Januszkiewicz Krzysztof, Realizacja konstytucyjnego prawa stron do udostępnienia akt sprawy w postępowaniu administracyjnym na tle orzecznictwa sądownictwa administracyjnego. Uwagi do art. 73 k.p.a.

Na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich, Naczelny Sąd Administracyjny w 2018 r. wydał uchwałę, w której dokonał wykładni regulacji dotyczącej prawa stron do udostępnienia akt sprawy w postępowaniu administracyjnym. W uchwale tej opowiedziano się de facto za tym, że organ jest związany żądaniem strony w przedmiotowym zakresie, a jednocześnie wsparto się orzeczeniami w większości wydanymi po 2011 r., odnoszącymi się do nieaktualnego stanu prawnego, który zakładał istnienie obowiązku po stronie organu. W konsekwencji nie dokonano interpretacji obowiązującego prawa, ale wykładni wyobrażeń o postulowanych przepisach (zachęcającą pod względem respektowania standardów prawnoczłowieczych, która powinna stać się cennym źródłem działań legislacyjnych). W rezultacie spowodowało to zagrożenie bezpieczeństwa prawnego jednostki, ponieważ wygenerowano pojawienie się „przestrzeni wyobrażeń o prawie” w stosunku do rzeczywistego obowiązywania przepisu i praktyki jego stosowania, a to skutkuje istnieniem różnych standardów w dostępie do akt sprawy w postępowaniu administracyjnym. Wskazana uchwała w zakresie wykładni wiąże wszystkie sądy administracyjne aż do wydania uchwały zmieniającej, która – zdaniem autora – w tej sytuacji powinna zostać pilnie podjęta.