Wiśniewski Paweł, Wniesienie skargi na czynności komornika

Wniesienie skargi na czynności komornika

Skarga służy na czynności o charakterze orzeczniczym (np. postanowienie o ustalenie kosztów postępowania egzekucyjnego, postanowienie o zawieszeniu postępowania) oraz czynności o charakterze wykonawczym (np. zajęcie ruchomości).

Do czynności, które nie podlegają zaskarżeniu skargą, należą:

– wymienione wprost w art. 767 § 1¹ k.p.c.: zarządzenie o wezwaniu do usunięcia braków pisma, zawiadomienie o terminie czynności oraz uiszczenie przez komornika podatku od towarów i usług,

– czynności zaskarżalne innym środkiem prawnym, np. plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji podlegający zaskarżeniu zarzutami (art. 1027 § 2 k.p.c.),

– czynności, których zaskarżenie zostało wyłączone z mocy prawa, np. oszacowanie ruchomości przez komornika (art. 853 § 2 k.p.c.), udzielenie przybicia ruchomości ulegających zepsuciu (art. 870 § 1 k.p.c.),

– czynności, których zaskarżenie nie zapewni skarżącemu ochrony prawnej (podobnie H. Pietrzkowski, Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego pod red. T. Erecińskiego, Postępowanie egzekucyjne, Warszawa 2012, s. 49); przykładami takich czynności są:

– przeszukanie odzieży dłużnika wbrew warunkom z art. 814 § 4 k.p.c.,

– wezwanie do wydalenia z miejsca czynności na podstawie art. 764 k.p.c.,

– informacja o wysokości opłaty stosunkowej w zawiadomieniu o wszczęciu egzekucji, gdyż nie wywołuje ona żadnych skutków prawnych; koszty egzekucji ustalane są bowiem postanowieniem komornika sądowego wydawanym po zakończeniu postępowania i dopiero zaskarżenie tej czynności może zapewnić realną ochronę prawną,

– czynności faktyczne, które nie oddziałują na sferę prawną stron, uczestników i osób trzecich biorących udział w postępowaniu egzekucyjnym, np. czynności o charakterze techniczno-organizacyjnym oraz czynności biurowe podejmowane w związku z prowadzoną egzekucją.

Do sądu rejonowego przysługuje również skarga na pewne inne zadania powierzone komornikowi, a nie związane z czynnościami w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, tj. na doręczenia pism sądowych oraz sporządzenie protokołu stanu faktycznego (art. 3 ust. 4-5 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z dnia 25 kwietnia 2018 r., poz. 771)).

Przykładami zaniechań komornika, które mogą być przedmiotem skargi są:

– zaniechanie zawiadomienia dłużnika o wszczęciu egzekucji, w tym zaniechanie doręczenia dłużnikowi sporządzonego przez komornika odpisu tytułu wykonawczego albo zweryfikowanego dokumentu, o którym mowa w art. 797 § 3 (art. 805 § 1 k.p.c.),

– zaniechanie wydania z urzędu postanowienia o umorzeniu postępowania (art. 824 k.p.c.),

– niepowołanie biegłego w razie zastrzeżenia do oszacowania wartości ruchomości dokonanego przez komornika (art. 853 § 2 k.p.c.),

– zaniechanie oddania zajętych ruchomości pod dozór innej osoby niż dłużnik, jeżeli przemawiają za tym ważne przyczyny (art. 855 § 1 k.p.c.),

– nieprzekazanie uprawnionemu wyegzekwowanych należności (art. 31 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2018 r., poz. 771)).

Skarga nie przysługuje na bezczynność komornika. Właściwym środkiem zwalczania bezczynności komornika jest skarga administracyjna do prezesa sądu, przy którym działa komornik (art. 175 ust. 2 pkt 7 i art. 179 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2018 r., poz. 771)) lub do organów samorządu komorniczego (art. 188 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2018 r., poz. 771)).

Na przewlekłość postępowania powodowaną bezczynnością komornika służy natomiast skarga przewidziana w ustawie z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.