Dauter Bogusław, Uchylenie przez WSA zaskarżonego orzeczenia w ramach autokontroli

Wojewódzki Sąd Administracyjny, przed przedstawieniem skargi kasacyjnej Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu może na podstawie art. 179a p.p.s.a. dokonać autokontroli własnego orzeczenia. Autokontrola ta będzie możliwa w razie stwierdzenia przez WSA, że w sprawie zachodzi nieważność postępowania albo podstawy skargi kasacyjnej są oczywiście usprawiedliwione. Wówczas sąd pierwszej instancji uchyla zaskarżony wyrok lub postanowienie i na tym samym posiedzeniu ponownie rozpoznaje sprawę. Wojewódzki Sąd Administracyjny może także rozstrzygnąć na wniosek strony o zwrocie kosztów postępowania kasacyjnego. Od orzeczenia wydanego w trybie autokontroli przysługuje skarga kasacyjna do NSA na ogólnych zasadach. Ponowne zastosowanie autokontroli na podstawie art. 179a p.p.s.a. jest niedopuszczalne.

Przepis ten ma zastosowanie do postępowań sądowych wszczętych przed 15.08.2015 r.

Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie kończące postępowanie w sprawie, na które nie przysługuje zażalenie, w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. Artykuł 177 § 1 p.p.s.a. przewiduje więc pośredni tryb wnoszenia skargi kasacyjnej, co oznacza, że strona zobowiązana jest do wniesienia skargi kasacyjnej nie tylko w określonym terminie, ale także do określonego sądu, tj. sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie. Wniesienie skargi kasacyjnej bezpośrednio do NSA, a nie do WSA lub do sądu niewłaściwego skutkuje zachowaniem terminu, jeżeli NSA lub sąd niewłaściwy prześle tę skargę do właściwego WSA przed upływem terminu do jej wniesienia.

Omyłkowe doręczenie stronie orzeczenia WSA z uzasadnieniem bez jej wniosku, określonego w art. 141 § 2 p.p.s.a. (ale tylko wyroku oddalającego skargę, gdzie uzasadnienie sporządza się na wniosek strony), uniemożliwia tej stronie wniesienie skargi kasacyjnej od takiego orzeczenia (por. postanowienie NSA z dnia 1 marca 2005 r., II GZ 9/05, ONSAiWSA 2005, nr 5, poz. 94), nawet w sytuacji, gdy orzeczenie to zostało uzasadnione na wniosek innej strony i jej skutecznie doręczone.

Przepisy szczególne mogą wprowadzać inny tryb wnoszenia skargi kasacyjnej [por. np. art. 30d ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712 ze zm.), art. 20 ust. 2, art. 24a ust. 3, art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz. 985 z późn. zm.)].

Z dniem 31 maja 2019 r. strona może wnieść skargę kasacyjną w formie dokumentu elektronicznego do elektronicznej skrzynki podawczej sądu. Opisany warunek nie zostanie spełniony w przypadku wysłania takiego pisma do sądu na jego adres elektroniczny (adres e-mail). Skarga taka, oprócz wymogów formalnych pisma w postaci papierowej, musi zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisana przez pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Jeżeli skarga kasacyjna jest pierwszym pismem procesowym strony, należy podać numer odpowiedniego identyfikatora, tj. numer PESEL - w przypadku osób fizycznych, a w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej - numer KRS, REGON lub NIP. Datą wniesienia skargi jest określona w urzędowym poświadczeniu odbioru data wprowadzenia pisma do systemu teleinformatycznego sądu (art. 83 § 5 p.p.s.a.) (szerzej zob. procedura: Wniesienie pisma procesowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej).

Po wpłynięciu skargi kasacyjnej do WSA przewodniczący wydziału bada, czy odpowiada ona wymaganiom formalnym oraz czy został uiszczony wpis. Wstępnie też bada dopuszczalność skargi kasacyjnej. Jeżeli w związku z wniesieniem skargi kasacyjnej ma być wyznaczone posiedzenie niejawne, przewodniczący wydziału przekazuje sprawę sędziemu sprawozdawcy.