Kuberski Dariusz, Karnoprawna ochrona znaku towarowego. Teoria i praktyka

Monografie
Opublikowano: WKP 2021
Rodzaj:  monografia
Autor monografii:

Karnoprawna ochrona znaku towarowego. Teoria i praktyka

Autor fragmentu:

WSTĘP

Współczesne warunki obrotu gospodarczego w ujęciu globalnym cechuje nadprodukcja dóbr. Przewaga podaży nad popytem sprawia, że przedsiębiorcy sięgają po coraz to nowsze i bardziej agresywne formy ekspansji gospodarczej. Jednym z istotnych instrumentów wspomagających zbyt towarów i usług jest sygnowanie ich oznaczeniami towarowymi i budowanie w ten sposób trwałego związku w świadomości konsumenta o źródle pochodzenia towaru, a bardzo często także określonych, pozytywnych wyobrażeń o tak oznaczonych towarach. Znak towarowy stanowi więc istotny wyróżnik wspomagający sprzedaż, a w konsekwencji sukces handlowy przedsiębiorcy.

Teza o potrzebie ochrony znaku towarowego jako dobra prawnego w realiach funkcjonowania gospodarki ma rangę aksjomatu. Zagadnieniem otwartym natomiast pozostaje ukształtowanie zakresu tej ochrony, a także relacja, w jakiej oznaczenia towarowe powinny podlegać ochronie karnoprawnej w stosunku do zakresu ochrony środkami prawa administracyjnego oraz prawa cywilnego. Analizie tego ostatniego problemu jest poświęcona między innymi niniejsza publikacja.

W dotychczasowych wypowiedziach w piśmiennictwie problematyka ochrony karnoprawnej znaków towarowych była poruszana w niewielkim zakresie. Zwracano uwagę na aspekty empiryczne dokonywania obrotu podrobionymi towarami, a także poddawano analizie zakres odpowiedzialności karnej przez pryzmat znamion czynu zabronionego określonego w art. 305 p.w.p. Niniejsza publikacja zawiera odmienne usytuowanie problemu.

Jej celem jest dokonanie analizy zakresu ochrony karnoprawnej w relacji do ustalonych obszarów ochrony znaku towarowego w prawie cywilnym. Stanowi to punkt wyjścia dla dalszych rozważań, dotyczących adekwatności środków penalnych w zwalczaniu naruszeń praw do znaku towarowego, uzasadnienia ich utrzymania, a w dalszej części, oceny zasadności aktualnego stopnia ingerencji karnoprawnej w naruszenia prawa ochronnego do znaku i końcowo konieczności zmian obecnego kształtu reguł odpowiedzialności karnej.

Za zupełnie elementarne dla właściwego ustalenia zakresu odpowiedzialności karnej autor uznał omówienie zagadnień treści i charakteru prawa ochronnego na znak towarowy, a także przesłanek ograniczenia skuteczności prawa wyłącznego do znaku, gdyż mają one decydujące znaczenie dla określenia zachowań poddających się karnoprawnemu wartościowaniu. Równie doniosłe znaczenie dla dopuszczalności kreowania odpowiedzialności karnej mają normatywne konsekwencje wyczerpania prawa podmiotowego. Szczególną wagę przywiązano do właściwego interpretowania stanów faktycznych, w kontekście stwierdzenia przesłanek tej instytucji i potrzeby właściwej praktyki jej stosowania.

Na przestrzeni ostatnich kilku lat nastąpiło znaczące zwiększenie aktywności orzeczniczej Sądu Najwyższego w odniesieniu do problematyki karnej prawa własności przemysłowej. Podyktowane to było przede wszystkim aktywnością stron inicjujących postępowania kasacyjne, a także istniejącymi wątpliwościami interpretacyjnymi sądów odwoławczych, które w związku z wyłonieniem się zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy, przekazywały je do rozpoznania Sądowi Najwyższemu. Orzecznictwo to silnie oddziaływało na sposób interpretacji przepisów prawa własności przemysłowej i miało znaczący wpływ na kształtowanie granic represji karnej przewidzianej w ustawie. Z tych powodów w publikacji zawarte zostały liczne odniesienia do poglądów prawnych wyrażanych przez Sąd Najwyższy, a także sądy powszechne oraz sądownictwo administracyjne.

