Janczukowicz Krzysztof, Postanowienie o zaliczeniu nadpłaty na poczet zaległości podatkowej a dezaktualizacja tej zaległości po dniu powstania nadpłaty

Z przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - dalej o.p., przewidujących zaliczanie nadpłat na poczet zaległości podatkowych (art. 76 i 76a o.p.), wynikają dwie normy:

- zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje z mocy prawa z dniem powstania nadpłaty;

- w sprawie tego zaliczenia organ podatkowy wydaje postanowienie.

Problem w tym, że z natury rzeczy postanowienie w sprawie zaliczenia nadpłaty wydawane jest w dniu późniejszym niż dzień powstania nadpłaty. Dniem powstania nadpłaty najczęściej jest dzień, w którym podatnik zapłacił za dużo. Może się więc zdarzyć i zdarza się, że w dniu powstania nadpłaty zaległość podatkowa jeszcze istnieje, ale po tym dniu - a przed dniem wydania postanowienia - dezaktualizuje się. Przykładowo, w tym okresie upływa termin przedawnienia tej zaległości.

Pytanie brzmi: czy organ podatkowy, spostrzegając dezaktualizację zaległości, powinien mimo to wydać postanowienie o jej zaliczeniu na poczet nadpłaty? Jeśli położyć nacisk na to, że zaliczenie, o którym mowa następuje z mocy prawa w dniu wcześniejszym, to odpowiedź powinna być pozytywna. Jeśli zaś uzna się, że postanowienie nie może odnosić się do zaległości, której w sensie prawnym już nie ma, to rysuje się odpowiedź negatywna. Jak rozstrzygają tę kwestię sądy administracyjne?