Zinkiewicz-Będźmirowska Olga, Rozprawy zdalne jako odpowiedź na wyzwania nowoczesnego sądownictwa

Wprowadzenie rozpraw zdalnych na stałe do polskiego systemu postępowania cywilnego, zainicjowane ustawą z 7.07.2023 r. , stanowi istotne przystosowanie sądownictwa do wymagań nowoczesności, wywołujące szereg debat prawnych i technologicznych. W artykule skoncentrowano się na analizie trzech kluczowych kryteriów oceny nowych przepisów, mających na celu ocenę ich zgodności z wymaganiami nowoczesnego sądownictwa. Pierwsze kryterium dotyczy zgodności nowych przepisów z zasadą równości stron i bezpośredniości. Zasadnicze znaczenie tych zasad w postępowaniu cywilnym skłania do rozważenia, czy wprowadzenie rozpraw zdalnych nie powinno mieć charakteru fakultatywnego, co pozwoliłoby na zachowanie fundamentalnych wartości proceduralnych. Drugie kryterium koncentruje się na zapewnieniu właściwego stosowania nowego rozwiązania. Analiza ta obejmuje potencjalne zagrożenia związane z nadużyciami i nieprawidłowościami w wykorzystaniu rozpraw zdalnych, a także możliwość wdrożenia mechanizmów kontrolnych mających na celu ochronę przed takimi zjawiskami. Celem jest zapewnienie, że stosowanie nowych przepisów będzie służyło pierwotnym założeniom ustawodawczym. Trzecie kryterium skupia się na zrealizowaniu celu ustawodawcy, którym jest uelastycznienie postępowania. Z analizy trzech kryteriów wywiedziono wniosek, że wprowadzenie rozpraw zdalnych może znacząco przyczynić się do modernizacji systemu sądowego, pod warunkiem zapewnienia elastyczności procedur, ochrony przed nadużyciami oraz respektowania zasad równości stron i bezpośredniości. Wnioski te podkreślają potrzebę ciągłego dialogu między światem prawniczym i technicznym (informatycznym) oraz konieczność monitorowania wpływu nowych technologii na praktykę sądową, aby zabezpieczyć fundamentalne wartości prawne i dostosować system sądowy do wyzwań nowoczesności.