Gabriel-Węglowski Michał, Istotne braki postępowania przygotowawczego

Instytucja zwrotu sprawy do postępowania przygotowawczego zniknęła z k.p.k. z dniem 1 lipca 2015 r., a następnie została przez ustawodawcę przywrócona w art. 344a k.p.k. z dniem 16 kwietnia 2016 r. Elementy orzecznictwa w tym zakresie, poza nią samą, mogą być wykorzystywane także dla kontroli formalnej skargi oskarżyciela publicznego oraz dla oceny istnienia oczywistego braku faktycznych podstaw oskarżenia. Wydanie przez sąd I instancji postanowienia o zwrocie sprawy prokuratorowi celem uzupełnienie śledztwa lub dochodzenia z uwagi na istotne braki postępowania przygotowawczego, których wyeliminowanie przez sąd powodowałoby znaczne trudności, jest szczególnie jaskrawym wyrazem negatywnego zapatrywania tegoż sądu co do jakości przeprowadzonego postępowania przygotowawczego. Decyzja taka prowadzi do ustania zawisłości sprawy przed sądem. Jej wieloaspektowa newralgiczność spowodowała, że ustawodawca – przeciwnie, niż ma to miejsce co do decyzji o wezwaniu oskarżyciela do uzupełnienia materiału dowodowego, o której mowa jest w art. 396a k.p.k. – zdecydował o możliwości zaskarżenia takiego orzeczenia do sądu II instancji. W efekcie, analizując orzecznictwo sądów ad quem, można dostrzec dwa jego nurty.