Mozgawa Marek (red.), Przestępstwo zmuszania

Przedmiotem niniejszej monografii jest przestępstwo zmuszania z art. 191 k.k. Problematyka ta jest niezwykle istotna nie tylko w aspekcie teoretycznym, ale także ze względu na jej wymiar praktyczny – czyny zabronione tego rodzaju pozostają istotnym problemem społecznym. W 2020 r. liczba przestępstw stwierdzonych wynosiła 1739, w 2019 r. zaś – 1809 .

Aktualnie brak jest kompleksowego opracowania monograficznego odnoszącego się do problematyki przestępstwa zmuszania, ujmującego je wieloaspektowo. Niniejsza publikacja ma za cel lukę tę – przynajmniej w pewnym zakresie – wypełnić. Książka jest poświęcona przede wszystkim analizie dogmatycznej przestępstw z art. 191 k.k. (z § 1, 1a i 2) – szczegółowo omówione zostały ustawowe znamiona poszczególnych typów czynu zabronionego (w tym ich wykładnia w orzecznictwie Sądu Najwyższego), zagadnienia wymiaru kary i innych środków oraz zbiegu przepisów ustawy i zbiegu przestępstw.

Pomimo skupienia się na aspektach dogmatycznych w pracy nie pominięto również innych wątków dotyczących opisywanego zjawiska. Wstępem do rozważań prawnokarnych jest ukazanie omawianego przestępstwa w ujęciu historycznym. Szczegółowo przedstawiono także problematykę prawnoporównawczą – opracowanie zawiera pogłębioną analizę rozwiązań dotyczących zmuszania, zawartych w prawie karnym Ukrainy, zaprezentowano także regulacje innych państw europejskich w tym zakresie. Publikacja obejmuje ponadto analizę dogmatyczną innych typów przestępstw, w których zmuszanie występuje jako ich znamię (przeanalizowano przestępstwa z art. 224 § 2 i 3, art. 250, 346 k.k. i art. 43 pr. pras.). Opisano także wykroczenie skłaniania do żebractwa z art. 104 k.w. Pracę wzbogaca ukazanie przestępstw zmuszania w ujęciu statystycznym. W monografii nie zabrakło rozważań dotyczących aspektów psychologicznych i kryminologicznych przestępstwa zmuszania. Szczególną uwagę poświęcono także pojęciu przemocy, jako ściśle związanemu ze zmuszaniem, również w kontekście zjawiska przemocy w rodzinie.

Mając świadomość, że niniejsze opracowanie nie jest w stanie wyczerpać tego niezwykle złożonego tematu, autorzy wyrażają nadzieję, że pomimo to zainteresuje ono Czytelników oraz przyczyni się do dyskusji i podjęcia dalszych badań w zakresie tej ważnej problematyki.