Bończak-Kucharczyk Ewa, Pozbawienie własności i innych praw do nieruchomości

Pozbawianie praw do nieruchomości, jako rodzaj wywłaszczenia, może być wprowadzone ustawą lub dekretem, jeśli spełnia konstytucyjne wymogi – odbywa się na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Warunki jego dopuszczalności określa (z pewnymi wyjątkami) ustawa o gospodarce nieruchomościami, która stawia wymogi niezbędności na cel publiczny i nieskutecznego przeprowadzenia rokowań zmierzających do nabycia nieruchomości, określa podmioty, które mogą wnioskować o wywłaszczenie, oraz kształtuje treść decyzji wywłaszczeniowej. Odbywa się ono w postępowaniu administracyjnym prowadzonym co do zasady przez starostę wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej. Może dotyczyć własności, użytkowania wieczystego, ograniczonych praw rzeczowych (oprócz zastawu i hipoteki), a jego skutkiem jest przejście prawa na Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego, wygaśnięcie prawa lub jego ograniczenie. Może dotyczyć także nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym.