Rozwój systemu oświaty i wychowania.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1961.32.160

Akt utracił moc

Wersja od: 27 maja 1990 r.

USTAWA

z dnia 15 lipca 1961 r.

o rozwoju systemu oświaty i wychowania.

Obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej mają prawo do nauki.

Oświata i wychowanie stanowią jedną z podstawowych dźwigni socjalistycznego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. System kształcenia i wychowania ma na celu przygotowanie kwalifikowanych pracowników gospodarki i kultury narodowej, świadomych budowniczych socjalizmu. Rozwój systemu oświaty i wychowania zapewnia każdemu obywatelowi zdobycie wykształcenia podstawowego oraz dostępność wszystkich szczebli i kierunków kształcenia w zależności od zainteresowań i uzdolnień. Dostosowany do tych zadań ustrój szkolny oraz charakter nauczania i wychowania ustala niniejsza ustawa.

Rozdział  I.

Postanowienia ogólne.

Art.  1. ¹

Nauczanie i wychowanie w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych ma na celu wszechstronny rozwój uczniów i wychowanie ich na świadomych i twórczych obywateli Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Zmierza ono do tego, aby uczniom i wychowankom zapewnić wiedzę o przyrodzie i życiu społecznym, o dziejach oraz kulturze narodu i ludzkości, aby zapewnić kwalifikacje do pracy zawodowej.

Szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze wychowują w duchu zasad współżycia społecznego, w duchu umiłowania Ojczyzny, pokoju, wolności, sprawiedliwości społecznej i braterstwa z ludźmi wszystkich krajów, uczą zamiłowania i szacunku dla skutecznej pracy, poszanowania mienia narodowego, przygotowują do czynnego udziału w rozwoju kraju, jego gospodarki i kultury.

Art.  2.

Szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze są instytucjami świeckimi. Całokształt nauczania i wychowania w tych instytucjach ma charakter świecki.

Art.  3.

1. Nauka w szkołach jest bezpłatna.

2. Państwo udziela młodzieży uczącej się pomocy materialnej, organizuje internaty i bursy oraz ustanawia stypendia.

Art.  4.

1. Państwo zakłada, prowadzi i utrzymuje szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze.

2. 2 Minister Edukacji Narodowej określa w drodze rozporządzenia zasady zakładania i utrzymywania szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych.

Rozdział  II.

Szkoły i placówki oświatowo-wychowawcze.

1.

Wychowanie przedszkolne.

Art.  5.

1. Wychowanie przedszkolne ma na celu:

1) wszechstronny rozwój dzieci i przygotowanie ich do rozpoczęcia nauki w szkole,

2) pomoc pracującym rodzicom w zapewnieniu dzieciom opieki wychowawczej.

2. Wychowanie przedszkolne odbywa się w przedszkolach i innych placówkach przedszkolnych.

3. Do przedszkoli mogą być przyjmowane dzieci od ukończenia 3 lat życia do rozpoczęcia nauki szkolnej.

2.

Szkoła podstawowa.

Art.  6.

Szkoła podstawowa jest organizacyjną i programową podstawą całego systemu kształcenia i wychowania.

Art.  7.

1. Wprowadza się 8-klasową szkołę podstawową.

2. Przedłużenie nauki w szkole podstawowej do lat 8 ma na celu lepsze przygotowanie uczniów do dalszego kształcenia się i zdobywania kwalifikacji zawodowych. Powinno ono sprzyjać zacieśnieniu więzi szkoły z życiem oraz ogólnemu podniesieniu poziomu kultury.

Art.  8.

1. Szkoła podstawowa daje jednolite dla wszystkich uczniów wykształcenie. Wykształcenie to obejmuje: podstawy wiedzy o przyrodzie i społeczeństwie, wstępne zaznajomienie uczniów z techniką, przysposobienie do pracy i udziału w życiu społecznym i kulturalnym.

2. Szkoła podstawowa ma na celu harmonijny rozwój uczniów pod względem umysłowym, moralnym i fizycznym oraz przygotowanie do nauki w szkołach zawodowych i ogólnokształcących lub do dalszego kształcenia się i zdobywania kwalifikacji w toku wykonywania pracy zawodowej.

Art.  9.

1. Nauka w szkole podstawowej jest obowiązkowa.

2. Obowiązek szkolny rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w których dziecko kończy 7 lat, i trwa do ukończenia szkoły podstawowej, najdłużej jednak do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 17 lat.

