 pkt 16 lit. a) ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. (Dz.U.00.19.238) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2000 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 32 lit. b) ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

²⁰⁶ Art. 43 ust. 3b:

- dodany przez art. 1 pkt 16 lit. a) ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. (Dz.U.00.19.238) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2000 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 32 lit. c) ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

²⁰⁷ Art. 43 ust. 3c dodany przez art. 1 pkt 16 lit. a) ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. (Dz.U.00.19.238) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2000 r.

²⁰⁸ Art. 43 ust. 3d dodany przez art. 1 pkt 16 lit. a) ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. (Dz.U.00.19.238) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2000 r.

²⁰⁹ Art. 43 ust. 6 zmieniony przez art. 1 pkt 32 lit. d) ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

²¹⁰ Art. 43 ust. 6a:

- zmieniony przez art. 13 pkt 8 ustawy z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa (Dz.U.98.162.1126) z dniem 1 stycznia 1999 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 16 lit. b) ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. (Dz.U.00.19.238) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2000 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 32 lit. e) ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. (Dz.U.01.72.748) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 2001 r.

- zmieniony przez art. 18 pkt 10 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U.03.135.1268) z dniem 1 października 2003 r.