Fik Piotr, Staszczyk Piotr, Prawo właściwe dla zobowiązań pozaumownych. Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 (Rzym II). Komentarz
Prawo właściwe dla zobowiązań pozaumownych. Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 (Rzym II). Komentarz
Wprowadzenie
W dniu 11 lipca 2007 r. zostało przyjęte rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II). Wraz z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) tworzy ramy tzw. „międzynarodowego prawa zobowiązań Unii Europejskiej”.
Rozporządzenie określa prawo właściwe dla zobowiązań pozaumownych w sprawach cywilnych i handlowych. Są to m.in. odpowiedzialność za produkt, prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia czy culpa in contrahendo (zobowiązanie pozaumowne bezpośrednio związane z kontaktami handlowymi przed zawarciem umowy). Jednocześnie rozporządzenie nie ma na celu harmonizacji prawa materialnego w wymienionym powyżej zakresie, lecz jedynie uzgodnienie zasad dotyczących kolizji przepisów, czyli wyznacza to samo prawo krajowe właściwe dla zobowiązań pozaumownych niezależnie od państwa członkowskiego, w którym wniesiono sprawę.
Zgodnie z zasadą ogólną, prawem właściwym będzie:
prawo kraju, w którym powstała szkoda, lub - w braku takiego prawa -
prawo kraju, w którym zarówno osoba odpowiedzialna, jak osoba poszkodowana mają miejsce zwykłego pobytu w chwili powstania szkody, lub - w braku takiego prawa -
prawo kraju, z którym sytuacja ma znacznie ściślejszy związek niż z wymienionymi krajami.
Rozporządzenie umożliwia ponadto stronom, przy obopólnej zgodzie, wybór innego prawa właściwego. Szczególne zasady obowiązują w wymienionych w rozporządzeniu obszarach.
Charakter prawny rozporządzenia opiera się na Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) określającym, że rozporządzenia mają zasięg powszechny, wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich (art. 288 TFUE). Komentowane rozporządzenie stało się automatycznie skuteczne i wiążące w krajowych systemach prawnych państw członkowskich (bez konieczności implementacji) z chwilą wejścia w życie (11 stycznia 2009 r.) we wszystkich państwach członkowskich UE, z wyjątkiem Danii.
1.
W art. 1 ust. 1, stosując pozytywne wskazanie, określono zakres zastosowania komentowanego rozporządzenia Rzym II, wskazując, że rozporządzenie „stosuje się do zobowiązań pozaumownych w sprawach cywilnych i handlowych, powiązanych z prawami różnych państw”. Tym samym, aby można było w ogóle stosować rozporządzenie, muszą być łącznie spełnione dwie przesłanki: zaliczenie danego stosunku prawnego do zobowiązań pozaumownych w sprawach cywilnych i handlowych oraz powiązanie tego stosunku z prawem różnych państw.
Wyraźnie wskazano, że chodzi tylko i wyłącznie o zobowiązania pozaumowne „w sprawach cywilnych i handlowych”.
Zobowiązania pozaumowne są to tego rodzaju stany faktyczne, dla których prawo najściślej z nimi związane wskazuje łącznik opisany w jednej z norm kolizyjnych wyrażonych w przepisach rozporządzenia Rzym II, jak choćby łącznik deliktowy (np. miejsce powstania szkody). Chodzi więc o takie sytuacje życiowe, w których określenie prawa właściwego na podstawie...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX