Piaskowska Olga Maria, Postępowanie w sprawie o udzielenie zgody na umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką

Postępowanie w sprawie o udzielenie zgody na umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką

Potrzeba ustanowienia pieczy zastępczej zachodzi wówczas, gdy dziecko nie ma należytej opieki. Dzieje się tak zarówno wówczas, gdy nie ma ono rodziców, jak i wtedy, gdy rodzice zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej lub zachodzi inna przesłanka uzasadniająca umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej.

W przypadku, o których mowa w art. 579⁴ k.p.c., umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej ma nastąpić na podstawie rozstrzygnięcia wydanego przez właściwy organ państwa obcego. W takim przypadku, po otrzymaniu w orzeczenia organu państwa obcego wraz z wnioskiem o wyrażenie zgody, właściwy sąd opiekuńczy zobowiązany jest rozpoznać wniosek i orzec w przedmiocie udzielenia zgody.

W zakresie rozwiązania dotyczącego procedury umieszczania małoletniego w pieczy zastępczej (rodzinnej lub instytucjonalnej) na podstawie orzeczenia zagranicznego sądu lub innego właściwego organu ustawodawca przyjął, że zgoda sądu polskiego nie będzie konieczna, jeżeli sąd lub organ obcego państwa zmierza do umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej w rozumieniu przepisów tej ustawy (tj. wstępnych lub rodzeństwa dziecka; art. 579⁴ k.p.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 26 stycznia 2018 r. o wykonywaniu niektórych czynności organu centralnego w sprawach rodzinnych z zakresu obrotu prawnego na podstawie prawa UE i umów międzynarodowych, Dz.U. 2018, poz. 416).

Małoletni, który ma zostać umieszczony w pieczy zastępczej na mocy orzeczenia obcego sądu lub organu, nie musi być obywatelem polskim; może posiadać obywatelstwo państwa obcego np. gdy jego polscy rodzice zamieszkiwali za granicą i tam się urodził.

Wniosek o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu lub innego organu państwa obcego o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej może złożyć także organ centralny tego państwa wyznaczony na podstawie przepisów Konwencji o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzonej w Hadze dnia 19 października 1996 r. (Dz. U. z 2010 r. poz. 1158), zwanej dalej „konwencją haską z 1996 r."

Patrz także:

Postępowanie o umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej bez uprzedniego orzeczenia sądu opiekuńczego

Postępowanie o umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej bez orzeczenia sądu z uwagi na przemoc w rodzinie

Sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie z urzędu na podstawie wystąpienia sądu lub innego organu państwa obcego. We wspomnianym wystąpieniu sąd lub inny uprawniony organ państwa obcego może wskazać kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej albo prowadzenia rodzinnego domu dziecka albo określoną placówkę opiekuńczo-wychowawczą, albo regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, albo interwencyjny ośrodek preadopcyjny, w których dziecko ma być umieszczone.

W przypadku, o którym mowa powyżej, zgodnie z § 2 art. 579⁴ k.p.c. w przedmiocie zgody orzeka sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce przyszłego sprawowania pieczy zastępczej. W pozostałych przypadkach właściwy jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.