IPPB2/415-1008/08-2/AS - Opodatkowanie przychodu ze zbycia udziału w nieruchomości wcześniej wywłaszczonej i zwróconej spadkobiercy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2008 r. (data wpływu 2 lipca 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze zbycia udziału w nieruchomości wcześniej wywłaszczonej i zwróconej spadkobiercy - jest prawidłowe.

W dniu 2 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości, którą wcześniej wywłaszczono i zwróconej spadkobiercy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 19 czerwca 2006 r. Sądu Rejonowego Wnioskodawczyni została uznana jedynym spadkobiercą po babci, zmarłej 4 listopada 1997 r. i postanowieniem Sądu Rejonowego po dziadku, zmarłym 22 września 1994 r.

Dziadkowie Wnioskodawczyni byli właścicielami działki, Nr ew. o powierzchni 1294 m². Nieruchomość ta przeszła na własność Skarbu Państwa w roku 1979, na podstawie art. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1972 r. (Dz. U. z 1972 r., Nr 27, poz. 192) o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach. Decyzją o odszkodowaniu Naczelnika Miasta z dnia 3 sierpnia 1979 r. w oparciu o przepisy art. 10 ww. ustawy z dnia 6 lipca 1972 r., zostało ustalone i wypłacone odszkodowanie za ww. nieruchomość dziadkom Wnioskodawczyni.

Decyzją Starosty z dnia 3 września 2007 r. działka została zwrócona Wnioskodawczyni, jako jedynej spadkobierczyni (po uiszczeniu zwaloryzowanego odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość), ponieważ nie została wykorzystana na cele wskazane w decyzji wywłaszczeniowej.

Aktem notarialnym sporządzonym w dniu 9 czerwca 2008 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. działkę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przychody ze sprzedaży nieruchomości zwróconej (jako spadkobiercy) przez Skarb Państwa po wywłaszczeniu są opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym, stosownie do treści art. 14a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)?

Zdaniem Wnioskodawczyni: W tym wypadku nie powstaje obowiązek podatkowy, ponieważ nie było tutaj nabycia nieruchomości a decyzja Starosty jedynie przywracała właściwy stan prawny - dotychczasowi właściciele, a wobec ich śmierci spadkobiercy otrzymali na powrót prawo własności nieruchomości, która została bezpodstawnie wywłaszczona.

W bardzo podobnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży nieruchomości - zwróconej a uprzednio wywłaszczonej przez Skarb Państwa, wypowiada się Naczelnik Urzędu Skarbowego w Skarżysku-Kamiennej w swoim piśmie z 12 grudnia 2006 r. znak DP/415-42/06. Wnioskodawczyni uważa, że decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa do nieruchomości, lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia a zwrot taki nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem przychód ze zbycia takiej nieruchomości nie podlega opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W opisanym stanie faktycznym, należy mieć na uwadze nie tylko przepisy podatkowe, ale przede wszystkim Kodeksu cywilnego, na podstawie których określane są czynności cywilnoprawne czy też kształtowane prawa, które rodzą obowiązki podatkowe.

Nabycie i utrata własności (własności nieruchomości) jest opisana w art. 155-231 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). U podstaw nabycia i zbycia rzeczy oraz nieruchomości, w rozumieniu kodeksowym, leży wola nabywcy. Swoboda zawierania umów jest naczelną zasadą Kodeksu cywilnego. U podstaw zwrotu wywłaszczonej nieruchomości leży wola poprzedniego właściciela.

Żeby jednak mogło dojść do zwrotu takiej nieruchomości, musiało poprzedzać je wywłaszczenie nieruchomości.

Zgodnie z art. 112-126 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.) wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego do nieruchomości.

W praktyce wywłaszczenie nieruchomości sprowadza się najczęściej do odjęcia prawa własności nieruchomości w tym zwłaszcza nieruchomości gruntowej.

Ustawodawca regulując instytucję wywłaszczenia nieruchomości ustanowił równocześnie gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, jeżeli nieruchomość będzie zbędna z punktu widzenia celu, na który dokonano wywłaszczenia. Celem gwarancji jest więc przywrócenie stanu stosunków własnościowych panujących przed wydaniem decyzji o wywłaszczeniu, przez zniesienie skutków, jakie ta decyzja wywołała, a zatem zwrot nieruchomości będzie restytucją, czyli przywróceniem stosunków prawnych sprzed wywłaszczenia.

Stosownie natomiast do art. 136 ustawy o gospodarce nieruchomościami - poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140 ww. ustawy. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do organu wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej.

Niezależnie od powyższego, na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, sądowo - administracyjnego, jak i karnego - orzeczenia sądowe jako dokumenty o szczególnym znaczeniu. Szczególność ta wynika z pozycji, jaką zajmują sądy będące organami wymiaru sprawiedliwości oraz z zagwarantowanej konstytucyjnie odrębności władzy sądowniczej od innych rodzajów władz, niezawisłości sędziowskiej.

W rozpatrywanej sprawie z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni, jako spadkobierczyni nabyła działkę Nr ew. 135/1 o powierzchni 1294 m².

Nieruchomość ta przeszła na własność Skarbu Państwa w 1979 r., na podstawie art. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1972 r. (Dz. U. z 1972 r., Nr 27, poz. 192) o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach. Decyzją Naczelnika Miasta zostało ustalone i wypłacone odszkodowanie za ww. nieruchomość dziadkom Wnioskodawczyni.

Decyzją Starosty z dnia 3 września 2007 r. działka została zwrócona Wnioskodawczyni ponieważ nie została wykorzystana na cele wskazane w decyzji wywłaszczeniowej, jako jedynej spadkobierczyni, po uiszczeniu zwaloryzowanego odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość.

W dniu 9 czerwca 2008 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. działkę.

Z odniesienia powyższych przepisów do przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nie powinno się oceniać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni w kategoriach nabycia, o jakim stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oddanie nieruchomości uprzednio wywłaszczonej z uwagi na to, iż nieruchomość nie została wykorzystana na cel, na który dokonano wywłaszczenia należy traktować, jako swoistą restytucję stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia.

Wobec powyższego, sprzedaż nieruchomości, zwróconej spadkobiercy, ponieważ nie została wykorzystana na cele wskazane w decyzji wywłaszczeniowej nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, także wówczas gdy sprzedaż ta została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zwrot nieruchomości.

Stąd, sprzedaż przez Panią, jako następcy prawnego nieruchomości zwróconej na Pani rzecz na podstawie decyzji administracyjnej wywłaszczonej nieruchomości, jeżeli stosownie do przepisu art. 137 ustawy o gospodarce nieruchomościami stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, nie stanowi źródła przychodów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jeśli wywłaszczona nieruchomość została zwrócona na rzecz byłego właściciela lub jego spadkobiercy, to czynność ta, jest jedynie przywróceniem stanu własności sprzed wywłaszczenia więc nie może być utożsamiana z jakąkolwiek formą nabycia w rozumieniu kodeksu cywilnego. Zwrot nieruchomości nie stanowi więc nabycia nieruchomości, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego, sprzedaż nieruchomości, zwróconej Pani na podstawie decyzji administracyjnej, jako jedynemu spadkobiercy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy stwierdzić, iż powołane przez Panią pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Skarżysku-Kamiennej z dnia 12 grudnia 2006 r. Nr DP/415-42/06 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, dotyczy konkretnej sprawy podatnika, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w nim zawarte jest wiążące.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo należy dodać, iż dokumenty dołączony przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja Nr 10, 09-402 Płock.