3. Zasady wypełniania obowiązku szkolnego przez dzieci i młodzież do 17 lat życia oraz zasady wypełniania obowiązku dokształcania się w zakresie szkoły podstawowej przez młodocianych zatrudnionych w zakładach pracy regulują osobne przepisy.

Art.  10.

1. Sieć szkół podstawowych zorganizowana jest w sposób umożliwiający każdemu obywatelowi zdobycie podstawowego wykształcenia.

2. Organizacja sieci szkolnej powinna uwzględniać odrębności warunków terenowych i komunikacyjnych w poszczególnych rejonach kraju.

3. 3 (skreślony).

3.

Zasadnicze szkoły zawodowe.

Art.  11.

1. Kształcenie kwalifikowanych robotników, pracowników i rolników odbywa się w zasadniczych szkołach zawodowych.

2. Zasadnicze szkoły zawodowe zapewniają przygotowanie zawodowe do wykonywania funkcji kwalifikowanego robotnika, pracownika i rolnika oraz wykształcenie ogólne, niezbędne do dalszego kształcenia się.

3. 4 Praktyczna nauka zawodu stanowi część procesu kształcenia i wychowania w zasadniczych szkołach zawodowych i odbywa się:

1) w uspołecznionych i nie uspołecznionych zakładach pracy,

2) w indywidualnych gospodarstwach rolnych,

3) w szkolnych gospodarstwach rolnych,

4) w warsztatach szkolnych (pracowniach).

3a. 5 Przedsiębiorstwa państwowe i inne uspołecznione zakłady pracy uczestniczą w realizacji zadań systemu oświaty i wychowania w celu zapewnienia wykwalifikowanych kadr, a w szczególności:

1) prowadzą praktyczną naukę zawodu dla uczniów szkół zawodowych,

2) biorą udział w kształceniu politechnicznym uczniów szkół ogólnokształcących,

3) prowadzą doskonalenie zawodowe pracowników,

4) udzielają szkołom pomocy w wyposażaniu warsztatów szkolnych (pracowni).

4. Zasadnicze szkoły zawodowe organizuje się dla absolwentów szkół podstawowych.

Art.  12.

1. 6 Zasadnicze szkoły zawodowe mogą działać również jako szkoły przyzakładowe bądź pod opieką patronacką branżowo odpowiednich uspołecznionych zakładów pracy.

2. Zasadnicze szkoły zawodowe przyzakładowe są zakładane, utrzymywane i prowadzone przez zakłady pracy. Zasady finansowania tych szkół określa Rada Ministrów.

3. 7 Właściwy minister określa zakłady pracy, na których ciąży obowiązek zakładania, utrzymywania i prowadzenia zasadniczych szkół zawodowych przyzakładowych lub sprawowania opieki patronackiej nad zasadniczymi szkołami zawodowymi kształcącymi kadry na ich potrzeby oraz zakres tej opieki w celu zapewnienia realizacji programu nauczania.

Art.  13. ⁸

1. Nauka w zasadniczych szkołach zawodowych trwa 2 lub 3 lata zależnie od specjalności, do której szkoły te przygotowują.

2. Minister Oświaty i Wychowania w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami określa organizację zasadniczych szkół zawodowych i zasadniczych szkół zawodowych przyzakładowych oraz czas trwania nauki w tych szkołach.

Art.  14.

1. Dla przygotowania do zawodu rolnika młodzieży pracującej w rolnictwie i nie uczęszczającej do innych szkół oraz w celu zapewnienia tej młodzieży wykształcenia ogólnego potrzebnego do wykonywania zawodu i do dalszego kształcenia się organizuje się szkoły przysposobienia rolniczego.

2. Szkoły przysposobienia rolniczego organizuje się dla absolwentów szkół podstawowych.

3. Nauka w szkołach przysposobienia rolniczego trwa 2 lata.

4. Dla młodzieży, która ukończyła 16 rok życia i nie posiada wykształcenia podstawowego, można organizować szkoły przysposobienia rolniczego lub klasy w tych szkołach uzupełniające również wykształcenie w zakresie szkoły podstawowej.

Art.  15.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia wprowadzić na terenie całego kraju lub jego części obowiązek kształcenia zawodowego, w zakresie zasadniczej szkoły zawodowej lub szkoły przysposobienia rolniczego, młodzieży w wieku do lat 18 nie uczęszczającej do innych szkół oraz określić zasady wykonywania tego obowiązku.

4.

Szkoły średnie.

Art.  16.

Licea ogólnokształcące, technika zawodowe, licea zawodowe (przemysłowe, ekonomiczne, pedagogiczne, artystyczne i innych specjalności) są szkołami średnimi.

Art.  17.

1. Licea ogólnokształcące zapewniają wykształcenie ogólne i politechniczne niezbędne do podjęcia studiów wyższych oraz przysposobienie do pracy zawodowej.

2. Licea ogólnokształcące organizuje się dla absolwentów szkół podstawowych.

3. Nauka w liceach ogólnokształcących trwa 4 lata.

Art.  18.

1. Technika zawodowe i licea zawodowe zapewniają przygotowanie do wykonywania funkcji technika lub równorzędnych oraz wykształcenie ogólne niezbędne do podjęcia studiów wyższych.

2. Technika zawodowe i licea zawodowe organizuje się dla absolwentów szkół podstawowych oraz absolwentów zasadniczych szkół zawodowych i szkół przysposobienia rolniczego.

3. Nauka w technikach zawodowych i liceach zawodowych, które przyjmują absolwentów szkoły podstawowej, trwa 4 lub 5 lat zależnie od specjalności. Nauka w technikach zawodowych i liceach zawodowych lub w klasach, które przyjmują absolwentów zasadniczych szkół zawodowych i szkół przysposobienia rolniczego, trwa 2 lub 3 lata zależnie od specjalności.

4. Dla przygotowania pracowników niektórych specjalności można tworzyć szkoły zawodowe dla absolwentów liceów ogólnokształcących.

5. 9 Czas trwania nauki w szkołach wymienionych w ust. 3 i 4 określa Minister Oświaty i Wychowania w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.

6. 10 Przepisy art. 11 ust. 3 i 3a stosuje się odpowiednio do szkół określonych w ust. 1 i 4.

Art.  19. ¹¹

Szkoły średnie, o których mowa w art. 18 ust. 1 i 4, mogą być organizowane na zasadach określonych w art. 12 i w art. 13 ust. 2.

5.

Szkoły i zakłady specjalne.

Art.  20.

1. Kształcenie i wychowanie dzieci i młodocianych przewlekle chorych, opóźnionych w rozwoju umysłowym i upośledzonych fizycznie lub umysłowo odbywa się w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach przy szkołach podstawowych lub ośrodkach szkolno-wychowawczych.

2. Szkoły i zakłady specjalne zapewniają młodzieży opiekę wychowawczą, wiedzę w dostępnym dla niej zakresie oraz przygotowanie do odpowiedniego zawodu.

6.

Opieka wychowawcza nad dziećmi i młodzieżą.

Art.  21.

1. Wychowanie pozalekcyjne prowadzą szkoły.

2. Wychowanie pozaszkolne jest organizowane w młodzieżowych domach kultury i domach kultury dzieci i młodzieży, ośrodkach i szkolnych klubach sportowych, w świetlicach dziecięcych i młodzieżowych, w ogrodach jordanowskich, w stałych i sezonowych placówkach wczasowych i w innych formach.

3. Wychowanie pozalekcyjne i pozaszkolne ma na celu:

1) rozwijanie zainteresowań i uzdolnień młodzieży,

2) zbliżenie młodzieży do spraw techniki,

3) stwarzanie sprzyjających warunków dla społecznej działalności,

4) organizowanie kulturalnego wypoczynku, rozrywki i wychowania fizycznego.

Art.  22. ¹²

Rodzice i opiekunowie współdziałają ze szkołami i organami nadzorującymi szkoły w organizowaniu kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży. Minister Oświaty i Wychowania określa, w drodze rozporządzenia, formy tego współdziałania.

Art.  23. ¹³

Organizacje młodzieżowe i społeczne współdziałają ze szkołą w realizacji zadań wychowawczych, na zasadach uzgodnionych z Ministrem Oświaty i Wychowania.

Art.  24. ¹⁴

W celu zbliżenia szkoły do zakładów pracy i niesienia szkołom wszechstronnej pomocy w realizacji ich zadań - zakłady pracy roztaczają opiekę nad szkołami. Zasady sprawowania tej opieki określa Minister Oświaty i Wychowania w porozumieniu z właściwymi ministrami i po zasięgnięciu opinii organów właściwych związków zawodowych.

Art.  25.

1. 15 Dla zapewnienia nauczania i wychowania dzieciom i młodocianym uczącym się, pozbawionym całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej, organizuje się ośrodki szkolno-wychowawcze, domy dziecka, internaty i inne placówki opiekuńczo-wychowawcze lub opiekę w rodzinach zastępczych.

2. 16 Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia:

1) zasady doboru rodzin zastępczych,

2) zasady współdziałania sądów opiekuńczych z organami administracji państwowej w sprawach dotyczących rodzin zastępczych,

3) zakres i formy pomocy Państwa na rzecz dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych,

4) zasady odpłatności rodziców za pobyt ich dzieci w rodzinach zastępczych

oraz postępowanie w tych sprawach.

Art.  26.

Szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze, poradnie wychowawcze i zawodowe udzielają rodzicom, opiekunom i wychowawcom dzieci i młodocianych pomocy w rozwiązywaniu trudności wychowawczych oraz porad w sprawie wyboru zawodu dla uczniów szkół podstawowych i średnich.

7.

Kształcenie i dokształcanie pracujących.

Art.  27.

1. Państwo stwarza warunki umożliwiające kształcenie i dokształcanie pracujących.

2. Kształcenie i dokształcanie pracujących ma na celu:

1) dokształcanie w zakresie szkoły podstawowej pracowników nie posiadających podstawowego wykształcenia,

2) przyuczanie do zawodu osób podejmujących pracę,

3) dokształcanie pracujących w zakresie kwalifikacji robotnika kwalifikowanego i mistrza w zawodzie,

4) kształcenie pracujących w zakresie szkół średnich w szkołach oraz na kursach przygotowawczych do egzaminów eksternistycznych,

5) doskonalenie specjalistyczne pracowników w związku z postępem technicznym w różnych dziedzinach gospodarki,

6) doskonalenie zawodowe w zespołach przysposobienia rolniczego.

3. 17 Minister Edukacji Narodowej i Minister Pracy i Polityki Socjalnej w drodze rozporządzenia ustala system podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracujących oraz sposób i terminy jego realizacji.

Art.  28.

1. Dla umożliwienia pracującym kształcenia i dokształcania się w szkołach podstawowych i średnich, zdobywania i uzupełniania kwalifikacji zawodowych oraz przygotowania się do dalszej nauki na poziomie średnim i wyższym organizuje się wieczorowe i korespondencyjne (zaoczne) wydziały przy szkołach lub osobne szkoły oraz uniwersytety robotnicze, ludowe i powszechne, kursy zawodowe i inne placówki oświatowe.

2. 18 Minister Oświaty i Wychowania ustala zasady działania oraz czas trwania nauki w szkołach i placówkach wymienionych w ust. 1, zgodnie z art. 36a.

Art.  29. ¹⁹

Świadectwa ukończenia wszystkich typów szkół można uzyskać na podstawie egzaminu eksternistycznego. Sposób przeprowadzania tego egzaminu i warunki dopuszczenia do niego określa Minister Oświaty i Wychowania.

Art.  30.

1. Dla umożliwienia robotnikom i technikom uzyskania kwalifikacji mistrza (majstra) organizuje się przy zakładach pracy szkoły mistrzów.

2. Dla umożliwienia nabycia kwalifikacji mistrza (majstra) w zawodach rolnych i związanych z rolnictwem organizuje się rolnicze szkoły specjalistyczne.

3. 20 Czas trwania nauki w szkołach mistrzów i rolniczych szkołach specjalistycznych ustalają właściwi ministrowie w porozumieniu z Ministrem Oświaty i Wychowania.

4. 21 (skreślony).

8.

Kształcenie nauczycieli i wychowawców.

Art.  31-33. ²²

(skreślone).

Art.  34. ²³

1. Kształcenie nauczycieli i wychowawców odbywa się w szkołach wyższych oraz w innych zakładach kształcenia nauczycieli.

2. Formy i zasady działania zakładów kształcenia nauczycieli, nie będących szkołami wyższymi, ustala Minister Oświaty i Wychowania zgodnie z art. 36a.

3. Utworzenie, przekształcenie lub likwidacja zakładów kształcenia nauczycieli, nie będących szkołami wyższymi, wymaga zgody Ministra Oświaty i Wychowania.

4. Minister Oświaty i Wychowania organizuje przy udziale organów, o których mowa w art. 35 ust. 2 doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców oraz ustala formy i zakres tego doskonalenia.

Rozdział  III.

Zarządzanie szkołami i placówkami oświatowo-wychowawczymi.

