Buszmak Dawid, Kocot Wojciech J., Przekształcenie spółki handlowej będącej właścicielem nieruchomości rolnej

Przepisy ustawy z 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego , znowelizowane na mocy art. 7 ustawy z 14.04.2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw , z uwagi na poważne słabości techniki prawodawczej oraz zasad logiki prawniczej nie poddają się jednoznacznej i racjonalnej wykładni językowej. Przy ich interpretacji niezbędne jest zatem stosowanie przede wszystkim reguł wykładni funkcjonalnej, a w mniejszym zakresie także wykładni teleologicznej. W przypadku korporacyjnego przekształcenia spółki handlowej, będącej właścicielem nieruchomości rolnej, zasadnicze wątpliwości budzi w pierwszej kolejności istnienie bezwzględnego obowiązku uzyskania na takie przekształcenie zgody (dalej Zgoda) prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych (dalej Agencja, ANR) , stosownie do procedury opisanej w art. 2a ust. 4 u.k.u.r., oraz uprzedniego zaoferowania nieruchomości rolnej rolnikom indywidualnym. W razie odpowiedzi negatywnej należałoby dalej rozważyć, czy w sytuacji, o której wyżej mowa, ANR przysługiwałoby „jedynie” prawo nabycia takiej nieruchomości, o którym mowa w art. 4 ust. 1 u.k.u.r. (dalej prawo wykupu). Odpowiedź na tak postawione pytania wymaga wstępnego ustalenia wzajemnych zakresów regulacji art. 2a i 4 u.k.u.r., a także interpretacji – istotnego dla stosowania całej ustawy – pojęcia „nabycia nieruchomości rolnej”, którego legalna definicja w art. 2 pkt 7 u.k.u.r. jest następnie, w sposób wadliwy, „rozpraszana” w kolejnych (oddalonych od siebie) przepisach. Z uwagi na ograniczenie stosowania prawa pierwokupu tylko do umów sprzedaży nieruchomości rolnej, regulację tego prawa podmiotowego pozostawiono poza zakresem rozważań (zob. m.in. art. 3 i 3a u.k.u.r.). Odrębnego opracowania wymagałyby także samo ratio legis uchwalenia ustawy nowelizującej oraz jej zgodność z Konstytucją RP i naszymi zobowiązaniami międzynarodowymi (prawem unijnym). Te istotne kwestie zostaną poniżej jedynie zasygnalizowane, służąc szerszej refleksji nad jakością prawa stanowionego obecnie w naszym kraju.