Nowość 0113-KDIPT1-3.4012.145.2024.1.OS - Brak prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją zadania dotyczącego usuwania wyrobów akcyzowych z terenu gminy

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 lutego 2024 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją zadania pn.: "...". Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem 11 kwietnia 2024 r. (wpływ 11 kwietnia 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest od 1 stycznia 2017 r. czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jest jednym scentralizowanym ze swoimi jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi podatnikiem podatku od towarów i usług. Obecnie Gmina składa deklaracje VAT-7 za miesięczne okresy rozliczeniowe.

Wśród katalogu zadań własnych gminy w art. 7 ust. 1 i 5 ustawy o samorządzie gminnym znajdują się zadania z zakresu ochrony środowiska, a więc również zadania z zakresu gospodarki odpadami. Dlatego też Gmina... planuje realizację zadania polegającego na nieodpłatnej zbiórce odpadów niebezpiecznych (azbestu) od mieszkańców Gminy.

Wyroby azbestowe na terenie Gminy... to głównie eternit płaski i falisty pokrywający dachy budynków mieszkalnych, inwentarskich, gospodarczych, garaży i wiat znajdujących się w gospodarstwach rolnych zlokalizowanych w obrębie... miejscowości. Wg inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest sporządzonej w... r. na terenie Gminy... znajduje się około. Mg wyrobów zawierających azbest z tego. Mg są to płyty luzem zaś. Mg są to wyroby znajdujące się na dachach budynków. Wyroby te z uwagi na zły stan techniczny stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt przebywających lub użytkujących obiekty budowlane jak również stanowią istotne zagrożenie dla środowiska naturalnego pod postacią niewłaściwego sposobu usuwania tych wyrobów i gospodarowania powstałymi odpadami azbestowymi (niebezpiecznymi).

Realizowane zadanie będzie obejmować odbiór od mieszkańców Gminy... ok.. Mg wyrobów zawierających azbest (głównie jest to eternit), przygotowanie do transportu, transport oraz przekazanie do składowania na składowisku odpadów. W pierwszej kolejności odebrane będą płyty luzem (zdjęte z dachów w latach wcześniejszych i w okresie po sporządzeniu inwentaryzacji, które są zmagazynowane w gospodarstwach oraz te, które nie zostały nigdy użyte do pokrycia dachów).

Gmina nie będzie zawierać umów z poszczególnymi osobami fizycznymi i prawnymi na wykonanie prac w ramach przedmiotowego zadania. Osoby fizyczne i prawne nie będą wnosiły na rzecz Gminy żadnych wpłat z tytułu realizacji zadania.

Realizacja zadania pn. "...", przyczyni się do sukcesywnej eliminacji wyrobów zawierających azbest jako odpadów niebezpiecznych poprzez usunięcie ze środowiska naturalnego wyrobów szkodliwych dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska przyrodniczego i zastąpienie ich materiałami przyjaznemu środowisku. Ponadto realizacja zadania przyczyni się do spełnienia wymogów i standardów ochrony środowiska określonych w prawie krajowym i unijnym oraz podniesienia stanu wiedzy w zakresie sposobu bezpiecznego postępowania z tymi wyrobami

Wykonawca zadania wyłoniony zostanie zgodnie z ustawą prawo zamówień publicznych. Wykonawca zadania pn. Odbiór, transport i unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy... zostanie wybrany przez Gminę... w wyniku zapytania ofertowego. Umowę z wykonawcą przedmiotowego zadania będzie zawierała Gmina. Po wykonaniu zadania wykonawca wystawi fakturę obciążającą zamawiającego, a więc Gminę. Gmina będzie opłacała faktury za odbiór, przygotowywanie do transportu, transport i unieszkodliwiane wyrobów zawierających azbest.

Zadanie będzie sfinansowane ze środków z dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w... do...% i środków własnych budżetu Gminy...%.

Gmina nie może przeznaczyć otrzymanego dofinansowania na inny cel, ponieważ zgodnie z umową, która będzie zawarta z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w. Gmina zobowiązuje się do przeznaczenia dotacji wyłącznie na dofinansowanie zadania pn. "...".

Dofinansowanie będzie stanowiło dopłatę do ogólnej działalności Wnioskodawcy w zakresie realizacji zadania.

We wniosku o dofinansowanie należy wskazać, czy Wnioskodawca (Gmina) ma prawną możliwość odliczenia podatku VAT przy realizacji tego zadania. W powyższej sprawie Fundusz wymaga przedstawienia indywidualnej interpretacji z właściwej Izby Skarbowej, że Gmina nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku VAT. Gmina z tytułu realizacji tego zadania nie będzie osiągała żadnych przychodów podlegających opodatkowaniu.

Efekty zrealizowanego zadania pn. "..." będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Usuwanie odpadów niebezpiecznych (w tym azbestu), bez wątpienia należy traktować jako działanie na rzecz ochrony środowiska, którego finansowanie należy do zadań własnych gminy. Przez osiągany efekt realizuje się wspólny cel konstytucyjny - ochronę środowiska, w tym życia i zdrowia ludzi, czyli czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

W związku z mającym zaistnieć zdarzeniem przyszłym, proszę o wydanie indywidualnej interpretacji z odpowiedzią na pytanie: Czy Gmina... ma prawną możliwość odliczenia podatku VAT przy realizacji powyższego zadania?

Państwa stanowisko w sprawie

Podstawowa zasada dotycząca prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług wyrażona została w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści cytowanego wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Usuwanie odpadów niebezpiecznych (w tym azbestu), bez wątpienia należy traktować jako działanie na rzecz ochrony środowiska, którego finansowanie należy do zadań własnych gmin. Oferowane przez gminę usługi usuwania azbestu nie stanowią przejawu jej działalności gospodarczej i nie "odsprzedaje" ona nabytych przez siebie usług mieszkańcom. To bowiem nie wykonawca realizuje zadanie usuwania azbestu, lecz gmina, która je jednocześnie finansuje.

Wykonawca z tytułu świadczonych usług, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, wystawia na rzecz gminy faktury za wykonane usługi usuwania azbestu (a więc odpadów niebezpiecznych niebędących odpadami komunalnymi) z danych nieruchomości podmiotów, które przystąpiły do realizacji programu. Wykonawca otrzymuje wynagrodzenie od gminy, zaś mieszkańcy nie ponoszą na rzecz żadnego z tych podmiotów (gminy, wykonawcy) żadnych opłat związanych z usunięciem azbestu.

Wyboru wykonawcy dokonuje gmina i to ona zawiera z tym podmiotem umowę o odbiór i unieszkodliwienie azbestu.

Gmina nie działa jako podatnik podatku VAT prowadzący działalność gospodarczą, lecz jako organ władzy publicznej, realizując pewien wycinek władztwa publicznego w sposób znamienny dla organu publicznego, wykonując postawione przed nią zadanie publiczne polegające na usunięciu wyrobów zawierających azbest. W tym obszarze swojej działalności sektorowej, gmina nie występuje w charakterze przedsiębiorcy świadczącego usługi w warunkach rynkowych (komercyjnych), skierowanych do nieograniczonego grona zainteresowanych, lecz tylko mieszkańców, którzy na swoich nieruchomościach mają jeszcze wyroby zawierające azbest i zechcą się ich dobrowolnie pozbyć. Gmina nie realizuje przedsięwzięcia gospodarczego w sferze obrotu prywatnoprawnego i nie świadczy na rzecz mieszkańców odpłatnych usług przy wykorzystaniu jakichkolwiek dóbr, za które miałaby otrzymywać ekwiwalentne wynagrodzenie, lecz wykonuje spoczywający na niej publicznoprawny obowiązek ochrony środowiska poprzez eliminowanie azbestu (odpadu niebezpiecznego) z terenu gminy.

Gmina zachęca mieszkańców do wzięcia udziału w programie brakiem odpłatności w usunięciu azbestu z terenu ich nieruchomości. Korzyść z usunięcia azbestu jest zaś obopólna. Jest wartością wspólną dla całej społeczności lokalnej, a przez osiągany efekt realizuje się wspólny cel konstytucyjny - ochronę środowiska, w tym życia i zdrowia ludzi. Usuwanie z przestrzeni odpadów niebezpiecznych, bez wątpienia należy traktować jako działanie na rzecz ochrony środowiska, którego finansowanie należy do zadań własnych gminy, określone w art. 403 ust. 2 i 3 ustawy - Prawo ochrony środowiska.

Gmina... nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku VAT przy realizacji zadania pn. "...".

Efekty zrealizowanego zadania będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Będzie to realizacja zadania własnego gminy - usuwanie odpadów niebezpiecznych. Gmina realizuje zadanie publiczne, jako organ władzy publicznej - obowiązek ochrony środowiska poprzez eliminowanie azbestu, czyli realizuje czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Gmina nie realizuje przedsięwzięcia gospodarczego w sferze obrotu prywatnoprawnego i nie świadczy na rzecz mieszkańców odpłatnych usług, więc Gmina nie może skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, przy realizacji zadania "...", a zakupy nie są związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 361) - zwanej dalej "ustawą":

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Według art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Artykuł 87 ust. 1 ustawy stanowi:

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ - jak Państwo wskazali - efekty zrealizowanego zadania pn. "..." będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. projektu. Tym samym, z tego tytułu nie będzie przysługiwało Państwu prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją zadania pn.: "...". Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. ponoszone wydatki na realizację zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm. dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).