Wróbel Włodzimierz, Zasady intertemporalne w prawie karnym procesowym

Monografie
Opublikowano: KIPK.2017
Rodzaj:  monografia
Autor monografii:

Zasady intertemporalne w prawie karnym procesowym

Autor fragmentu:

Wstęp

Niniejsze rozważania powstawały w kilku etapach. Pierwotna inspiracja pojawiła się w trakcie prac w Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, która w kadencji 2009-2013 r. przygotowywała obszerne zmiany w Kodeksie postępowania karnego, wzmacniające elementy kontradyktoryjności. Zmiany te wymagały zaprojektowania także przepisów przejściowych i intertemporalnych. Przygotowując się do tego zadania, uświadomiłem sobie, jak marginalizowana jest w doktrynie prawa problematyka reguł intertemporalnych w odniesieniu do zmian prawa procesowego . Brakowało ogólnego opracowania, w którym przedstawiono by ogólny model zasad intertemporalnych, w podręcznikach i systemach prawa karnego procesowego problematyka ta była ledwie wzmiankowana, orzecznictwo sądowe koncentrowało się na interpretacji konkretnych przepisów przejściowych i wprowadzających dotyczących kolejnych ustaw zmieniających Kodeks postępowania karnego.

Natłok bieżących spraw spowodował, że pomysł na pogłębioną analizę zagadnień intertemporalnych prawa karnego procesowego musiałem odsunąć w czasie i powróciłem do niego dopiero po zapoznaniu się z wydaną w 2016 r. książką prof. Hanny Paluszkiewicz pt. Studia z zakresu problematyki intertemporalnej w prawie karnym procesowym . Bardzo ucieszyłem się z publikacji tej książki, a jednocześnie - po uważnej lekturze przedstawionych w niej rozważań - uświadomiłem sobie, że na poruszane w niej zagadnienia można spojrzeć zupełnie inaczej, przyjmując odmienne założenia teoretycznoprawne i aksjologiczne. To stanowiło ostateczny powód, by powrócić do rozpoczętej wcześniej analizy, proponując czytelnikowi alternatywny model rozwiązywania problemów intertemporalnych w prawie karnym procesowym.

Mam świadomość, że prezentując poniższe opracowanie, mogę narazić się na zarzut „wchodzenia do cudzego ogródka”. Ostatecznie głównym przedmiotem moich zainteresowań naukowych pozostaje prawo karne materialne. Może jednak spojrzenie z odmiennej perspektywy na tradycyjne pytania stawiane w doktrynie procesu karnego pozwoli uzyskać nowe odpowiedzi? Ocenę pozostawiam czytelnikom.

Chciałbym jeszcze na koniec bardzo podziękować za wsparcie, które w czasie przygotowania tej książki otrzymałem od moich współpracowników z Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W szczególności dziękuję Panu mgr. Michałowi Wantole oraz dr. Dominikowi Zającowi za pomoc w gromadzeniu i opracowaniu materiałów oraz ich analizie, mgr. Jakubowi Bojce oraz mojemu synowi Bartłomiejowi Wróblowi za pomoc w usuwaniu niedoskonałości tekstu, dr. Mikołajowi Małeckiemu za zaangażowanie w organizację procesu wydawniczego, a Panu dr. Pawłowi Czarneckiemu z Katedry Postępowania Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego za bardzo cenne spostrzeżenia, które pozwoliły na ulepszenie książki i usunięcie szeregu nieścisłości i niekonsekwencji pierwotnej wersji opracowania.

Autor fragmentu:

RozdziałI
Założenia teoretycznoprawne

Na samym początku rozważań trzeba wyraźnie podkreślić, że będą się one odnosić do norm prawnych, a nie do przepisów prawa, rozumianych jako teksty prawne publikowane w formie „ustaw” w oficjalnych publikatorach takich jak Dziennik Ustaw . Ma to zasadnicze znaczenie, przedmiotem rozważań „intertemporalnych” są bowiem zmiany, które następują w systemie prawnym. System ten można rozumieć na różne sposoby, przy czym najczęściej sprowadza się go do systemu norm prawnych. W perspektywie dynamicznej, uwzględniającej fakt następowania zmian w systemie prawnym, każdy akt stanowienia prawa (lub akt derogacji) musi być w istocie aktem odnoszącym się do norm prawnych. Jak łatwo się domyśleć, najsprawniejsza w tej perspektywie wydaje mi się nielingwistyczna koncepcja normy prawnej. Tekst prawny, publikowany w Dzienniku Ustaw, jest w tej sytuacji jedynie opisem tego, jakie normy ustanowiono lub derogowano. Owo stanowienie lub derogowanie norm dokonuje się w stosownych aktach parlamentu lub innych...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX