Bełczącki Robert Marek, Kaucja aktoryczna

Kaucja aktoryczna

1. Kaucja aktoryczna służy zabezpieczeniu przez powoda będącego cudzoziemcem kosztów procesu, do zapłaty których mógłby być zobowiązany na rzecz pozwanego. Zabezpieczenie zapobiec ma trudnościom w egzekucji takich kosztów od cudzoziemca, związanym zwykle z lokalizacją składników jego majątku.

2. Ze względu na regulacje prawa wspólnotowego mające na celu znoszenie barier rynkowych pomiędzy krajami członkowskimi UE zabezpieczenie kosztów procesu nie może dotyczyć cudzoziemców mających miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedzibę na terytorium kraju członkowskiego UE.

3. Nieuiszczenie kaucji aktorycznej jako przyczyna odrzucenia pozwu przewidziana w art. 1124 § 3 k.p.c. aktualizuje się dopiero po zgłoszeniu przez pozwanego żądania ustalenia takiej kaucji, co może on uczynić w odpowiedzi na po,zew.

4. Jeśli pozwany nie zgłosi żądania ustalenia kaucji aktorycznej w odpowiedzi na pozew, a uczyni to na dalszym etapie postępowania, naraża się na możliwość pominięcia przez sąd związanego z tym zarzutu na podstawie art. 205³ § 2 k.p.c. lub art. 205¹² § 1 albo § 2 k.p.c. jako opartego na twierdzeniach i dowodach spóźnionych.

5. Art. 1124 § 1 k.p.c. przewiduje, że pozwany żądający ustalenia kaucji aktorycznej nie ma obowiązku wdawania się w spór merytoryczny. Jeśli jednak obok takiego żądania zgłosi on także zarzuty dotyczące istoty sprawy, wówczas żądanie takie będzie podlegało rozpoznaniu w pierwszej kolejności.

6. Zabezpieczenie kosztów procesu kwalifikuje się jako zabezpieczenie roszczenia. Do dnia 21 sierpnia 2019 r. odpowiedź na pozew obejmująca żądanie zabezpieczenia kosztów procesu podlegała opłacie przewidzianej w art. 69 ust. 1 u.k.s.c. Natomiast od dnia 21 sierpnia 2019 r. nie podlega ona opłacie w myśl art. 69 ust. 1 u.k.s.c.

Po wdaniu się w spór co do istoty sprawy możliwość żądania ustalenia kaucji aktorycznej została ograniczona jedynie do przypadków wskazanych w art. 1121 § 2 k.p.c.

W pozostałych przypadkach żądanie ustalenia kaucji aktorycznej zgłoszone po wdaniu się w spór co do istoty sprawy jest niedopuszczalne (art. 1121 § 2 k.p.c.) i podlega odrzuceniu postanowieniem sądu.