Mering Tomasz, Akumulacja zadań w obszarze pomocy społecznej oraz wsparcia socjalnego w latach 2004-2022 oraz jej konsekwencje dla funkcjonowania samorządów gminnych

Artykuł przedstawia wzrost liczby zadań realizowanych przez ośrodki pomocy społecznej w latach 2004–2020 i zwraca uwagę na powstanie zjawiska długookresowego nagromadzenia się (akumulacji) obowiązków będącego efektem stopniowego dodawania nowych zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, bez jednoczesnej redukcji części z wcześniej istniejących z nich. Artykuł ukazuje zmieniający się charakter działań realizowanych przez ośrodki pomocy społecznej, odznaczający się wzrostem udziału świadczeń udzielanych w formie wsparcia socjalnego, które wykraczają poza techniki zabezpieczenia społecznego właściwe tylko dla pomocy społecznej. W artykule scharakteryzowano skokowy wzrost zadań nałożonych na gminy w latach 2021–2022 w wyniku wybuchu kryzysu uchodźczego oraz energetycznego – zapoczątkowanego zbrojną napaścią Rosji na Ukrainę, identyfikując na podstawie własnych badań empirycznych strategie dostosowawcze zastosowane w ośrodkach pomocy społecznej oraz ich efekty. Artykuł wskazuje główne problemy realizacyjne wiążące się z wypłatą dodatków (osłonowego, węglowego, dla gospodarstw domowych), wynikające z nagłego wzrostu liczby zadań, zwiększenia się liczby klientów oraz skomplikowania procesu wdrażania wspomnianych strategii. W wyniku niewspółmiernej w stosunku do dużej liczby zobowiązań zdolności instytucjonalnej, doszło do opóźnień w realizacji poszczególnych zadań w obszarze pomocy społecznej oraz ich selektywnego wdrażania w 2022 i 2023 r.