Bartosiewicz Adam, Tarcza antykryzysowa. Szczególne rozwiązania w prawie podatkowym, rozliczeniach ZUS i wybranych aspektach prawa pracy związane z COVID-19

Epidemia SARS-CoV-2 (popularnie nazywanego koronawirusem) doprowadziła w Polsce i na świecie do zawirowań gospodarczych. Zapewne przerodzą się one w kryzys gospodarczy.

Ograniczenia w funkcjonowaniu społeczeństw, zamknięte granice państwowe, prawne zakazy działalności w wielu branżach przełożyły się na spowolnienie, a nawet zatrzymanie wielu dziedzin gospodarki. Niewielu jest przedsiębiorców, których nie dotknęły implikacje związane z ogłoszeniem w Polsce stanu zagrożenia epidemiologicznego, następnie zaś stanu epidemii.

Wszystko to sprawiło, że administracja publiczna musiała wprowadzić szczególne rozwiązania prawne mające za zadanie pomóc przetrwać wielu przedsiębiorcom te wyjątkowe czasy kryzysu. Specjalne akty prawne dotyczące tej problematyki popularnie nazywane są Tarczą antykryzysową (przy czym powstały już dwie jej wersje – Tarcza 1.0 oraz Tarcza 2.0).

Duża część rozwiązań prawnych, o których tu mowa, to regulacje w zakresie obciążeń publicznoprawnych:

Rozwiązania te zasadniczo pozwalają przedsiębiorcom ubiegać się o zmniejszenie swoich obciążeń w tym zakresie.

W tarczach antykryzysowych istotne miejsce zajmują nie tylko regulacje prawne pozwalające przedsiębiorcom na zmniejszenie swoich obciążeń, lecz także te, których istotą jest możliwość uzyskania przez przedsiębiorców pewnych świadczeń od administracji publicznej. Można tutaj wskazać choćby na:

Przepisy dotyczące tych szczególnych rozwiązań pisane są trudnym językiem. I nie chodzi tutaj tylko o liczbę „zzzzz” w kolejnych artykułach specustawy (np. art. 15zzzzzx), czy też o fakt, że niektóre z nich przypominają równania z dwoma niewiadomymi (np. art. 31zy²), ani o obszerność tekstu prawnego (obie tarcze antykryzysowe to łącznie 350 stron tekstu). Trudności sprawia także to, że przepisy były tworzone pod presją czasu (przez co są po prostu niedopracowane, pełne luk i sprzeczności), a duża ich część to wielopiętrowe odesłania (np. „Art. 15zzzzzx. Osoba, o której mowa w art. 15zzzzzu ust. 5, przedstawia Prezesowi Rady Ministrów informację o wprowadzeniu w podmiocie ograniczeń, o których mowa w art. 15zzzzzo ust. 2 pkt 2 oraz o liczbie pracowników, o których mowa w art. 15zzzzzu ust. 5”).

W przedarciu się przez te regulacje służyć pomocą ma niniejszy poradnik. Jest on oparty na dylematach i wątpliwościach zgłaszanych przez przedsiębiorców (oraz obsługujących ich doradców podatkowych, księgowych, prawników) zainteresowanych poszczególnymi rozwiązaniami tarcz antykryzysowych. Publikacja jest zbiorem ponad 150 odpowiedzi na poszczególne pytania w tym zakresie. Uwzględnia nie tylko regulacje zawarte w Tarczy 1.0, lecz także zmiany i nowe możliwości wynikające z Tarczy 2.0.