Wąsik Mateusz, Przybyszewska i inni przeciwko Polsce. Istotny wyrok dla Polski i mała cegiełka w budowaniu podwyższonego standardu strasburskiego dla związków jednopłciowych

W dniu 12.12.2023 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie 11454/17 i 9 innych, Przybyszewska i inni przeciwko Polsce , orzekł stosunkiem głosów 6 do 1, że Polska naruszyła art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności poprzez brak zapewnienia parom tej samej płci ram prawnych zapewniających uznanie i ochronę tworzonych przez te pary związków partnerskich. Naruszenie to skutkowało brakiem możliwości uregulowania podstawowych aspektów ich życia osobistego i tym samym stanowiło naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego chronione art. 8 Konwencji. Zdanie odrębne zgłosił polski sędzia. Wyrok nie jest zaskoczeniem dla obserwatorów dotychczasowej linii orzeczniczej sądu strasburskiego, a jego znaczenie dla porządku prawnego w Polsce i standardów krajowej ochrony praw mniejszości seksualnych jest znaczne. Polska będzie zobowiązana do instytucjonalizacji związku partnerskiego w porządku prawnym w momencie, gdy wyrok stanie się ostateczny. Niemniej samo uzasadnienie wyroku budzi pewien niedosyt, gdyż Trybunał, z uwagi na argumentację zastosowaną przez skarżących, miał okazję do zdefiniowania, czym miałaby być „adekwatna ochrona” związków jednopłciowych, która przewija się w orzecznictwie ETPC. Sędziowie strasburscy wykazali się również daleko idącą powściągliwością, nie badając, czy w sprawie doszło do dyskryminacji zakazanej art. 14 Konwencji. W artykule dokonano krytycznej analizy wyroku, oceniając jego wpływ na porządek krajowy oraz jego miejsce w budowie podwyższonego standardu strasburskiej ochrony dla par jednopłciowych.