Partyk Aleksandra, Dobra osobiste osadzonych w kontekście warunków odbywania kary pozbawienia wolności

Coraz częstym problemem w bieżącej praktyce orzeczniczej stają się pozwy o zadośćuczynienie wnoszone przez osoby odbywające kary pozbawienia wolności z tytułu warunków jej odbywania. Zgodnie z ugruntowanym poglądem orzecznictwa prawo do godnego odbywania kary pozbawienia wolności należy zaliczyć do katalogu dóbr osobistych podlegających ochronie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 czerwca 2014 r., I ACa 323/14, LEX nr 1496028). Utrwalił się w judykaturze pogląd, zgodnie z którym samo w sobie odbywanie kary pozbawienia wolności immanentnie wiąże się z szeregiem niedogodności dla skazanego i nawet jeśli dochodzi tu do naruszenia pewnych jego dóbr osobistych (a w pierwszej kolejności samej wolności) to brak tu bezprawności, ponieważ jest to normalne następstwo wykonania prawomocnego wyroku sądu. Zarazem wyraża się stanowisko, iż ocena czy warunki odbywania kary pozbawienia wolności stanowią naruszenie dóbr osobistych więźnia winna być dokonywana indywidualnie ad casum. Pod wpływem prawa europejskiego orzecznictwo zaczęło dostrzegać problem naruszania godności osadzonego poprzez umieszczanie go, zwłaszcza długotrwałe, w przeludnionej celi. Warty odnotowania jest również pogląd, że nieodpowiednia opieka medyczna może naruszać dobro osobiste osadzonego, a to zdrowie. Natomiast nieuwzględnianie wniosków skazanego w toku odbywania kary (w szczególności co do przepustek, lub warunkowego przedterminowego zwolnienia) nie może być w ogóle oceniane w kategoriach naruszenia jego dóbr osobistych.