Kaliński Marcin, Kujawiński Radosław, Finansowanie zadań z zakresu administracji rządowej w świetle ustaleń Najwyższej Izby Kontroli i orzecznictwa sądowego

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja kwestii związanych z finansowaniem zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, w szczególności realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w świetle wyników kontroli przeprowadzanych przez Najwyższą Izbę Kontrolę oraz w oparciu o orzecznictwo sądowe. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wskazuje, że na te zadania przyznawana jest dotacja celowa w wysokości zapewniającej pełne i terminowe wykonanie zlecanych zadań. Jak pokazują wyniki kontroli, jednostki samorządu terytorialnego nie zawsze otrzymują dofinansowanie z budżetu państwa adekwatne do poziomu realizowanych zadań, co stanowi z kolei podstawę dochodzenia roszczeń z tego tytułu w postępowaniu sądowym. Niezależnie zatem, jakim rozstrzygnięciem kończy się proces sądowy, związane z nim nakłady obciążają finanse publiczne i powodują koncentrowanie się działań organów władzy publicznej na sprawach, które w sposób bezpośredni nie wiążą się z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb obywateli. Wskazuje to – w ocenie autorów artykułu – między innymi na istotną dysfunkcyjność obecnie obowiązującego modelu finansowania zadań z zakresu administracji rządowej oraz potrzebę wypracowania nowych rozwiązań systemowych w tym zakresie. Na podstawie przede wszystkim wyników kontroli NIK przedstawiono propozycję polegającą na przekształceniu zadań zleconych z zakresu administracji rządowej w zadania własne jednostek samorządu terytorialnego.