Gregorczyk Dawid, Konstytucyjne prawo do zgromadzeń cyklicznych? Glosa do postanowienia Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN z 20.10.2022 r., I NSNc 247/22

1. Artykuł 26a ust. 1 p.z. nie warunkuje wydania zgody na organizację zgromadzenia cyklicznego od zorganizowania w ciągu trzech ostatnich lat takich samych wydarzeń, gdyż ustawodawca w powołanym przepisie prawa posługuje się sformułowaniem „tego rodzaju wydarzenia”. Ustawodawca zastrzegł jednocześnie, że przesłankę tę należy interpretować szeroko z uwagi na zawarte wyrażenie „chociażby nie w formie zgromadzeń”, zatem dopuścił on inne formy wydarzeń organizowanych w ciągu trzech ostatnich lat, które powinny być podobne rodzajowo, ale nie muszą być identyczne – musi być zachowana tożsamość ich celu.

2. Z uwagi na wagę i rolę wolności pokojowych zgromadzeń w demokratycznym państwie prawa wszelkie wprowadzane ograniczenia powinny być oceniane szczególnie surowo i restrykcyjnie.

3. Krąg uczestników w postępowaniu sądowym wywołanym odwołaniem od decyzji o zakazie zgromadzenia jest ograniczony zasadniczo do wnoszącego odwołanie od decyzji oraz organu gminy. W drodze wyjątku uczestnikami postępowania nieprocesowego, w którym sąd rozpatruje odwołanie od decyzji wyrażającej zgodę na odbycie zgromadzenia cyklicznego, są natomiast wnoszący odwołanie od decyzji i wojewoda wydający taką decyzję. W konsekwencji za uczestnika postępowania nie można uznać jakiegokolwiek innego podmiotu, choćby miał tutaj interes prawny (art. 510 k.p.c.) oraz organizacje społeczne.