ILPB2/415-1122/09-2/TR - Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odstąpienia przez gminę od żądania zwrotu bonifikat udzielonych przy sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz ich najemców.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Urzędu Miasta, przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2009 r. (data wpływu: 23 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych udzielenia osobom fizycznym bonifikaty - jest:

W dniu 23 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych udzielenia osobom fizycznym bonifikaty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Uchwałami podjętymi na sesji rady miejskiej w dniu 25 czerwca 2009 r. Rada Miejska udzieliła zgody na odstąpienie od żądania zwrotu 7 bonifikat udzielonych przy sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz ich najemców. Sprzedaż tychże lokali dokonana została na podstawie uchwały rady miejskiej z dnia 6 marca 2007 r. w sprawie ustalenia zasad zbywania lokali mieszkalnych, stanowiących własność gminy. Wykonując tę chwałę prezydent udzielił bonifikat przy sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz ich najemców. Właściciele nabytych lokali dokonali ich sprzedaży lub darowizny na rzecz swoich dzieci przed upływem 5 lat od daty nabycia. Część osób uzyskane ze sprzedaży środki przeznaczyła na nabycie innej nieruchomości lub lokalu mieszkalnego. Zgodnie z brzmieniem art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nabywca lokalu jest zobowiązany do zwrotu udzielonej bonifikaty, jeśli sprzeda lokal przed upływem 5 lat od chwili jego nabycia. Wyjątkami określonymi w art. 68 ust. 2a, zezwalającymi z mocy prawa na odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty jest:

Znowelizowana ustawa o gospodarce nieruchomościami, od 22 października 2007 r., w art. 68 ust. 2c przewiduje możliwość odstąpienia właściwego organu od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty w przypadkach innych niż określone przepisami ww. ustawy, za zgodą odpowiednio wojewody, rady lub sejmiku. Korzystając z tej dyspozycji, rada miejska w dniu 25 czerwca 2009 r., podjęła 7 uchwał w sprawie udzielenia zgody na odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty udzielonej przy sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz ich najemców.

Jednocześnie Wnioskodawca informuje, że wszystkie złożone pod obrady rady miejskiej projekty uchwał, poprzedzone wnioskami osób, które zbyły lokal przed upływem 5 lat od dnia jego nabycia, zostały pozytywnie rozpatrzone uchwałami rady miejskiej, wyrażającymi zgodę na odstąpienie od żądania zwrotu bonifikaty udzielonej przy sprzedaży lokali mieszkalnych na rzecz ich najemców.

W związku z powyższym, powstała wątpliwość, czy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych wartość bonifikaty, której nie trzeba ustawowo zwracać, na mocy art. 68 ust 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz w związku z uchwałami Rady Miejskiej, podjętymi w trybie art. 68 ust 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych wartość bonifikaty, której nie trzeba ustawowo zwracać na mocy art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz w związku z uchwałami Rady Miejskiej, podjętymi w trybie art. 68 ust 2c ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.)...

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość bonifikaty, której nie trzeba ustawowo zwracać na mocy art. 68 ust 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz w związku z uchwałami Rady Miejskiej, podjętymi na podstawie art. 68 ust 2c tejże ustawy, nie jest przychodem do opodatkowania dla osób, które zbyły lokale przed upływem 5 lat od chwili ich nabycia, określonym w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wystawienia tym osobom PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, z których dochody podlegają opodatkowaniu, został określony w art. 10 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pkt 9 tego artykułu stanowi, że źródłami przychodów są również inne źródła, które nie zostały wymienione w tym artykule.

Z kolei przepis art. 11 ust. 1 tej ustawy stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ustawy).

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że gmina miejska odstąpiła od żądania zwrotu bonifikat udzielonych nabywcom lokali mieszkalnych. Bonifikat udzielono przy wykonaniu uchwały rady miejskiej w sprawie ustalenia zasad zbywania lokali mieszkalnych, stanowiących własność gminy miejskiej. W stosunku do części nabywców odstąpiono od żądania zwrotu tychże bonifikat na podstawie art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami, natomiast w stosunku do innych nabywców odstąpienie od żądania zwrotu bonifikat miało miejsce w związku z uchwałami rady miejskiej - podjętymi na skutek uprzednio złożonych wniosków tych nabywców - w trybie art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Stosownie do art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), w przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, z zastrzeżeniem art. 216a, przysługuje osobie, która jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony. Na mocy art. 37 ust. 2 pkt 1 tejże ustawy, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu, stosownie do art. 34. Przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, o której mowa w art. 37 ust. 2 i 3, cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość, z zastrzeżeniem ust. 3a (art. 67 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami, właściwy organ może udzielić za zgodą, odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana jako lokal mieszkalny.

Należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia bonifikaty, rabatu. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego definiuje pojęcie - bonifikata, rabat, opust, upust, jako zniżkę ceny dóbr lub usług, przyznawaną przez sprzedającego (wykonawcę usługi) po dokonaniu transakcji. W praktyce udzielenie bonifikaty polega więc na obniżeniu ceny zakupu usług lub towarów. Ceną - zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.) jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. Skoro cena sprzedaży ulega zmniejszeniu, u nabywcy następuje przysporzenie majątku stanowiące różnicę pomiędzy wartością towaru, a faktycznie zapłaconą ceną.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić zatem w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Należy jednak zaznaczyć, że nie w każdym przypadku przysporzenie to będzie rodziło skutek podatkowy. Jeśli bowiem bonifikaty udzielane będą ściśle na zasadach określonych w ustawie, a krąg osób uprawnionych do zakupów z bonifikatą będzie nieograniczony, udzielenie bonifikaty będzie podatkowo obojętne.

Jeżeli zatem prawo beneficjentów nie będzie ograniczone do konkretnych osób lub grup osób indywidualnie oznaczonych i bonifikata na takich samych zasadach przyznana będzie wszystkim potencjalnym nabywcom (najemcom), to korzystanie z tej bonifikaty należy uznać za neutralne podatkowo.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, iż kwota bonifikat udzielonych przez gminę miejską, na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stanowi dla beneficjentów bonifikat przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli oferta zakupu z bonifikatą jest nieograniczona, tzn. jeżeli prawo beneficjentów nie jest ograniczone do konkretnych osób lub grup osób indywidualnie oznaczonych i bonifikata na takich samych zasadach przyznana jest wszystkim potencjalnym nabywcom (najemcom). Bonifikata stanowiłaby przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko wówczas, gdyby oferta zakupu z bonifikatą skierowana była do konkretnych osób lub wybranych grup osób spośród najemców.

Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy gmina miejska, oprócz bonifikat wynikających ze swoich uchwał, przyznaje konkretnym podatnikom dodatkowe opusty, bonifikaty lub inne ulgi w zapłacie.

W myśl art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu.

Na mocy art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami, przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku:

Jednakże w myśl ust. 2b tegoż art., przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do osoby bliskiej, która zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia pierwotnego nabycia.

Ponadto zgodnie z art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami, właściwy organ może odstąpić od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty, w innych przypadkach niż określone w ust. 2a, za zgodą odpowiednio wojewody, rady lub sejmiku.

Z uwagi na fakt, iż jak wskazano w przedmiotowym wniosku, w stosunku do części nabywców gmina miejska odstąpiło od żądania zwrotu przedmiotowych bonifikat w oparciu o art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami, który mówi o wyłączeniu zastosowania art. 68 ust. 2, nakładającego na beneficjentów obowiązek zwrotu bonifikaty, czynność ta ma charakter jedynie deklaratoryjny. Innymi słowy w sytuacji spełnienia przesłanek w tym przepisie wskazanych, na beneficjentach nie ciąży z mocy ustawy obowiązek zwrotu bonifikaty, bowiem przepis nakładający na gminę miejską żądanie tego zwrotu nie ma zastosowania, czyli w konsekwencji taki obowiązek nie istnieje.

Reasumując należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie wartość bonifikaty, której beneficjenci nie muszą zwracać na mocy art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie stanowi dla tych beneficjentów przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wystawienia tym osobom PIT-8C.

Natomiast w stosunku do sytuacji nabywców, w których odstąpienie od żądania zwrotu bonifikat miało miejsce w związku z uchwałami rady miejskiej - podjętymi na skutek uprzednio złożonych wniosków tych nabywców - w trybie art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami, należy stwierdzić, iż odstąpienie od żądania zwrotu tych bonifikat nastąpiło w drodze uznaniowych uchwał rady miejskiej, bowiem zgodnie z literalnym brzmieniem tego przepisu, organ mógł, ale nie musiał od żądania tego zwrotu odstąpić. Udzielenie tej ulgi w spłacie zobowiązań nastąpiło na stosowne wnioski indywidualnie oznaczonych beneficjentów i nie było adresowane do wszystkich potencjalnych beneficjentów. Gdyby organ takiej ulgi nie udzielił, beneficjenci ci byliby zobowiązani do zapłacenia kwoty w wysokości udzielonej bonifikaty po jej waloryzacji.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż kwoty przedmiotowych bonifikat, od których żądania zwrotu odstąpiono w związku z uchwałami rady miejskiej - podjętymi na skutek uprzednio złożonych wniosków tych nabywców - w trybie art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowią dla ich beneficjentów przychód podlegający opodatkowaniu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia tym beneficjentom informacji PIT-8C, w oparciu o art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.