Koralewski Michał, Warunek potestatywny w praktyce notarialnej

Istotą warunku będącego dodatkowym zastrzeżeniem umownym jest uzależnienie powstania bądź zakończenia skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Tak zarysowane granice tej instytucji prawa cywilnego doprowadziły do sporu, czy warunkiem – w rozumieniu art. 89 kodeksu cywilnego – jest również warunek potestatywny. Tego typu klauzula umowna uzależnia bowiem skutki czynności prawnej od zdarzenia, na którego powstanie ma bezpośredni wpływ strona lub strony danego stosunku prawnego bądź też osoba trzecia. Niemniej samo zdarzenie przyjęte w treści warunku ma charakter zewnętrzny względem stosunku prawnego wynikającego z dokonywanej czynności prawnej. To tzw. warunek potestatywny w ścisłym tego słowa znaczeniu (conditio potestativa). Wyróżnia się przy tym jego wersje zmodyfikowane, w postaci warunku czysto potestatywnego oraz częściowo potestatywnego, w których to zależność danego zdarzenia od woli stron jest zwiększana bądź zmniejszana względem konstrukcji wyjściowej. Warunki potestatywne, w różnych postaciach, stosowane są często w praktyce obrotu gospodarczego. Można je także odnaleźć wprost w treści aktów prawnych różnej rangi. Z punktu widzenia czynności notarialnych największe znaczenie ma ich wprowadzanie do umów przedwstępnych sprzedaży nieruchomości oraz umów spółek prawa handlowego.