Opłacona polisa.

I. Celem potwierdzenia spełnienia przez wykonawcę warunku finansowego zamawiający, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawców, oraz form, w jakich dokumenty mogą być składane (Dz. U. poz. 231), zwanego dalej "Rozporządzeniem", może żądać opłaconej polisy, a w przypadku jej braku, innego dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia. Co do zasady dokumentem jest polisa, ale nie tylko sam dokument polisy ubezpieczeniowej. Jeżeli z okoliczności zawarcia umowy ubezpieczenia i przedłożonego dokumentu nie wynika fakt opłacenia jej, a zatem istnienia odpowiedzialności ubezpieczeniowej, konieczne jest załączenie kolejnego dokumentu, którego forma powinna odpowiadać formie dokumentu podstawowego. "Opłacona polisa" może stanowić zatem jeden dokument lub zestaw dokumentów. Należy podzielić pogląd zaprezentowany w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 sierpnia 2012 r., sygn. akt XIX Ga 460/12, przez Sąd Okręgowy w Katowicach, który wskazał, że pojęcie "opłaconej polisy" należy wiązać ze skutecznością powstania odpowiedzialności ubezpieczyciela z umowy ubezpieczenia. Przy interpretowaniu § 1 ust. 1 pkt 10 Rozporządzenia (Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane - Dz. U. Nr 226, poz. 1817- przyp. wł.) należy sięgnąć do art. 814 § 1 k.c. W tym przepisie wprowadzono regułę, która uzależnia początek odpowiedzialności ubezpieczyciela od zapłacenia przez ubezpieczającego składki, w związku z czym początek jego odpowiedzialności nie jest tożsamy z momentem zawarcia umowy ubezpieczenia. Zważywszy na fakt, że przepis ten ma charakter dyspozytywny w umowie ubezpieczenia można w sposób odmienny od przyjętego przez ustawodawcę wzorca określić początek odpowiedzialności ubezpieczyciela, również także poprzez utożsamienie ram czasowych umowy ubezpieczenia z odpowiedzialnością ubezpieczyciela, bez względu na datę opłacenia składki. Innymi słowy, ogólne warunki ubezpieczenia lub umowa mogą przewidywać powstanie początku odpowiedzialności ubezpieczyciela od daty początkowej trwania umowy, także przed opłaceniem składki, co ma miejsce wtedy, gdy składka ma być opłacona w czasie późniejszym - w określonych umownie ratach. Jeżeli zatem w toku postępowania o udzielenie zamówienia wykonawca wykaże się opłaceniem składki bądź wykaże, że ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność z umowy także przed opłaceniem składki, w obu przypadkach wymóg z § 1 ust. 1 pkt 11 Rozporządzenia będzie spełniony.

II. Odnosząc się do formy dokumentu w jakiej wykonawca zobowiązany jest przedłożyć zamawiającemu opłaconą polisę, podkreślić należy, iż na mocy § 7 ust. 1 Rozporządzenia, forma ta ograniczona została jedynie do oryginału dokumentu lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez wykonawcę. W przypadku zaś składania elektronicznego dokumentu, powinien on być co do zasady opatrzony przez wystawcę bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu. Tym samym, forma pisemna w jakiej wykonawcy mają przedkładać zamawiającemu w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dokumenty, o których mowa w Rozporządzeniu, odpowiada regulacji z art. 78 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). W świetle art. 78 § 1 k.c. do zachowania formy pisemnej wymagane jest złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli.

Wyrażoną art. 78 § 1 k.c. zasadę pisemności tj. złożenia na dokumencie własnoręcznego podpisu, ustawodawca ograniczył m.in. w drodze art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), zwanej dalej "Prawo bankowe". Przepis ten stanowi, że dokumenty związane z czynnościami bankowymi nie wymagają pieczęci ani podpisu. Jeżeli zaś ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie elektronicznej spełnia wymagania formy pisemnej także wtedy, gdy forma została zastrzeżona pod rygorem nieważności (arg. z art. 7 ust. 3 Prawo bankowe). "Przepis ten (art. 7 ust. 3) łagodzi wymóg formy pisemnej w zakresie czynności bankowych. Dopuszczalność liberalizacji w odniesieniu do zasad ogólnych wynika ze szczególnej pozycji banków, na które ustawodawca nakłada surowe wymogi, ale równocześnie obdarza szczególnym zaufaniem, jako podmioty działające pod publicznoprawnym nadzorem. Z tego względu nie jest potrzebne gwarantowanie ekwiwalentu podpisu własnoręcznego." 1

Tym samym, wydruk elektroniczny dokumentu bankowego, wygenerowanego w związku ze złożeniem oświadczenia woli związanego z dokonywaniem czynności bankowych np. zestawienie operacji dokonywanych w danym okresie na rachunku bankowym przez jego posiadacza, nie wymaga stempla ani podpisu, ani tym bardziej potwierdzenia za zgodność z oryginałem.

III. Reasumując, przedłożenie przez wykonawcę elektronicznego wydruku komputerowego, zgodnie z art. 7 Prawa bankowego, z którego treści wynika dokonanie przez wykonawcę przelewu z tytułu opłacenia polisy w określonym dniu, stanowi potwierdzenie okoliczności opłacenia polisy także wówczas, gdy dokument ten nie został opatrzony pieczęcią i podpisem osoby uprawnionej w banku do wydawania takich dokumentów, jak i wówczas gdy dokument ten nie został potwierdzony za zgodność z oryginałem przez samego wykonawcę. Zamawiający zatem nie może wykluczyć z udziału w postępowaniu wykonawcy przedkładającego potwierdzenie dokonania przelewu z tytułu opłacenia polisy w formie wydruku komputerowego, z uwagi na niezachowanie formy pisemnej przedmiotowego dokumentu. Jednakże, przesłany np. faksem czy pocztą elektroniczną obraz wydruku stanowi jedynie kopię (odpis) dokumentu traktowanego jako oryginał i wymaga poświadczenia za zgodność z oryginałem.