Kryczka Sebastian , Odmowa udzielenia urlopu na żądanie

Podstawowym obowiązkiem pracownika – jak również każdego pracobiorcy niezależnie od podstawy zatrudnienia jest wykonywanie pracy. W przypadku pracowników przepisy ochronne gwarantują szereg uprawnień związanych z zapewnieniem właściwego poziomu regeneracji zatrudnionego – niezbędnej zarówno w kontekście jakości świadczonej pracy oraz bezpieczeństwa jej wykonywania. Pracownicy mają zatem prawo w szczególności do przerw w pracy wliczanych do czasu pracy, odpoczynków dobowych, tygodniowych jak również do dłuższych okresów nieświadczenia pracy zwanych urlopami wypoczynkowymi, będących wyjątkiem od zasady, że wynagrodzenie należy się za pracę wykonaną. Każdy zatrudniony mający status pracownika ma gwarantowany w kodeksie pracy urlop wypoczynkowy – coroczny, płatny i co do zasady nieprzerwany. W zależności od stażu pracy pracownicy mają prawo do 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym. Zasadą jest, że urlopy wypoczynkowe podlegają planowaniu - w ramach planu urlopów lub w porozumieniu indywidualnym między pracodawcą a pracownikiem. Jednak szczególnym uprawnieniem urlopowym jest urlop na żądanie, w wymiarze 4 dni, w każdym roku - który uwzględniając jego cel planowaniu nie podlega. Trudno bowiem uznać, iż pracownik może z dużym wyprzedzeniem wiedzieć kiedy będzie potrzebował wykorzystać omawianą szczególną formę urlopu wypoczynkowego. Wbrew dosłownemu brzmieniu przepisów kodeksu pracy z których wynika, iż pracodawca jest obowiązany udzielić urlopu na żądanie w terminie przez niego wskazanym - w żadnym razie nie można przyjąć, że pracownik zgłaszając żądanie sam sobie udziela urlopu. Formalne rozpoczęcie wykorzystywania urlopu na żądanie nie jest możliwe bez uprzedniego jego udzielenia przez pracodawcę. W praktyce może powstać problem z oceną czy i na ile żądanie pracownika wiąże pracodawcę - mogą na tym tle wystąpić sytuacje sporne - z jednej strony pracownik może kategorycznie domagać się udzielenia urlopu wskazując na specyficzny i szczególny charakter urlopu na żądanie - z drugiej jednak strony pracodawca może mieć uzasadnione wątpliwości czy w każdym przypadku żądanie pracownika jest dla niego wiążące. Odpowiedź na powyższe wątpliwości znajduje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego.