Kulig Konrad, Automatyzm ujęcia w gminnej ewidencji zabytków obiektu wpisanego do wojewódzkiej ewidencji zabytków

Zgodnie z art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w gminnej ewidencji zabytków powinny być ujęte:

1) zabytki nieruchome wpisane do rejestru;

2) inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków;

3) inne zabytki nieruchome wyznaczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

Jeżeli chodzi o punkt 2 powołanego przepisu, to wedle dominującej w orzecznictwie sądów administracyjnych interpretacji, obowiązkiem organu gminy jest jedynie zbadanie, czy dany obiekt występuje w wojewódzkiej ewidencji zabytków, co przy odpowiedzi twierdzącej obliguje organ do ujęcia tego obiektu w ewidencji gminnej. Natomiast przeciwne stanowisko wyrażono w wyroku NSA z 26 maja 2020 r. sygn. II OSK 2745/19. W myśl stanowiska zaprezentowanego w tym judykacie, przyjęcie praktyki „automatycznego” włączania treści kart ewidencyjnych do gminnej ewidencji zabytków nie wyłącza obowiązku sprawdzenia, czy dane zawarte w karcie adresowej są wyczerpujące i zgodne ze stanem faktycznym i w związku z tym kompetencji organu gminy do oceny charakteru zabytkowego nieruchomości. Problem jest powszechny, bowiem dotyczy istnienia realnej sądowej kontroli legalności działania organu gminy.