Knypl Zenon, Eksmisja i prawa człowieka. Wykonywanie eksmisji z lokali mieszkalnych
Eksmisja i prawa człowieka. Wykonywanie eksmisji z lokali mieszkalnych
Od autora
Eksmisja z mieszkania różni się od egzekucji innych świadczeń, ponieważ dotyka samych podstaw egzystencji człowieka. Eksmituje się z reguły ludzi ubogich, których nie stać na najem mieszkania. Eksmisja bez zapewnienia jakiegokolwiek innego pomieszczenia oznacza bezdomność, a więc wykluczenie społeczne. Człowiek bezdomny normalnie funkcjonować nie może. Wegetuje bez nadziei na poprawę losu.
O tym, jaki jest poziom cywilizacyjny państwa, świadczy sposób wykonywania eksmisji, która dotyka najbardziej podstawowych praw człowieka, a więc prawa do życia, zdrowia, posiadania rodziny i dachu nad głową.
Prawo i praktyka wykonywania eksmisji z lokali mieszkalnych w latach 1994–2004 były regresem cywilizacyjnym w stosunku do okresu przedwojennego i powojennego. Pewna poprawa nastąpiła z początkiem 2001 r., zaś radykalna z dniem 5 lutego 2005 r. Minimalnym standardem traktowania ludzi przy eksmisji stało się zapewnienie tymczasowego pomieszczenia.
Niestety, przepisy o tymczasowym pomieszczeniu zostały wkrótce zakwestionowane. Ustawa z dnia 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego drastycznie pogarsza traktowanie ludzi przy eksmisji.
Poszanowanie praw człowieka nie stało się jeszcze niewzruszoną podstawą Rzeczypospolitej. Tylko jeden poseł głosował przeciwko ustawie z dnia 31 sierpnia 2011 r.
Polska zobowiązała się wobec innych państw do traktowania swoich obywateli zgodnie ze współczesnymi standardami praw człowieka. Standardom tym muszą odpowiadać zarówno ustawy, jak i praktyka ich stosowania.
„Poszczególne prawa człowieka zaczynają pełnić funkcję punktu odniesienia dla ocen polskiego ustawodawcy, egzekutywy i sądów. A to jest przecież ich właściwa rola. Prawa człowieka «zostały wymyślone», aby ograniczyć dowolność działania, arbitralność urzędów państwa wobec obywateli, przy czym dotyczy to wszystkich trzech władz: ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej” .
1.Ochrona praw człowieka w umowach międzynarodowych wiążących Polskę
1.1.Umowy międzynarodowe w systemie źródeł prawa
Ratyfikowane umowy międzynarodowe są źródłem powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej (art. 87 ust. 1 Konstytucji).
Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy (art. 91 ust. 1 Konstytucji).
Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową (art. 91 ust. 2 Konstytucji).
Z mocy art. 241 ust. 1 Konstytucji, Polskę wiążą nadal umowy międzynarodowe w dziedzinie praw człowieka, ratyfikowane przed jej wejściem w życie.
Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego (art. 9 Konstytucji). Ratyfikowane umowy międzynarodowe muszą być stosowane we wszelkich sferach działalności państwa.
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX