Bandarzewski Kazimierz, Legalizacja części obiektu budowlanego (uwagi na tle art. 48 i 49 Prawa budowlanego)

Wykonywanie przez inwestora robót budowlanych bez uzyskania pozwolenia na budowę nie zasługuje na aprobatę. Prawo budowlane reguluje pozycję takiego inwestora oraz nakazuje wszczęcie postępowania zmierzającego w pierwszej kolejności do zalegalizowania tak wykonanych robót, a gdyby było to niemożliwe – do nakazania ich rozbiórki. Jednym z istotnym elementów odróżniających inwestora legalnie wykonującego roboty budowlane od inwestora podejmującego te działania w sposób nielegalny jest obowiązek nałożenia – przed zakończeniem postępowania legalizacyjnego – opłaty legalizacyjnej. Obowiązujące przepisy uzależniają tryb prowadzenia postępowania od zakwalifikowania wykonanych nielegalnie robót w części obiektu budowlanego jako integralnie połączonych z legalnie wybudowanym obiektem lub niestanowiących takiego połączenia. Różne tryby (postępowanie legalizacyjne i postępowanie naprawcze) prowadzą do zróżnicowania pozycji inwestorów i nakładania na nich odmiennych obowiązków. Prowadzi to niekiedy do sytuacji, gdy większy zakres wykonanych przez inwestora robót budowlanych będzie skutkował korzystniejszą sytuacją tego inwestora niż w przypadku wykonania robót budowlanych ingerujących w mniejszym zakresie w istniejącą zabudowę.