Partyk Tomasz, Obciążenie konsumenta tzw. opłatą likwidacyjną lub obniżenie tzw. świadczenia wykupu jako niedozwolone postanowienia umowne

W orzecznictwie ukształtował się pogląd, zgodnie z którym w przypadku umów ubezpieczenia zawieranych z funduszami kapitałowymi, zastrzeżenie tzw. opłaty likwidacyjnej na wypadek przedterminowego wypowiedzenia umowy przez konsumenta stanowi niedozwolone postanowienie umowne, gdy jej skutkiem jest zatrzymanie przez fundusz całości lub znacznej części zgromadzonego kapitału, co nie ma związku z rzeczywistymi kosztami, jakie w związku z wykonaniem umowy fundusz ten poniósł. W praktyce obrotu spotkać można jednak rozwiązanie identyczne w skutkach jak w przypadku opłaty likwidacyjnej, a polegające na odpowiednim obniżeniu tzw. świadczenia wykupu. W tym zakresie dostrzec można dwa przeciwstawne poglądy judykatury. Według pierwszego z nich obniżenie świadczenia wykupu należy traktować na równi z zastrzeżeniem opłaty likwidacyjnej. Według drugiego, ukształtowanie wysokości świadczenia wykupu na określonym poziomie nie może podlegać ocenie jako niedozwolone postanowienie umowne, bowiem świadczenie to stanowi jedno z głównych świadczeń umownych. Należy zauważyć również stanowisko orzecznicze, zgodnie z którym zastrzeżenie obniżenia świadczenia wykupu w przypadku przedterminowego wypowiedzenia umowy ubezpieczenia jest dopuszczalne w przypadku umów ubezpieczenia „na życie”, które nie mają charakteru „kapitałowego”, jeżeli ma to na celu zwrot ubezpieczycielowi poniesionych kosztów.