Majka Paweł, Rydzewska Małgorzata, Wieleba Iwona Anna, Zatrudnianie cudzoziemców. Aspekty prawne, pracownicze i podatkowe

Problematyka zatrudniania cudzoziemców staje się coraz istotniejszym zagadnieniem prawnym, co spowodowane jest m.in. zwiększającą się migracją obywateli państw trzecich, tj. niebędących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, do Polski. Dotyczy to zwłaszcza obywateli takich państw jak Białoruś czy Ukraina. Proces ten wymusza zmiany w ustawodawstwie liberalizujące zatrudnianie tych osób w Polsce, o czym świadczą liczne nowelizacje, w tym m.in. ostatnia nowelizacja ustawy o cudzoziemcach i ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która weszła w życie 29.01.2022 r. Przejawami tej liberalizacji są m.in. możliwość zatrudnienia wskazanych cudzoziemców na podstawie wpisu oświadczenia o powierzeniu pracy do ewidencji, zwolnienia z obowiązku przeprowadzania tzw. testu rynku pracy. Liberalizacja dotyczy też ich prawa pobytu na terytorium Polski, przejawia się przykładowo w uprawnieniu do korzystania z małego ruchu granicznego, ruchu bezwizowego, objęcia obywateli tych państw programem „Poland. Business Harbour”. Na zwiększony proces migracji ma wpływ konflikt zbrojny na terytorium Ukrainy, który wymusił stworzenie odrębnego dla obywateli Ukrainy systemu legalizującego ich pobyt i pracę na terytorium Polski. Regulacje te zawarto w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, która to ustawa już doczekała się nowelizacji. Ustawa wprowadziła liczne ułatwienia, tworząc dogodne warunki dla obywateli tego Państwa do podjęcia zatrudnienia na terytorium Polski. W związku z napływem uchodźców wojennych z Ukrainy wprowadzono również szereg regulacji dotyczących opodatkowania.

Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza obowiązujących regulacji prawnych dotyczących zatrudnienia cudzoziemców, łącząca wątki związane z prawem pracy, prawem administracyjnym oraz prawem podatkowym, a ponadto próba rozstrzygnięcia części istotnych problemów w zakresie interpretacji przepisów. Powyższe ujęcie w zamyśle ma tworzyć obraz systemu regulacji prawnych zatrudniania cudzoziemców ze szczególnym uwzględnieniem obywateli Ukrainy.

Praca w założeniu skierowana jest do pracodawców zatrudniających cudzoziemców i praktyków – podmiotów obsługujących przedsiębiorców oraz pracowników organów administracji. Z wiedzy zawartej w opracowaniu skorzystać mogą pracownicy uczelni oraz studenci studiów prawniczych i administracyjnych, a także słuchacze kursów związanych z problematyką zatrudniania cudzoziemców.

Praca uwzględnia stan prawny na dzień 1.07.2022 r. Jednak w związku z dynamiką rozwiązań legislacyjnych dotyczących w szczególności obywateli Ukrainy oraz zmian regulacji podatkowych w bliskiej perspektywie można się spodziewać dalszych zmian przepisów analizowanych w opracowaniu.