Art.  35. ²⁴

1. Do zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej należy zapewnienie jednolitego systemu kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem właściwości samorządu terytorialnego określonych w odrębnych ustawach.

2. W zakresie kształcenia zawodowego Minister Edukacji Narodowej wykonuje swoje zadania przy udziale właściwych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej. Organy te uczestniczą w określaniu programów nauczania i zapewnianiu środków i warunków ich realizacji w zakresie specjalistycznych przedmiotów nauczania, a w szczególności podręczników i pomocy dydaktycznych w zawodach podstawowych dla reprezentowanych przez nie branż, oraz w ocenianiu efektywności kształcenia w zawodzie.

3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa organy, o których mowa w ust. 2, oraz zasady i zakres ich współdziałania.

Art.  36. ²⁵

1. W dziedzinach objętych zakresem swego działania Minister Edukacji Narodowej sprawuje koordynację oraz nadzór nad:

1) terenowymi organami rządowej administracji specjalnej do spraw oświaty,

2) innymi organami i jednostkami organizacyjnymi w sprawach funkcjonowania systemu oświaty i wychowania.

2. Nadzór nad terenowymi organami administracji rządowej w zakresie funkcjonowania szkolnictwa rolniczego i gospodarki żywnościowej, służby zdrowia oraz kultury i sztuki sprawują odpowiednio Ministrowie: Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Kultury i Sztuki.

3. Terenowym organem rządowej administracji specjalnej do spraw oświaty jest kurator oświaty i wychowania, podległy bezpośrednio Ministrowi Edukacji Narodowej.

4. Kuratora oświaty i wychowania powołuje i odwołuje Minister Edukacji Narodowej po zasięgnięciu opinii wojewody oraz wojewódzkich struktur związków zawodowych zrzeszających nauczycieli.

5. Zastępca kuratora oświaty i wychowania jest powoływany i odwoływany przez Ministra Edukacji Narodowej na wniosek kuratora.

6. Do zadań kuratora oświaty i wychowania należy realizacja polityki rządu w zakresie oświaty i wychowania na terenie województwa, a w szczególności:

1) dysponowanie środkami budżetowymi przeznaczonymi na finansowanie zadań w zakresie oświaty i wychowania - na zasadach określonych w odrębnych przepisach,

2) ustalenie sieci szkolnej,

3) wykonywanie zadań organu nadzorującego w stosunku do podporządkowanych mu szkół oraz innych placówek oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych, zwanych dalej "szkołami",

4) organizowanie i sprawowanie nadzoru pedagogicznego nad szkołami na terenie województwa,

5) zapewnianie podporządkowanym szkołom kadrowych i materialnych warunków funkcjonowania oraz organizowanie finansowej i gospodarczej obsługi tych szkół,

6) przekazywanie organom samorządu terytorialnego, jako zadania własnego, prowadzenia niektórych szkół - na wniosek lub za zgodą tych organów.

7. Przepisy ust. 6 nie naruszają uprawnień innych ministrów i terenowych organów administracji rządowej do prowadzenia, utrzymywania i nadzorowania szkół oraz innych placówek oświatowo-wychowawczych.

8. Kurator oświaty i wychowania wykonuje swoje zadania przy pomocy kuratorium oświaty i wychowania. Zasady organizacji kuratorium oświaty i wychowania określa Minister Edukacji Narodowej.

9. W celu usprawnienia wykonywania zadań kurator oświaty i wychowania może tworzyć delegatury zamiejscowe kuratorium, obejmujące kilka jednostek podziału terytorialnego stopnia podstawowego, określając jednocześnie ich siedzibę, zasięg terytorialny oraz zakres zadań.

10. Kurator oświaty i wychowania może, za zgodą Ministra Edukacji Narodowej, powierzyć prowadzenie niektórych spraw należących do jego kompetencji, w tym również wydawanie w jego imieniu decyzji administracyjnych - dyrektorom szkół znajdujących się na terenie województwa. Powierzenie następuje w formie porozumienia.

11. Minister Edukacji Narodowej określa w drodze rozporządzenia:

1) rodzaje spraw, o których mowa w ust. 10,

2) zasady refundowania szkołom kosztów prowadzenia powierzonych spraw.

Art.  36a. ²⁶

1. Minister Oświaty i Wychowania, w celu określonym w art. 35 ust. 1, w drodze rozporządzenia, ustala:

1) zasady tworzenia sieci szkolnej,

2) klasyfikację zawodów i specjalności szkolnictwa zawodowego.

2. Dla realizacji celu określonego w art. 35 ust. 1 Minister Oświaty i Wychowania ustala zasady działania wszystkich typów szkół, zwanych dalej "szkołami", innych placówek oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych, zwanych dalej "innymi placówkami", z zastrzeżeniem postanowień art. 37, a w szczególności określa:

1) statuty poszczególnych typów szkół i innych placówek.

2) plany nauczania,

3) programy nauczania, podręczniki i pomoce dydaktyczne dla przedmiotów ogólnokształcących i ogólnozawodowych, zapewnia je oraz ustala normy wyposażenia szkół w pomoce dydaktyczne do tych przedmiotów,

4) działalność dydaktyczną, kierunki pracy wychowawczej oraz organizację roku szkolnego,

5) warunki przyjmowania uczniów i wychowanków do szkół i innych placówek oraz przechodzenia z jednych typów szkół do drugich,

6) zasady przyznawania uczniom pomocy materialnej i korzystania przez nich z opieki wychowawczej,

7) zasady klasyfikowania i promowania uczniów, przeprowadzania egzaminów oraz przyznawania tytułów, wydawania świadectw i dyplomów stwierdzających kwalifikacje uzyskiwane po ukończeniu szkół.

3. Zadanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest realizowane na wniosek organów określonych w art. 35 ust. 2, natomiast zadania, o których mowa w ust. 2, są realizowane po zasięgnięciu opinii tych organów.

4. 27 Ministrowie, o których mowa w art. 36 ust. 2, w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej, mogą ustalać dodatkowe, stosowne do właściwości zawodów poszczególnych branż, zasady funkcjonowania szkół i innych placówek.

Art.  36b. ²⁸

Minister Oświaty i Wychowania może dla celów eksperymentalnych ustalić szczególne zasady organizowania szkół i innych placówek po zasięgnięciu opinii organów właściwych do ich powołania.

Art.  37. ²⁹

1. Minister Kultury i Sztuki w porozumieniu z Ministerm Edukacji Narodowej, w drodze rozporządzenia, określa zasady organizacji kształcenia i wychowania w szkołach i innych placówkach kształcenia artystycznego.

2. Ministrowie Oświaty i Wychowania oraz Kultury i Sztuki w stosunku do szkół i innych placówek kształcenia artystycznego ustalą szczegółowe zasady współdziałania przy wykonywaniu zadań wymienionych w art. 36a ust. 2.

Art.  38.

1. 30 Rady narodowe ³¹ :

1) kierują na swoim terenie działalnością podporządkowanych im szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych,

2) zakładają szkoły i inne placówki oświatowe, wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze, zapewniają im lokale i wyposażenie w pomoce naukowe, narzędzia, meble i sprzęt oraz potrzebne środki finansowe i materialne,

3) zapewniają warunki mieszkaniowe i świadczenia nauczycielom i innym pracownikom szkół, na zasadach i w zakresie ustalonym szczególnymi przepisami.

2. 32 Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia określa szkoły i inne placówki o znaczeniu ponadwojewódzkim lub szczególnym, które mogą być prowadzone i utrzymywane poza systemem rad narodowych, organy lub jednostki organizacyjne uprawnione do ich prowadzenia oraz obowiązki i uprawnienia tych organów i jednostek.

Art.  39. ³³

1. Szkoły, placówki oświatowe, wychowawcze, opiekuńczo-wychowawcze i inne zakłady lub placówki szkolące mogą być prowadzone przez organizacje zawodowe, młodzieżowe, instytucje społeczne oraz inne organizacje i instytucje, osoby prawne lub fizyczne, tylko za zezwoleniem Ministra Oświaty i Wychowania, na określonych przez niego zasadach i warunkach i pod jego nadzorem.

2. Wszelka pozaszkolna działalność oświatowa i wychowawcza oraz inne formy pracy z dziećmi i młodzieżą podlegają nadzorowi Ministra Oświaty i Wychowania, który może ustalać zasady i warunki prowadzenia tej działalności lub pracy.

3. Udzielając zezwolenia przewidzianego w ust. 1 organizacjom lub instytucjom o charakterze wyznaniowym, Minister Oświaty i Wychowania może zwolnić od wymogów ustalonych w art. 2.

Rozdział  IV.

Przepisy przejściowe i końcowe.

Art.  40. ³⁴

1. Minister Oświaty i Wychowania określi sposób i terminy:

1) reorganizacji istniejących obecnie szkół podstawowych w myśl przepisów ustawy,

2) dostosowania nauczania i wychowania we wszystkich szkołach i placówkach do zmian wynikających z ustawy.

2. Właściwi ministrowie w porozumieniu z Ministrem Oświaty i Wychowania określą sposób i terminy dostosowania nauczania i wychowania w szkołach i placówkach im podległych do zmian wynikających z ustawy.

Art.  41. ³⁵

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zasady:

1) organizowania praktycznej nauki zawodu, prawa i obowiązki uczniów oraz szkół zawodowych, a także jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 11 ust. 3, prowadzących praktyczną naukę zawodu,

2) finansowania praktycznej nauki zawodu, o której mowa w pkt 1,

3) ponoszenia kosztów kształcenia przez zakład pracy zatrudniający absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, nie wyszkolonych przez ten zakład,

4) udziału zakładów pracy w kształceniu politechnicznym uczniów szkół ogólnokształcących.

Art.  42.

Ustawa nie odnosi się do szkół wyższych.

Art.  43.

W dekrecie z dnia 23 marca 1956 r. o obowiązku szkolnym (Dz. U. Nr 9, poz. 52) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 wyraz "siedmiu" zastępuje się wyrazem "ośmiu",

2) w art. 3 ust. 1 wyraz "siedmiu" zastępuje się wyrazem "ośmiu",

3) w art. 3 ust. 2 liczbę "14" zastępuje się liczbą "15",

4) w art. 4 ust. 3 wyrazy "od 14 do 16 lat" zastępuje się wyrazami "od 15 do 17 lat",

5) w art. 5 ust. 2 liczbę "VII" zastępuje się liczbą "VIII",

6) w art. 9 ust. 2 pkt 1 liczbę "14" zastępuje się liczbą "15", wyrazy "od 14 do 16" zastępuje się wyrazami "od 15 do 17", a liczbę "7" liczbą "8".

Art.  44. ³⁶

(uchylony).

Art.  45.

W ustawie z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2, 6 ust. 3, 13 ust. 1 i 4, 15 i 27 liczbę "14" zastępuje się liczbą "15",

2) w art. 11 ust. 1 i 2 oraz w art. 12 ust. 2 liczbę "7" zastępuje się liczbą "8",

3) w art. 12 ust. 1 dodaje się zdanie o następującym brzmieniu: "Jeżeli młodociany nie zakończył nauki zawodu przewidzianej w art. 4 ust. 1 do ukończenia 18 lat życia, obowiązek dokształcania się jego może być przedłużony nie więcej niż o 1 rok, o ile dokształcanie dotyczy obranego zawodu."

Art.  46.

Przepisy art. 43 dotyczące obowiązku szkolnego oraz przepisy art. 45 dotyczące nauki zawodu, przyuczania do określonej pracy i warunków zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy będą stosowane w miarę realizacji reformy szkół podstawowych w trybie określonym w art. 40.

Art.  47.

1. Tracą moc wszystkie przepisy w zakresie uregulowanym ustawą, a w szczególności:

1) ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych (Dz. U. Nr 18, poz. 143 z późniejszymi zmianami),

2) ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o budowie publicznych szkół powszechnych (Dz. U. Nr 18, poz. 144 z późniejszymi zmianami),

3) ustawa z dnia 29 marca 1937 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół dokształcających zawodowych (Dz. U. Nr 24, poz. 152 z późniejszymi zmianami),

4) ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa (Dz. U. Nr 38, poz. 389 z późniejszymi zmianami),

5) ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o prywatnych szkołach oraz zakładach naukowych i wychowawczych (Dz. U. Nr 33, poz. 343 z późniejszymi zmianami),

6) dekret z dnia 23 listopada 1945 r. o organizacji szkolnictwa w okresie przejściowym (Dz. U. z 1946 r. Nr 2, poz. 9),

7) dekret z dnia 16 września 1953 r. o szkolnictwie artystycznym (Dz. U. Nr 43, poz. 212),

8) dekret z dnia 26 października 1950 r. o szkolnictwie rolniczym (Dz. U. Nr 49, poz. 441),

9) ustawa z dnia 10 września 1956 r. o przejęciu szkolnictwa zawodowego przez Ministra Oświaty (Dz. U. Nr 41, poz. 186),

