Rozdział 6 - Odpowiedzialność dyscyplinarna. - Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1964.6.40 t.j.
Akt utracił moc Wersja od: 1 lipca 1985 r.
Rozdział VI.
Odpowiedzialność dyscyplinarna.
Odpowiedzialność dyscyplinarna.
§ 1.
Za przewinienia służbowe i uchybienia godności urzędu sędziowie ulegają karze dyscyplinarnej.§ 2.
Sędzia odpowiada także za swoje postępowanie przed objęciem stanowiska sędziowskiego, jeżeli przez nie uchybił obowiązkom piastowanego wówczas urzędu państwowego lub okazał się niegodnym stanowiska sędziowskiego.Kary dyscyplinarne są następujące:
a)
upomnienie;b)
nagana;c)
przeniesienie na inne miejsce służbowe na koszt skazanego;d)
usunięcie ze stanowiska prezesa lub wiceprezesa sądu;e)
wydalenie ze służby sędziowskiej.Nagana i przeniesienie na inne miejsce służbowe na koszt skazanego pociągają za sobą wstrzymanie przesunięcia do wyższego uposażenia na przeciąg trzech lat.
Usunięcie ze stanowiska prezesa lub wiceprezesa sądu pociąga za sobą przeniesienie skazanego na koszt własny na stanowisko sędziego sądu równorzędnego, z utratą dodatków połączonych z jego dotychczasowym stanowiskiem.
§ 1.
Jeżeli od chwili przewinienia do chwili wszczęcia postępowania dyscyplinarnego upłynęło pięć lat, postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte, a w razie wszczęcia - należy je umorzyć.§ 2.
Jeżeli jednak czyn zawiera znamiona przestępstwa karnego, przedawnienie dyscyplinarne nie może nastąpić wcześniej niż przedawnienie karne.§ 1.
Do orzekania w sprawach dyscyplinarnych powołane są sądy następujące:a) 49
sąd dyscyplinarny okręgu wojewódzkiego, orzekający w pierwszej instancji w składzie trzech sędziów wojewódzkich w sprawach przeciw sędziom zajmującym stanowiska w sądach rejonowych danego okręgu wojewódzkiego;b)
Sąd Dyscyplinarny Wyższy, orzekający w pierwszej instancji w składzie trzech sędziów Sądu Najwyższego w sprawach przeciw sędziom zajmującym stanowiska w sądach wojewódzkich, tudzież w drugiej instancji w sprawach rozpoznanych przez sąd dyscyplinarny okręgu wojewódzkiego;c)
Najwyższy Sąd Dyscyplinarny, orzekający w drugiej instancji w składzie pięciu sędziów Sądu Najwyższego w sprawach rozpoznanych w pierwszej instancji przez Sąd Dyscyplinarny Wyższy.§ 2.
Właściwość sądu określa stanowisko sędziego zajmowane w chwili wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, choćby obwiniony po wdrożeniu postępowania dyscyplinarnego objął stanowisko uzasadniające właściwość innego sądu.§ 3.
Spory o właściwość rozstrzyga Najwyższy Sąd Dyscyplinarny na posiedzeniu niejawnym.§ 1.
Przewodniczącym sądu dyscyplinarnego okręgu wojewódzkiego jest prezes sądu wojewódzkiego.§ 2.
Członków sądu dyscyplinarnego w liczbie dziewięciu sędziów, w tym trzech zastępców przewodniczącego, wybiera zgromadzenie ogólne sądu wojewódzkiego.§ 1.
Członków sądów dyscyplinarnych wybiera się najdalej w październiku każdego roku na rok następny.§ 2.
Podział czynności sądu dyscyplinarnego określa na rok następny pełny skład członków tego sądu.§ 1.
Przed powzięciem jakiegokolwiek orzeczenia sąd wysłucha wniosków rzecznika dyscyplinarnego.§ 2.
Rzecznikiem dyscyplinarnym w sądzie dyscyplinarnym jest sędzia wyznaczony przez Ministra Sprawiedliwości.Posiedzenia sądu dyscyplinarnego okręgu wojewódzkiego odbywają się w obecności protokolanta, którym powinien być wyznaczony przez prezesa sądu wojewódzkiego sędzia lub aplikant.
§ 1.
Postępowanie dyscyplinarne jest tajne.§ 2.
Rozprawa przed sądami dyscyplinarnymi jest jawna dla sędziów i asesorów uprawnionych do orzekania.§ 3.
Orzeczenia dyscyplinarne można podawać do wiadomości publicznej jedynie po ich uprawomocnieniu się, na podstawie uchwały sądu dyscyplinarnego, za zezwoleniem Ministra Sprawiedliwości.§ 1.
Wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego władza nadzorcza przedstawia sądowi dyscyplinarnemu, po wstępnym wyjaśnieniu okoliczności koniecznych do ustalenia znamion przewinienia, przy czym obwinionemu należy dać możność złożenia wyjaśnień.§ 2.
Właściwy sąd dyscyplinarny na posiedzeniu niejawnym rozpoznaje wniosek i w razie uwzględnienia go wydaje uchwałę, którą wszczyna postępowanie dyscyplinarne. W uchwale należy dokładnie oznaczyć zarzuty mające być przedmiotem postępowania.§ 3.
Sąd może, przed powzięciem uchwały o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, zarządzić wyświetlenie stanu sprawy za pośrednictwem wyznaczonego sędziego albo właściwego kierownika sądu.§ 4.
Przeciw uchwale oddalającej wniosek o wszczęcie postępowania rzecznikowi dyscyplinarnemu służy w ciągu siedmiu dni od dnia doręczenia skarga do sądu dyscyplinarnego drugiej instancji, który rozstrzyga na posiedzeniu niejawnym.Wszczynając postępowanie dyscyplinarne, sąd może zarządzić od razu rozprawę lub polecić przeprowadzenie śledztwa.
Sędzia wyznaczony do przeprowadzenia śledztwa bada okoliczności sprawy i zbiera dowody; świadków i biegłych w razie potrzeby przesłuchuje po odebraniu przyrzeczenia.
Sędzia wyznaczony do przeprowadzenia śledztwa może rozciągnąć badanie na zarzuty nie wyszczególnione w uchwale wszczynającej postępowanie dyscyplinarne.
Na żądanie sędziego wyznaczonego do przeprowadzenia śledztwa sądy oraz inne władze państwowe obowiązane są udzielać pomocy.
§ 1.
Po ukończeniu śledztwa sędzia wyznaczony przesyła akta rzecznikowi dyscyplinarnemu w celu przedstawienia wniosku. Przed odesłaniem sędzia powinien dać obwinionemu lub jego obrońcy możność przejrzenia akt i poczynienia wyciągów.§ 2.
Rzecznik i obwiniony mogą składać wnioski o uzupełnienie śledztwa.Sąd dyscyplinarny, po otrzymaniu wniosku rzecznika dyscyplinarnego, na posiedzeniu niejawnym:
a)
zarządza, w miarę potrzeby, uzupełnienie śledztwa;b)
zarządza wyznaczenie rozprawy i rozstrzyga o potrzebie wezwania świadków i biegłych;c)
wydaje wyrok skazujący, jeżeli wymierza tylko karę upomnienia;d)
umarza postępowanie dyscyplinarne.§ 1.
W uchwale zarządzającej wyznaczenie rozprawy sąd oznacza dokładnie zarzuty mające stanowić jej przedmiot.§ 2.
Odpis uchwały doręcza się rzecznikowi dyscyplinarnemu i obwinionemu.§ 1.
W razie skazania bez rozprawy na karę upomnienia odpis wyroku z uzasadnieniem doręcza się rzecznikowi dyscyplinarnemu i obwinionemu, którzy mogą w ciągu siedmiu dni od daty doręczenia zażądać przeprowadzenia rozprawy.§ 2.
W razie takiego żądania wyrok poprzedni uważa się za niebyły.§ 1.
Odpis uchwały umarzającej postępowanie dyscyplinarne wraz z uzasadnieniem doręcza się rzecznikowi dyscyplinarnemu, któremu służy skarga w ciągu dni siedmiu od daty doręczenia. Skargę rozstrzyga sąd dyscyplinarny drugiej instancji na posiedzeniu niejawnym.§ 2.
Po uprawomocnieniu się uchwały doręcza się jej odpis obwinionemu.§ 1.
Przewodniczący wyznacza dzień rozprawy i zawiadamia o nim rzecznika dyscyplinarnego, obwinionego i obrońcę oraz wzywa powołanych do rozprawy świadków i biegłych.§ 2.
Nie usprawiedliwione niestawiennictwo obwinionego lub jego obrońcy nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.Wnioski rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego w przedmiocie dowodów, przedstawione przed rozprawą, sąd rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym.
§ 1.
Rozprawę rozpoczyna odczytanie uchwały zarządzającej jej wyznaczenie, po czym następuje przesłuchanie obwinionego. Akta dochodzeń i śledztwa można odczytać, według uznania sądu, w całości lub w części. Sąd zarządzi bezpośrednie przeprowadzenie dowodów, jakich dostarczyły dochodzenia i śledztwo lub które dopuszczono później, jeżeli to uzna za potrzebne.§ 2.
Rozprawę kończą przemówienia rzecznika dyscyplinarnego i obrońcy, po czym obwinionemu służy głos ostatni.Jeżeli w toku rozprawy ujawni się nowe przewinienie, sąd może wydać co do niego wyrok tylko za zgodą rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego lub jego obrońcy. W braku zgody należy wszcząć osobne postępowanie.
§ 1.
Koszty postępowania dyscyplinarnego ponosi w razie wyroku skazującego obwiniony, w innych wypadkach - Skarb Państwa.§ 2.
Sąd ma prawo, uwzględniając sposób obrony obwinionego i jego stosunki majątkowe, zwolnić go od zwrotu całości lub części kosztów.§ 1.
Sąd opiera wyrok na dowodach ujawnionych w toku rozprawy.§ 2.
Sentencję wyroku, sporządzoną bezpośrednio po głosowaniu, podpisują wszyscy sędziowie, po czym przewodniczący ją ogłasza.§ 3.
Wyrok z uzasadnieniem należy sporządzić w ciągu siedmiu dni i niezwłocznie doręczyć rzecznikowi dyscyplinarnemu i obwinionemu.Z przebiegu rozprawy sporządza się protokół, który zawiera wymienienie składu sądu i osób obecnych na rozprawie oraz przedstawienie przebiegu rozprawy z podaniem treści zeznań świadków i opinii biegłych. Protokół podpisują przewodniczący i protokolant.
§ 1.
Od wyroku sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji służy odwołanie obwinionemu i rzecznikowi dyscyplinarnemu.§ 2.
Odwołanie składa się w sądzie, który rozpoznawał sprawę w pierwszej instancji, w ciągu siedmiu dni od daty doręczenia wyroku.§ 1.
Sąd odwoławczy na posiedzeniu niejawnym:a)
odrzuca odwołanie jako niedopuszczalne, spóźnione lub nie podpisane przez osobę uprawnioną albob)
zarządza wyznaczenie rozprawy odwoławczej.§ 2.
Do postępowania odwoławczego mają odpowiednie zastosowanie przepisy o postępowaniu w pierwszej instancji. Sąd odwoławczy może zlecić uzupełnienie materiału dowodowego przez sędziego, którego wyznaczy sąd dyscyplinarny pierwszej instancji.§ 1.
W razie śmierci obwinionego przed uprawomocnieniem się wyroku sąd umarza postępowanie.§ 2.
Jeżeli obwiniony w toku postępowania występuje ze służby sędziowskiej, postępowanie dyscyplinarne toczy się dalej, przy czym w razie, gdy obwiniony przechodzi do innej służby państwowej, adwokatury lub notariatu, sąd przesyła wyrok jego zwierzchności.§ 1.
Po uprawomocnieniu się wyroku przewodniczący sądu pierwszej instancji przesyła odpis wyroku z uzasadnieniem Ministrowi Sprawiedliwości, nadto - właściwemu prezesowi sądu wojewódzkiego, a o ile chodzi o sędziów Sądu Najwyższego - Pierwszemu Prezesowi.§ 2.
Wykonanie wyroku w stosunku do sędziów sądów powszechnych należy do Ministra Sprawiedliwości, a co do kar wymienionych w art. 77 pod. lit. a) oraz b) - do prezesa sądu wojewódzkiego.Wznowienie postępowania dyscyplinarnego na niekorzyść obwinionego może nastąpić na wniosek właściwej władzy nadzorczej, jeżeli umorzenie sprawy albo wydanie wyroku nastąpiło wskutek przestępstwa karnego, albo jeżeli w ciągu pięciu lat od umorzenia lub wyroku wyjdą na jaw nowe okoliczności lub dowody, które mogą uzasadnić skazanie lub wymierzenie kary surowszej.
§ 1.
Wznowienie postępowania dyscyplinarnego na korzyść skazanego może nastąpić nawet po jego śmierci, jeżeli wyjdą na jaw nowe okoliczności lub dowody, które mogą uzasadnić uniewinnienie lub wymierzenie kary łagodniejszej.§ 2.
W razie śmierci skazanego wnioski o wznowienie przedstawiać mogą małżonek skazanego, jego krewni w linii prostej oraz rzecznik dyscyplinarny.§ 1.
Wniosek o wznowienie postępowania dyscyplinarnego składa się do sądu, który rozpoznawał sprawę w pierwszej instancji, najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od chwili powzięcia przez uprawnionego do wniosku wiadomości o okolicznościach wymienionych w art. 111 lub 112.§ 2.
Sąd rozpoznaje wniosek na posiedzeniu niejawnym, po zażądaniu pisemnego oświadczenia strony przeciwnej i przeprowadzeniu w razie potrzeby śledztwa.§ 3.
Uchwały w przedmiocie wznowienia ulegają zaskarżeniu w ciągu siedmiu dni od doręczenia. Sąd dyscyplinarny drugiej instancji rozstrzyga skargę na posiedzeniu niejawnym.§ 4.
Wznawiając postępowanie, sąd może zarządzić wstrzymanie wykonania wyroku.Jeżeli dopuszczono wznowienie na korzyść skazanego, w nowym wyroku nie można wymierzyć kary surowszej.
Jeżeli przewinienie zawiera cechy przestępstwa karnego, sąd wydaje uchwałę w myśl art. 49, co nie wstrzymuje toku postępowania dyscyplinarnego.
§ 1.
Po prawomocnym zakończeniu postępowania karnego przeciw sędziemu sąd karny przesyła akta właściwemu sądowi dyscyplinarnemu pierwszej instancji. Jeżeli postępowanie dyscyplinarne nie było wszczęte, sąd dyscyplinarny poweźmie uchwałę, czy należy je wszcząć, choćby sąd karny wydał wyrok uniewinniający; przepis art. 89 § 4 ma tu zastosowanie.§ 2.
Jeżeli przeciw sędziemu zapadł prawomocny wyrok karny, pociągający za sobą w myśl ustawy utratę stanowiska, sąd dyscyplinarny zawiadamia o tym Ministra Sprawiedliwości, który zarządza wydalenie skazanego ze służby, chociażby już wykonano wyrok dyscyplinarny skazujący na karę łagodniejszą niż wydalenie.§ 1.
Odpis prawomocnego wyroku skazującego na karę dyscyplinarną dołącza się do akt osobowych i zamieszcza o nim wzmiankę w wykazie służbowym.§ 2.
Po upływie pięciu lat od daty uprawomocnienia się wyroku dyscyplinarnego, orzekającego kary przewidziane w art. 77 pod a) - d), Minister Sprawiedliwości na wniosek skazanego zarządza sporządzenie nowego wykazu służbowego z opuszczeniem wzmianki o wyroku dyscyplinarnym, jeżeli w ciągu tego okresu nie było innego wyroku skazującego.§ 1.
Jeżeli miejsce pobytu obwinionego jest nieznane i nie da się bez szczególnych trudności ustalić, wszelkie pisma doręcza się jego obrońcy, którego w razie potrzeby wyznaczyć należy z urzędu.§ 2.
W razie wyroku skazującego, zapadłego w warunkach § 1, obwiniony może w ciągu miesiąca od daty, kiedy się o nim dowiedział, zażądać wznowienia postępowania, choćby nie zachodziły warunki wymienione w art. 112.§ 3.
Przepis art. 112 § 2 ma odpowiednie zastosowanie.Podanie wysłane pocztą lub telegraficznie uważa się za wniesione w dniu oddania w polskim urzędzie pocztowym lub telegraficznym.
§ 1.
Sąd dyscyplinarny drugiej instancji na posiedzeniu niejawnym może na prośbę obwinionego przywrócić termin chybiony.§ 2.
Wniosek o przywrócenie terminu składa się wraz z odwołaniem lub skargą do sądu pierwszej instancji w ciągu siedmiu dni po ustaniu przeszkody.§ 1.
Minister Sprawiedliwości może wnieść rewizję nadzwyczajną do Najwyższego Sądu Dyscyplinarnego od każdego prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego, a Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego od każdego prawomocnego orzeczenia wydanego przez Sąd Dyscyplinarny Wyższy lub Najwyższy Sąd Dyscyplinarny.§ 2.
Rewizję nadzwyczajną na niekorzyść obwinionego można wnieść tylko w terminie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się wyroku.§ 3.
Rewizję nadzwyczajną od wyroku Najwyższego Sądu Dyscyplinarnego rozpoznaje Najwyższy Sąd Dyscyplinarny w składzie siedmiu sędziów z wyłączeniem sędziów, którzy wydali zaskarżony wyrok.O ile przepisy rozdziału niniejszego nie zawierają odmiennych postanowień, mają odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu postępowania karnego.
49 Art. 81 § 1 lit. a) zmieniona przez art. 20 pkt 4 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U.75.16.91) z dniem 1 czerwca 1975 r.