W publikacji podjęto też, z uwagi na znaczącą polaryzację prezentowanych w piśmiennictwie poglądów, doniosły dla praktyki orzeczniczej problem dopuszczalności subsumowania pod normę prawa karnego naruszeń unijnego znaku towarowego, na który prawo udzielone zostało przez EUIPO (European Union Intellectual Property Office – Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej), uprzednio OHIM (Office for Harmonization in the Internal Market – Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego).

Zastosowana metoda ustalania zakresu odpowiedzialności karnej na tle rozbudowanej analizy instytucji prawa cywilnego była świadomym zabiegiem metodologicznym, służącym za podstawę wniosków de lege lata i postulatów zmiany przepisów, w kontekście potrzeby zapewnienia niezbędnego poziomu ochrony prawnej uczestnikom obrotu gospodarczego, używającym w działalności oznaczeń towarowych. Autor nie poprzestał jednak na teoretycznoprawnym ujęciu zagadnień i przedstawił w formule empirycznej spektrum najczęściej występujących problemów w stosowaniu przepisów karnych, zawierając przy tym ich własną interpretację. Takie ujęcie tematu zawiera końcowa część publikacji, na którą składa się rozdział zawierający kazusy z pytaniami problemowymi adresowanymi do Czytelnika. W zdecydowanej większości ich rozwiązanie jest możliwe po uważnej lekturze publikacji. W celu umożliwienia autonomicznej analizy zaprezentowanych problemów przez Czytelnika odpowiedzi do kazusów wraz z poszerzonym omówieniem problemów w nich poruszanych zostały wyodrębnione redakcyjnie. Dla lepszej orientacji do każdego z kazusów dołączono wyciąg z przepisów znajdujących zastosowanie przy jego rozwiązaniu.

Publikacja adresowana jest przede wszystkim do praktyków, sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, Policji, Krajowej Administracji Skarbowej, zarówno tych, którzy zajmują się wskazaną problematyką relatywnie często jak rzecznicy patentowi, jak i tych przedstawicieli zawodów prawniczych, którzy incydentalnie stają przed problemem oceny zasadności zastosowania przepisów karnych dotyczących naruszenia prawa ochronnego do znaku towarowego.

Publikacja z uwagi na rozbudowaną część kazuistyczną stanowi przydatny instrument edukacji i weryfikacji wiedzy dla aplikantów aplikacji prawniczych i aplikacji rzeczników patentowych z uwagi na tożsamą metodę sprawdzania wiedzy w trakcie egzaminów końcowych dla kandydatów do wykonywania tych zawodów. Zaprezentowane w kazusach zagadnienia stanowią element praktyki wymiaru sprawiedliwości, organów ścigania oraz wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego, a także rzecznika patentowego. Zaproponowane rozwiązania kazusów nawiązują do tematyki publikacji, pozwalając Czytelnikowi na prześledzenie procesu stosowania prawa. Autor konstruując część praktyczną publikacji, wykorzystał swoje długoletnie doświadczenie wykładowcy i egzaminatora na aplikacjach prawniczych, odnosząc się do najczęściej występujących oraz najbardziej doniosłych problemów związanych ze stosowaniem przepisów karnych dotyczących ochrony znaków towarowych.

Autor fragmentu:

Część pierwsza ZAGADNIENIA TEORETYCZNO-PRAWNE

RozdziałI
ZNAK TOWAROWY JAKO PRZEDMIOT PRAWA OCHRONNEGO

1.1.Znak towarowy jako dobro niematerialne

Dobra materialne, jak i niematerialne określane są łącznie mianem „dobra prawnego” . Przez „dobro” należy rozumieć to wszystko, co może służyć ludziom jako przedmiot zabezpieczający ich potrzeby bytowe i ze względu na co uregulowane są obowiązki i prawa podmiotów stosunków cywilnoprawnych . Dobra te co do zasady mają charakter samoistny, a więc mogą one stanowić samodzielny przedmiot obrotu, niezależny od osoby, która je wytworzyła . W nauce tradycyjnie dzieli się je na materialne i niematerialne .

Do dóbr materialnych, będących przedmiotami stosunków prawnych, zalicza się przede wszystkim rzeczy ruchome i nieruchomości oraz pieniądze i papiery wartościowe, kopaliny, wody, ciecze i gazy. Dobra niematerialne stanowią natomiast w szczególności utwory i przedmioty praw pokrewnych, wynalazki i wzory użytkowe, topografie układów scalonych, odmiany roślin, wzory przemysłowe, znaki towarowe i oznaczenia geograficzne, a także know-how.

W piśmiennictwie prezentowane są rozbieżne stanowiska w...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX