Łacny Justyna, Wyboista droga Polski przez kamienie milowe do krajowego planu odbudowy

Polska jest czwartym państwem członkowskim, po Włoszech, Hiszpanii i Francji, któremu UE przyznała najwyższe kwoty z Instrumentu na rzecz Odbudowy. Środki z tego Instrumentu mają wzmocnić gospodarki i społeczeństwa państw członkowskich po pandemii COVID-19, przygotować je na transformację cyfrową i ekologiczną oraz zabezpieczyć przed wstrząsami, również geopolitycznymi. Polska ma otrzymać z Instrumentu na rzecz Odbudowy 59,8 mld euro, z czego 25,3 mld euro w formie dotacji, natomiast 34,5 mld euro w formie preferencyjnych pożyczek. Stanowi to około 6,6% PKB Polski (2019) i 935 euro w przeliczeniu na mieszkańca Polski . Przyczyną ponad dwuletnich trudności i opóźnień w zagospodarowaniu środków Instrumentu na rzecz Odbudowy w Polsce (2021–2023) były wieloletnie zarzuty adresowane przez instytucje UE pod adresem polskiego rządu dotyczące nieprzestrzegania zasady praworządności i kontrowersje związane z brakiem niezależności polskich organów wymiaru sprawiedliwości (2017–2023). Zakończyły się one 29.02.2024 r., gdy Komisja ogłosiła gotowość do dokonania pierwszych płatności z Instrumentu na rzecz Odbudowy na rzecz Polski, ze względu na zrealizowanie koniecznych w tym celu reform wymiaru sprawiedliwości (tzw. super kamienie milowe). Problematyka ta zostanie omówiona w tym artykule. Poprzedzi ją przedstawienie ram prawnych wydatkowania Instrumentu na rzecz Odbudowy przez państwa członkowskie umożliwiającego wdrażanie krajowych planów odbudowy i poczynionych przez te państwa postępów .