10) ustawa z dnia 26 września 1922 r. dotycząca kwalifikacji zawodowych do nauczania w szkołach średnich ogólnokształcących i seminariach nauczycielskich państwowych i prywatnych (Dz. U. z 1924 r. Nr 92, poz. 864 z późniejszymi zmianami),

11) rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 marca 1928 r. o kwalifikacjach zawodowych nauczycieli szkół powszechnych (Dz. U. Nr 28, poz. 258 z późniejszymi zmianami),

12) dekret z dnia 9 kwietnia 1946 r. o kwalifikacjach zawodowych nauczycieli szkół powszechnych w okresie powojennym (Dz. U. Nr 19, poz. 132 z późniejszymi zmianami),

13) rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 października 1932 r. o kwalifikacjach zawodowych do nauczania w szkołach i na kursach zawodowych (Dz. U. Nr 91, poz. 774 z późniejszymi zmianami),

14) rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. o kwalifikacjach zawodowych wychowawczyń przedszkoli (Dz. U. Nr 85, poz. 645).

2. Do czasu wydania przepisów wykonawczych obowiązują przepisy dotychczasowe ze zmianami wynikającymi z ustawy.

Art.  48.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

¹ Art. 1 zmieniony przez art. 43 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U.89.29.155) z dniem 23 maja 1989 r.

² Art. 4 ust. 2 zmieniony przez art. 20 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o zmianie upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz.U.89.35.192) z dniem 1 lipca 1989 r.

³ Art. 10 ust. 3 skreślony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

⁴ Art. 11 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

⁵ Art. 11 ust. 3a dodany przez art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

⁶ Art. 12 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

⁷ Art. 12 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

⁸ Art. 13 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

⁹ Art. 18 ust. 5 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

¹⁰ Art. 18 ust. 6 dodany przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

¹¹ Art. 19 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

¹² Art. 22 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

¹³ Art. 23 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

¹⁴ Art. 24 zmieniony przez art. 1 pkt 4 oraz pkt 8 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

¹⁵ Art. 25 ust. 1 według numeracji ustalonej przez art. 3 lit. a) ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.75.45.234) z dniem 1 marca 1976 r.

¹⁶ Art. 25 ust. 2 dodany przez art. 3 lit. b) ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.75.45.234) z dniem 1 marca 1976 r.

¹⁷ Art. 27 ust. 3:

- zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

- zmieniony przez art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o zmianie upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz.U.89.35.192) z dniem 1 lipca 1989 r.

¹⁸ Art. 28 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

¹⁹ Art. 29 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

²⁰ Art. 30 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

²¹ Art. 30 ust. 4 skreślony przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

²² Art. 31-33 skreślone przez art. 122 pkt 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 1972 r. Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz.U.72.16.114) z dniem 1 maja 1972 r.

²³ Art. 34:

- zmieniony przez art. 122 pkt 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 1972 r. Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz.U.72.16.114) z dniem 1 maja 1972 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

²⁴ Art. 35:

- zmieniony przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. (Dz.U.90.34.197) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 maja 1990 r.

²⁵ Art. 36:

- zmieniony przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. (Dz.U.90.34.197) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 maja 1990 r.

²⁶ Art. 36a dodany przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

²⁷ Art. 36a ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. (Dz.U.90.34.197) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 maja 1990 r.

²⁸ Art. 36b dodany przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

²⁹ Art. 37:

- zmieniony przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

- zmieniony przez art. 20 pkt 3 ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o zmianie upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz.U.89.35.192) z dniem 1 lipca 1989 r.

³⁰ Art. 38 ust. 1 według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

³¹ Z dniem 27 maja 1990 r. do właściwości organów gminy przechodzą jako zadania własne; kierowanie na swoim terenie działalnością przedszkoli, ich zakładanie, zapewnianie im lokali i wyposażenie w pomoce naukowe, narzędzia, meble i sprzęt oraz potrzebne środki finansowe i materialne, zapewnienie warunków mieszkaniowych i świadczeń nauczycielom i innym pracownikom zatrudnionym w przedszkolach, zgodnie z art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.90.34.198).

³² Art. 38 ust. 2 dodany przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

³³ Art. 39 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

³⁴ Art. 40 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

³⁵ Art. 41 zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 10 października 1984 r. (Dz.U.84.49.253) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 października 1984 r.

³⁶ Art. 44 uchylony przez art. VI pkt 14 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Przepisy wprowadzające Kodeks wykroczeń (Dz.U.71.12.115) z dniem 1 stycznia 1972 r.