Biłgorajski Artur (red.), Granice wolności wypowiedzi przedstawicieli zawodów prawniczych

Niniejsza monografia stanowi pierwsze w polskiej literaturze przedmiotu tak kompleksowe opracowanie, podejmujące zagadnienie wolności wypowiedzi przedstawicieli poszczególnych, czasami bardzo specyficznych zawodów prawniczych. Temat ten zasługuje na uwagę co najmniej z trzech powodów. Pierwszym jest rosnące znaczenie swobody wypowiedzi we współczesnym świecie i granic, jakie ona napotyka. Drugim – fakt, iż tytułowa problematyka jest istotna nie tylko dla osób wykonujących poszczególne profesje prawnicze, lecz także dla całego społeczeństwa. Wszak chodzi tutaj bardzo często o zawody zaufania publicznego. Trzecim – specyfika poszczególnych zawodów prawniczych, gdzie w praktyce często dochodzi do sytuacji spornych, jeśli idzie o wolność wypowiedzi i jej granice. Dość przecież powiedzieć, że zupełnie inaczej wygląda ta swoboda w odniesieniu do sędziego, a inaczej w odniesieniu do adwokata.

Pośród autorów zamieszczonych w niniejszej monografii tekstów są uznani profesorowie, samodzielni pracownicy nauki oraz liczne grono młodszych, ale mających już niemały dorobek naukowy pracowników naukowych. Są to w większości osoby, które wykonują (bądź też wykonywały) poszczególne zawody prawnicze, co niewątpliwie podnosi poziom monografii, gdyż wprowadza do niej niezwykle ważny element empirii.

Autorzy przeanalizowali zagadnienie granic wolności wypowiedzi przedstawicieli:

Rozważania na powyższe tematy uzupełnione są ciekawymi przykładami z orzecznictwa organów dyscyplinarnych korporacji prawniczych, Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Żywię nadzieję, że niniejsza monografia spotka się z zainteresowaniem nie tylko przedstawicieli poszczególnych zawodów prawniczych, lecz także osób, które się z nimi stykają (np. jako klienci, podsądni, nieprofesjonalni przeciwnicy procesowi), dziennikarzy, jak również każdego, kto interesuje się problematyką swobody słowa i jej granicami.

dr Artur Biłgorajski

Wolność wypowiedzi to jeden z filarów systemów demokratycznych. Możliwość swobodnego wyrażania swoich myśli, ocen i poglądów jest szczególnie ważna dla osób, które zawodowo związane są ze stosowaniem prawa.

Niniejsza monografia stanowić więc może cenną wskazówkę, w jaki sposób korzystać z wolności słowa, aby nie przekroczyć granicy swobody wypowiedzi. Jest to zbiór opracowań przedstawicieli wielu zawodów prawniczych poświęconych swobodzie wypowiedzi, wzbogaconych o pokaźny dorobek orzecznictwa sądów oraz poglądów doktryny. Ma więc niewątpliwy aspekt metodyczny, niezwykle przydatny w codziennej pracy.

Czytelnikom życzę satysfakcjonującej lektury, zaś przedstawicielom wszystkich zawodów prawniczych życzę, by z wolności słowa korzystali umiejętnie i skutecznie.

Prof. dr hab. Roman Hauser

Kolejny tom z serii „Monografie Prawnicze” jest pierwszym na polskim rynku wydawniczym kompleksowym opracowaniem zagadnienia wolności wypowiedzi przedstawicieli zawodów prawniczych, doniosłego dla realizacji i ochrony niezwykle ważnych, konstytucyjnych praw i wolności.

Opracowanie to jest dziełem zbiorowym, obejmującym prezentację poglądów o charakterze teoretycznym, jak również zawierającym obszerny przegląd wypowiedzi jurysdykcyjnych, na tle faktycznych zdarzeń, szczególnie interesujących dla określenia granic wolności wypowiedzi. Dorobek judykatury polskiej, w tym, co warte podkreślenia, orzecznictwa dyscyplinarnego, stanowiący często ważną kanwę przemyśleń Autorów, nadaje pracy walor nie tylko poznawczy, lecz także będzie – jak sądzę – zbiorem wskazań dla praktyki działalności zawodowej prawników.

Z satysfakcją przyjąłem zakończenie pracy nad dziełem, które ze względu na tematykę i profesjonalizm Autorów zostanie z pewnością ocenione jako naukowa monografia. Szczególną zasługą redaktora książki – dr. Artura Biłgorajskiego – jest jej bardzo wysoka jakość. Niech mnie – jako honorowemu patronowi tej publikacji – będzie wolno złożyć gratulację całemu zespołowi Autorów, a Czytelnikom życzyć satysfakcji z jej lektury.

Andrzej Seremet

Naczelna Rada Adwokacka z uznaniem ocenia wydanie monografii poświęconej problematyce swobody wypowiedzi, czyli jednej z najważniejszych obywatelskich swobód politycznych. O tym, jak ważna dla demokratycznego społeczeństwa jest wolność rozpowszechniania oraz otrzymywania informacji, nikogo przekonywać nie trzeba: swoboda wypowiedzi stanowi naturalną barierę dla tendencji antydemokratycznych lub autorytarnych, przyczynia się do swobodnego przepływu idei w społeczeństwie i umożliwia samorealizację jednostki.

Ze swobody wypowiedzi korzystają także przedstawiciele zawodów prawniczych, w tym członkowie palestry. Wyraźnie wynika to z ustawy Prawo o adwokaturze, gwarantującej adwokatom korzystanie z wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa. Ze względu na specyfikę zawodu adwokata obrona interesów mocodawcy wymaga odważnego, ale odpowiedzialnego korzystania ze słowa. Połączenie szeroko zakreślonej wolności z odpowiedzialnością za słowo dobrze oddaje specyfikę pracy adwokackiej.

Wyrażam przekonanie, że monografia Granice wolności wypowiedzi przedstawicieli zawodów prawniczych, zawierająca publikacje napisane na wysokim poziomie merytorycznym, spotka się z życzliwym zainteresowaniem Czytelników, w tym w szczególności przedstawicieli zawodów prawniczych, do których jest kierowana.

Andrzej Zwara

Wolność wypowiedzi ma szczególne znaczenie dla przedstawiciela każdego zawodu prawniczego. Jest ona bowiem nie tylko jedną z jego swobód osobistych, ale przede wszystkim narzędziem pracy. W konsekwencji, z poszczególnymi zawodami prawniczymi wiążą się rozwiązania prawne, modyfikujące zakres przysługującej ich wykonawcom wolności słowa w stosunku do zasad ogólnych. Charakter tych rozwiązań dostosowany jest do specyfiki każdej profesji prawniczej.

Monografia Granice wolności wypowiedzi przedstawicieli zawodów prawniczych, pod redakcją naukową dr. Artura Biłgorajskiego, jest pierwszym w polskiej literaturze przedmiotu kompleksowym opracowaniem, które podejmuje próbę określenia zakresu swobody słowa, przysługującego przedstawicielom poszczególnych profesji prawniczych. O jej wartości przesądzają waga i aktualność tematu, uwzględnienie aspektów teoretycznych i praktycznych oraz wysoki poziom merytoryczny tekstów.

Jako patron honorowy niniejszej monografii składam gratulacje wszystkim jej Autorom, a Czytelnikom życzę satysfakcjonującej lektury.

Leszek Pietraszko