Bieniek Gerard, Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe
Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe
Wstęp
Niepokojący wzrost wypadków drogowych, charakterystyczny dla naszych czasów, powoduje, że ciągle aktualny jest problem kompensacji szkód wynikających z tych wypadków. Chodzi w szczególności o odpowiedź na pytanie, w jaki sposób prawo cywilne zapewnia wynagrodzenie wszelkiego rodzaju szkód (na osobie i w mieniu) wynikłych z wypadków drogowych. Wstępnie można stwierdzić, że zawodzi tutaj tradycyjne ujęcie odpowiedzialności za czyn niedozwolony. Istotne znaczenie przypada repartycji ubezpieczeniowej, polegającej na rozłożeniu odszkodowania za szkodę doznaną przez jednostkę na wszystkie osoby wchodzące w skład tzw. wspólnoty ubezpieczeniowej.
Problematyce tej poświęciłem opracowanie pt. „Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe na tle obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych”, Warszawa 1983. Znaczny upływ czasu, a przede wszystkim nowy stan prawny obowiązujący w tym zakresie od 1 stycznia 2004 r., spowodowały ponowne podjęcie tego tematu.
Opracowanie nie jest naukową monografią, lecz ma na celu przedstawienie i omówienie praktycznych zagadnień związanych ze stosowaniem przepisów regulujących odpowiedzialność cywilną posiadaczy i kierujących pojazdami mechanicznymi na tle obowiązkowego ubezpieczenia ich odpowiedzialności cywilnej. W opracowaniu wykorzystano w szerokim zakresie przede wszystkim orzecznictwo Sądu Najwyższego i dorobek literatury przedmiotu.
Autor będzie wdzięczny za wszelkie uwagi krytyczne i głosy Czytelników, co pozwoli wzbogacić treść opracowania w następnym wydaniu.
RozdziałIZasady odpowiedzialności cywilnej za wypadki drogowe
1.Pojęcie wypadku drogowego
1. W praktyce prawniczej dość często używa się zamiennie pojęć „wypadek komunikacyjny”, „wypadek samochodowy”, „wypadek drogowy”. Nie są one jednak tożsame, podobnie jak niezupełnie identyczny zakres znaczeniowy mają pojęcia „mechaniczny środek komunikacji”, „pojazd mechaniczny”, „pojazd samochodowy”. Niewątpliwie najszerszym pojęciem jest pojęcie „pojazd mechaniczny” - jako pojazd napędzany własnym urządzeniem mechanicznym, przeznaczony lub przystosowany do ruchu na lądzie, wodzie lub w powietrzu. Wypadek związany z użyciem takiego pojazdu - jako komunikacyjnego - może być uznany za „wypadek komunikacyjny” w najszerszym ujęciu [stąd mowa w literaturze o wypadkach komunikacyjnych lądowych (drogowych), wodnych i powietrznych].
Mechaniczny środek komunikacji poruszany za pomocą sił przyrody, w rozumieniu art. 436 § 1 k.c., charakteryzuje się następującymi cechami:
napędzany jest własnym urządzeniem mechanicznym,
porusza się za pomocą sił przyrody,
służy celom komunikacyjnym.
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX