Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Dz.U.2017.1049 t.j.
Akt utracił mocUSTAWA
z dnia 16 listopada 2000 r.
o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 1
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Ustawa określa zasady oraz tryb przeciwdziałania praniu pieniędzy, przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu, stosowania szczególnych środków ograniczających przeciwko osobom, grupom i podmiotom oraz obowiązki podmiotów uczestniczących w obrocie finansowym w zakresie gromadzenia i przekazywania informacji.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
- mające miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- również jeżeli działania, w ramach których uzyskano wartości majątkowe, były prowadzone na terytorium innego państwa niż Rzeczpospolita Polska;
Przy ustalaniu równowartości w euro, o której mowa w ustawie, stosuje się średni kurs Narodowego Banku Polskiego dla danej waluty, obowiązujący w dniu dokonywania transakcji lub w dniu złożenia dyspozycji, lub w dniu zlecenia przeprowadzenia transakcji.
Organy właściwe w sprawach przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
Organy właściwe w sprawach przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
Obowiązki instytucji obowiązanych
Obowiązki instytucji obowiązanych
W przypadku podmiotu prowadzącego kasyno gry lub salon gry bingo pieniężne, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, środki, o których mowa w art. 8b ust. 3 pkt 1, stosuje się przy wejściu klienta do kasyna gry oraz salonu gry bingo pieniężne, niezależnie od wartości żetonów lub kartonów zakupionych do gry.
Instytucje obowiązane stosują odpowiednie środki bezpieczeństwa finansowego w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu, które może wynikać z produktów lub transakcji pozwalających na zachowanie anonimowości.
Instytucje obowiązane mogą korzystać z usług innych podmiotów w zakresie wykonania obowiązków określonych w art. 8b ust. 3 pkt 1-3. Odpowiedzialność za ich wykonanie ponosi instytucja obowiązana.
Informacje uzyskane w wyniku stosowania środków, o których mowa w art. 8b i 9e, są przechowywane przez okres 5 lat, licząc od pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym przeprowadzono transakcję z klientem. W przypadku likwidacji, połączenia, podziału lub przekształcenia instytucji obowiązanej, do przechowywania dokumentacji stosuje się przepisy art. 76 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Do instytucji obowiązanych będących adwokatami, radcami prawnymi lub prawnikami zagranicznymi przepisy art. 8a, art. 8b ust. 3 pkt 2-4, art. 9e ust. 1-3, art. 9f-9j, art. 10a ust. 1-3, art. 10b ust. 1 i art. 10c nie mają zastosowania.
Zasady przekazywania informacji Generalnemu Inspektorowi
Zasady przekazywania informacji Generalnemu Inspektorowi
W przypadku transakcji, o której mowa w art. 8 ust. 3, instytucja obowiązana przekazuje dodatkowe dane o stronach transakcji, będące w jej posiadaniu, w tym informacje o ich rachunkach osobistych oraz związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, niewykorzystanych w przedmiotowej transakcji.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego oraz Prezesa Narodowego Banku Polskiego, określi, w drodze rozporządzenia:
Jednostki współpracujące, w granicach swoich ustawowych kompetencji, są obowiązane udostępniać, na wniosek Generalnego Inspektora, informacje niezbędne do realizacji jego zadań w zakresie zapobiegania przestępstwom, o których mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego.
W uzasadnionych przypadkach Generalny Inspektor może zwrócić się do organów Krajowej Administracji Skarbowej o zbadanie legalności pochodzenia określonych wartości majątkowych. Informacja o wynikach przeprowadzonych działań jest przekazywana Generalnemu Inspektorowi niezwłocznie.
Procedura wstrzymywania transakcji i blokady rachunku
Procedura wstrzymywania transakcji i blokady rachunku
Jeżeli zawiadomienia, o którym mowa w art. 16 ust. 1, nie można dokonać przed wykonaniem albo podczas wykonywania dyspozycji lub zlecenia przeprowadzenia transakcji, instytucja obowiązana przekazuje informację o transakcji niezwłocznie po jej przeprowadzeniu, podając przyczyny braku wcześniejszego zawiadomienia.
W przypadku gdy rachunek został zablokowany lub transakcja została wstrzymana z naruszeniem prawa, odpowiedzialność za wynikłą szkodę ponosi Skarb Państwa na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
Przepisy art. 19 i 20 stosuje się odpowiednio również w toku wszczętego postępowania karnego o przestępstwo wymienione w art. 165a Kodeksu karnego, gdy otrzymane przez prokuratora zawiadomienie o przestępstwie pochodzi z innych źródeł.
