Carby-Hall Joseph Roger (red.), Góral Zbigniew (red.), Tyc Aneta (red.), Różne oblicza dyskryminacji w zatrudnieniu

Zasadniczą przyczyną dyskryminacji, w tym również dyskryminacji w zatrudnieniu, są utrwalone w społeczeństwie negatywne stereotypy postrzegania określonych kategorii ludzi. Ze względu na przypisywane im cechy dochodzi często do ich gorszego traktowania, a nawet do pozbawienia niektórych uprawnień. Nie ulega wątpliwości, że zjawisko dyskryminacji ma wielowymiarowy charakter, a jego przejawy są różnorodne. Można obecnie mówić o pewnym powszechnie aprobowanym standardzie regulacji antydyskryminacyjnych.

Zamierzeniem autorów niniejszej książki jest ukazanie dyskryminacji w zatrudnieniu z perspektywy jej różnorodności, co tłumaczy tytuł. O ile zasada równouprawnienia (zasada równości) jest pojęciem pozbawionym takich czy innych modalności, o tyle dyskryminacja ma wiele różnych oblicz w zależności od sposobu przejawiania się, zróżnicowania pracowników nią dotkniętych, form i rodzajów dyskryminacji, ale nade wszystko od zakazanych kryteriów dyskryminacyjnych.

Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej z nich zaprezentowano zagadnienia ogólnej natury. Przede wszystkim zwrócono uwagę na międzynarodowe i europejskie standardy prawa antydyskryminacyjnego, one bowiem są punktem odniesienia dla prawa krajowego, a w tym przypadku prawa polskiego. W dalszej kolejności zaprezentowano tak złożone pod względem jurydycznym i istotne dla zakazu dyskryminacji kwestie, jak skutki jego naruszenia oraz specyficznie ukształtowany ciężar dowodu. Choć głównym przedmiotem zainteresowania są problemy dyskryminacji na gruncie prawa pracy, to jednak zwrócono również uwagę na dyskryminację w ubezpieczeniach społecznych, które wszak są ściśle powiązane z prawem pracy.

Druga część została poświęcona omówieniu zabronionych kryteriów różnicowania pracowników. Mając na uwadze dominujące w polskiej literaturze przedmiotu zapatrywanie, zgodnie z którym kodeksowy katalog tych kryteriów ma charakter otwarty, w pierwszej kolejności poddano analizie kryteria skodyfikowane (nazwane), a następnie scharakteryzowano kryteria, które nie zostały wprost wymienione w Kodeksie pracy.

Opracowanie ma charakter kompleksowej prezentacji tytułowego zagadnienia przez wielu autorów. Choć celem zespołu redakcyjnego było nadanie rozważaniom przejrzystej konstrukcji i zwartości merytorycznej, to jednak nie chodziło o to, by wyeliminować wszelkie różnice zapatrywań. W rezultacie autorzy w jak największym stopniu samodzielnie nadawali kształt przygotowanym przez siebie rozdziałom, odpowiadając za zamieszczone w nich treści.

Trzeba podkreślić, że w prezentowanej książce uwaga autorów jest skoncentrowana głównie na ukazaniu różnorodności przejawiania się dyskryminacji z perspektywy polskiej, z uwzględnieniem tła międzynarodowego i europejskiego. Czytelnikom zainteresowanym badaniami porównawczymi dodatkowo polecamy lekturę przygotowywanego, pod tą samą redakcją, opracowania: Diverse Facets of Discrimination in Employment: Comparative Legal Perspectives.

prof. Joseph Roger Carby-Hall (Uniwersytet w Hull)

prof. Zbigniew Góral (emerytowany pracownik Uniwersytetu Łódzkiego)

dr Aneta Tyc (Uniwersytet Łódzki)