Mędrala Małgorzata (red.), Praca zdalna w polskim systemie prawnym

Publikacja oddawana do rąk Czytelnika stanowi zbiór tekstów o charakterze naukowym, jak również rozwijających wiele wątków praktycznych, dotyczących aktualnych problemów związanych ze świadczeniem pracy zdalnej. Tematyka ta pozostaje szczególnie istotna w kontekście upowszechnienia tej formy świadczenia pracy w okresie pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 oraz wobec zapowiadanego uchwalenia ustawy nowelizującej Kodeks pracy , której celem jest wprowadzenie pracy zdalnej do polskiego systemu prawa pracy na stałe. Mimo iż nie wiadomo jeszcze, jaki ostateczny kształt nowa regulacja przybierze, nie ulega wątpliwości, iż problematyka ta jest obecnie niezwykle ważna, a zarazem interdyscyplinarna, co skłania do poszukiwania już na tym etapie odpowiednich docelowych rozwiązań modelowych, jak również interpretacji aktualnych (choć wywołanych potrzebą chwilą) regulacji z tego zakresu. W książce poruszone zostaną szczególnie aktualne zagadnienia z tego zakresu, w tym problemy typowe dla prawa zatrudnienia (jak organizacja pracy zdalnej, charakter polecenia pracy zdalnej, miejsce pracy zdalnej, bezpieczeństwo i higiena pracy, aspekty międzynarodowe), a także kwestie społeczne, podatkowe, ochrony prywatności oraz danych osobowych, własności intelektualnej czy też zagadnienia z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi.

W polskim systemie prawnym aktualnie istnieje niewątpliwie potrzeba kompleksowej regulacji prawnej w zakresie pracy na odległość . Pomimo częściowych regulacji zawartych w ustawie z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych , nadal wiele doniosłych kwestii teoretycznych i praktycznych pozostaje nieuregulowanych. Z kolei regulacje dotyczące telepracy w Kodeksie pracy (art. 67⁵–67¹⁷) uważa się za przeregulowane i niedostosowane do współczesnych potrzeb. W doktrynie pojawiają się także ciekawe koncepcje co do wprowadzenia odrębnej od Kodeksu pracy ustawy regulującej pracę zdalną . Dużą rolę w regulacji sporej części materii z tego zakresu odgrywają aktualnie procedury wewnętrzne obowiązujące u pracodawców (w sposób sformalizowany lub nie). Stawia się więc nieustannie pytanie o prawny model pracy zdalnej na potrzeby współczesnych wymagań rynkowych, a w efekcie o przemiany, do jakich stosowanie tej formy świadczenia pracy może doprowadzić stosunek pracy.

Na dzień dzisiejszy w obecnym stanie prawnym mamy do czynienia z trzema możliwościami w tym zakresie :

Przygotowywane są kolejne projekty nowelizacji Kodeksu pracy, których celem ma być kompleksowa regulacja tej instytucji . W ramach niniejszej publikacji przeanalizowane zostaną przede wszystkim zmiany wprowadzone ustawą covidową, w niezbędnym zakresie – kodeksowe regulacje telepracy, jak również ukształtowane do tej pory praktyki oraz dostępne projekty nowelizacji w tejże materii.

Publikacja ta jest pracą zbiorową autorów z kilku ośrodków naukowych w Polsce (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet Warszawski, Uczelnia Jana Wyżykowskiego w Polkowicach, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni). Znakomita większość z nich łączy pracę naukową z praktyką zawodową adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, asystenta sędziego czy też rzecznika patentowego. Każdy z autorów prezentuje przy tym własne spojrzenie na omawiane zagadnienia.

Suplementem do niniejszej publikacji są wzory dokumentacji przydatnej przy stosowaniu pracy zdalnej, które mogą stanowić pomoc praktyczną w codziennym stosowaniu problematycznych regulacji.

Wyrażam nadzieję, że publikacja ta będzie przydatną pozycją w praktyce, jak również stanowić będzie istotny, wielowątkowy głos w dyskusji naukowej o tej ciekawej i doniosłej społecznie kwestii.

Małgorzata Mędrala

Kraków, 18 czerwca 2021 r.