Instytucja obowiązana, na żądanie zlecającego transakcję lub posiadacza rachunku, może poinformować go o wstrzymaniu transakcji lub blokadzie rachunku i wskazać organ, który tego zażądał.
Szczególne środki ograniczające przeciwko osobom, grupom i podmiotom
Szczególne środki ograniczające przeciwko osobom, grupom i podmiotom
- osoba, grupa lub podmiot może wystąpić z wnioskiem do Generalnego Inspektora o zwolnienie zamrożenia wartości majątkowych.
Kontrolowanie instytucji obowiązanych
Kontrolowanie instytucji obowiązanych
Kontroler jest upoważniony do swobodnego poruszania się po terenie instytucji obowiązanej bez obowiązku uzyskania przepustki oraz nie podlega kontroli osobistej.
Pisemną informację o wynikach kontroli, o której mowa w art. 21 ust. 1, Generalny Inspektor przekazuje:
Ochrona i udostępnianie zgromadzonych danych
Ochrona i udostępnianie zgromadzonych danych
Do ujawnienia Generalnemu Inspektorowi wszelkich informacji w trybie i zakresie przewidzianym ustawą nie stosuje się przepisów ograniczających udostępnianie danych objętych tajemnicą, z wyjątkiem informacji niejawnych.
Wszelkie informacje uzyskane i przekazywane przez organy informacji finansowej w trybie przewidzianym w ustawie podlegają ochronie określonej w przepisach odrębnych ustaw regulujących zasady ich ochrony.
Ujawnienie osobom nieuprawnionym, w tym także stronom transakcji lub posiadaczom rachunku, faktu poinformowania Generalnego Inspektora o transakcjach, których okoliczności wskazują, że wartości majątkowe mogą pochodzić z prania pieniędzy albo o rachunkach podmiotów, co do których zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mają związek z finansowaniem terroryzmu oraz o transakcjach dokonywanych przez te podmioty, jest zabronione.
Kary pieniężne
Kary pieniężne
Instytucja obowiązana, z wyłączeniem Narodowego Banku Polskiego, która:
- podlega karze pieniężnej.
- podlega karze pieniężnej.
Przepisy karne
Przepisy karne
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Kto, działając w imieniu lub interesie instytucji obowiązanej, wbrew przepisom ustawy:
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Kto dopuszcza się czynu określonego w art. 35 ust. 1 lub 2 lub w art. 36 wyrządzając znaczną szkodę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe
Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe
W ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 1996 r. Nr 11, poz. 62, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 107, poz. 685, Nr 121, poz. 769 i 770 i Nr 139, poz. 934, z 1998 r. Nr 155, poz. 1015, z 1999 r. Nr 49, poz. 483, Nr 101, poz. 1178 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 483, Nr 48, poz. 552, Nr 70, poz. 819 i Nr 114, poz. 1193) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. Nr 22, poz. 91, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 oraz z 2000 r. Nr 48, poz. 551 i Nr 94, poz. 1037) w art. 18 dodaje się § 4 w brzmieniu: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 1999 r. Nr 54, poz. 572 i Nr 83, poz. 931 oraz z 2000 r. Nr 70, poz. 816 i Nr 104, poz. 1103) w art. 34a w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 29 lipca 1992 r. o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach (Dz. U. z 1998 r. Nr 102, poz. 650, Nr 145, poz. 946, Nr 155, poz. 1014 i Nr 160, poz. 1061 oraz z 2000 r. Nr 9, poz. 117 i Nr 70, poz. 816) w art. 11 w ust. 6 po wyrazach "ministra właściwego do spraw finansów publicznych" dodaje się wyrazy "Generalnego Inspektora Informacji Finansowej".
W ustawie z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 i z 1999 r. Nr 83, poz. 931) w art. 15 w ust. 2 dodaje się pkt 6 w brzmieniu: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 i Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729 i Nr 83, poz. 931 oraz z 2000 r. Nr 48, poz. 548 i Nr 93, poz. 1027) w art. 299: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (Dz. U. Nr 118, poz. 754 i Nr 141, poz. 945, z 1998 r. Nr 107, poz. 669 i Nr 113, poz. 715 oraz z 2000 r. Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 702 i 703, Nr 94, poz. 1037, Nr 103, poz. 1099 i Nr 114, poz. 1191) w art. 161 dodaje się ust. 5 w brzmieniu: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 40, poz. 399 oraz z 2000 r. Nr 93, poz. 1027, Nr 94, poz. 1037 i Nr 114, poz. 1191) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062 oraz z 2000 r. Nr 94, poz. 1037) w art. 297 w § 1 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz. 883 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 50, poz. 580) w art. 43 w ust. 1 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu: (zmiany pominięte).
W okresie od dnia 31 marca 2002 r. do dnia 31 grudnia 2002 r. przepisy ustawy stosuje się również do wymiany znaków pieniężnych nominowanych w walutach narodowych na znaki pieniężne nominowane w euro, dokonywanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 maja 2001 r. o skutkach wprowadzenia w niektórych państwach członkowskich Unii Europejskiej wspólnej waluty euro (Dz. U. Nr 63, poz. 640), w tym także przez Narodowy Bank Polski.
W okresie od dnia 1 grudnia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2003 r. obowiązku zarejestrowania czynności, o której mowa w art. 8 ust. 1, nie stosuje się.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
1) dyrektywy 91/308/EWG z dnia 10 czerwca 1991 r. w sprawie uniemożliwienia korzystania z systemu finansowego w celu prania pieniędzy (Dz. Urz. WE L 166 z 28.06.1991);
2) dyrektywy 2001/97/WE z dnia 4 grudnia 2001 r. zmieniającej dyrektywę 91/308/EWG w sprawie uniemożliwienia korzystania z systemu finansowego w celu prania pieniędzy - Deklaracja Komisji (Dz. Urz. WE L 344 z 18.12.2001).
Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie - z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej - dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (23)
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (23)
- Czy w opisanej sytuacji instytucja pożyczkowa może przetwarzać dane klienta na podstawie art. 49 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu?
- Czy osoba zatrudniana na stanowisku kasjera w banku musi przedłożyć zaświadczenie o niekaralności?
- Czy można pobierać kaucję (gwarancja dokonania zakupu zamówionego towaru) gotówką w kwocie przekraczającej 15.000 zł?
Akty prawne liczba obiektów na liście: (71)
Akty zmieniane liczba obiektów na liście: (10)
Akty wykonawcze liczba obiektów na liście: (16)
- Forma i tryb przekazywania przez organy Straży Granicznej oraz organy Krajowej Administracji Skarbowej informacji Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej.
- Zmiana rozporządzenia w sprawie trybu i warunków oddelegowania funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego do pracy w jednostce organizacyjnej Generalnego Inspektora Informacji Finansowej.
- Tryb i warunki oddelegowania pracowników jednostek i organów podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych do pracy w jednostce organizacyjnej Generalnego Inspektora Informacji Finansowej.
Akty implementowane liczba obiektów na liście: (2)
- Directive 2001/97/EC of the European Parliament and of the Council of 4 December 2001 amending Council Directive 91/308/EEC on prevention of the use of the financial system for the purpose of money laundering.
- Dyrektywa 91/308/EWG w sprawie uniemożliwienia korzystania z systemu finansowego w celu prania pieniędzy
Akty interpretujące liczba obiektów na liście: (1)
Akty uchylające liczba obiektów na liście: (1)
Orzeczenia i pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (105)
Orzeczenia sądów liczba obiektów na liście: (88)
Pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (17)
- FN1.054.32.2017, Sposób weryfikacji klientów, którzy zdalnie złożyli wniosek o otwarcie rachunku bankowego. - Pismo wydane przez: Min. Rozwoju i Finansów
- IF9.054.2.2016, Prowadzenia tzw. bankowości korespondencyjnej przez banki działające na terenie Polski w kontekście zakazu współpracy z bankami i instytucjami fikcyjnymi. - Pismo wydane przez: Ministerstwo Finansów
- DLB/DLB_WL1/703/1/1/2015, Karty przedpłacone. - Pismo wydane przez: Komisja Nadzoru Finansowego
Komentarze i publikacje liczba obiektów na liście: (49)
Komentarze praktyczne liczba obiektów na liście: (8)
- Przeciwdziałanie praniu pieniędzy - obowiązki i zadania biegłego rewidenta
- Notariusz jako „instytucja obowiązana” przeprowadzająca transakcję w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
- Kontrola wypełniania przez notariuszy obowiązków w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
Komentarze liczba obiektów na liście: (4)
- Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Komentarz
- Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Komentarz
- Przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu