0111-KDIB1-3.4010.549.2021.4.JKU - CIT od sprzedaży obligacji

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 29 kwietnia 2022 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB1-3.4010.549.2021.4.JKU CIT od sprzedaży obligacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 października 2021 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. ustalenia:

- co stanowić będzie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży Obligacji,

- co stanowić będzie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji,

- w jakim źródle przychodów powstanie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży lub wykupu Obligacji,

- co stanowić będzie koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji,

- w związku z tym, że Wnioskodawca uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, czy na potrzeby przypisywania do każdego z tych źródeł kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami (zgodnie z art. 15 ust. 2-2b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.), jako przychód z zysków kapitałowych Wnioskodawca powinien ujmować dodatnie wyniki z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (Obligacji), tj. w sposób spójny z ujęciem dla celów rachunkowych w rachunku zysków i strat.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 12 stycznia 2022 r. (wpływ 18 stycznia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X S.A. (dalej: "Wnioskodawca") jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa utworzoną na mocy upoważnienia udzielonego przez Sejm RP w ustawie z dnia 14 grudnia 1990 r. o zniesieniu i likwidacji niektórych funduszy. Wnioskodawca powstał w wyniku przekształcenia Funduszu Zmian Strukturalnych w Przemyśle. Wnioskodawca jest spółką akcyjną w nadzorze Prezesa Rady Ministrów ze 100-procentowym udziałem Skarbu Państwa. Wnioskodawca należy do systemu instytucji rozwoju, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju (Dz. U. z 2021 r. poz. 1010). Zgodnie z ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 735), Wnioskodawca jest spółką realizującą misję publiczną. Działalność Wnioskodawcy polega w szczególności na wsparciu przedsiębiorstw w prowadzeniu i rozwijaniu działalności, a także w realizacji procesów restrukturyzacji.

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym o nieograniczonym obowiązku podatkowym.

Wnioskodawca ma otrzymać od swojego akcjonariusza, tj. Skarbu Państwa w drodze wkładu niepieniężnego (aportu) na podwyższenie kapitału zakładowego, będące papierami wartościowymi, obligacje skarbowe (dalej: "Obligacje").

Obligacje są papierami wartościowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 328). Zgodnie z art. 95 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305), skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia pieniężne mogą być emitowane lub wystawiane wyłącznie przez Ministra Finansów.

Przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) mają być wyemitowane przez Ministra Finansów Obligacje zerokuponowe, bez dyskonta, na okaziciela, o określonym terminie wykupu (w obligacjach zerokuponowych nie występuje oprocentowanie. Obligatariusz w terminie wykupu otrzymuje sumę równą wartości nominalnej).

Na dzień nabycia Obligacji zostanie dokonana wycena Obligacji. Otrzymane przez Wnioskodawcę w formie wkładu niepieniężnego Obligacje przeznaczone zostaną na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego Wnioskodawcy.

W związku z dokonaną wyceną Obligacji na dzień ich nabycia, w przypadku powstania dodatniej różnicy pomiędzy wartością nabytych Obligacji a wartością podwyższonego kapitału zakładowego, różnica ta, jako agio, zostanie odniesiona na kapitał zapasowy Wnioskodawcy.

W zamian za otrzymany wkład niepieniężny w formie Obligacji, Wnioskodawca wyda akcje w podwyższonym kapitale zakładowym Wnioskodawcy, których łączna wartość nominalna odpowiadać będzie wartości Obligacji z wyceny Obligacji.

W związku z nabyciem przez Wnioskodawcę Obligacji, Wnioskodawca poniesie także wydatki związane z tą transakcją, w tym opłaty notarialne i opłaty sądowe.

Obligacje będą mogły być przedmiotem obrotu, w tym sprzedaży. W związku z tym, w okresie kilku lat, część Obligacji zostanie przez Wnioskodawcę sprzedana wg ich wartości rynkowej określonej w dacie sprzedaży. Obligacje, których Wnioskodawca nie sprzeda, zostaną wykupione przez Ministra Finansów wg ich wartości nominalnej.

Wraz z podwyższeniem kapitału zakładowego Wnioskodawcy, z Wnioskodawcą zostanie podpisana umowa inwestycyjna określająca zasady wydatkowania oraz rozliczania otrzymanych środków pieniężnych z tytułu przyszłej sprzedaży przez Wnioskodawcę przedmiotowych Obligacji lub z tytułu ich wykupu (cele związane z rozbudową infrastruktury, inwestycjami w nowe dziedziny gospodarki, wsparcie przedsiębiorstw).

Dla potrzeb rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych, Wnioskodawca ustali wynik podatkowy transakcji odpłatnego zbycia, tj. sprzedaży lub wykupu Obligacji, poprzez określenie różnicy pomiędzy ceną zbycia (sprzedaży lub wykupu) danego papieru wartościowego, a kwotą wydatków na jego nabycie. Wynik podatkowy obliczony będzie dla każdej transakcji odpłatnego zbycia Obligacji.

Taki sposób rozliczania dla celów podatku dochodowego od osób prawnych będzie zgodny z metodą stosowaną przez Wnioskodawcę dla potrzeb rachunkowości. Zgodnie z przepisami rachunkowymi, a w ślad za nimi zgodnie również z podejściem podatkowym, przychodem jest zysk ze zbycia poszczególnych papierów wartościowych, a kosztem jest strata na zbyciu poszczególnych papierów wartościowych. Dla celów rachunkowych na operacjach zbycia aktywów finansowych, tj. także papierów wartościowych, w rachunku zysków i strat prezentowany jest wynik na tych transakcjach, tzn. przychodem bądź kosztem jest wynik na odpłatnym zbyciu papierów wartościowych, jednocześnie w zakresie samej techniki księgowania na kontach do ewidencji operacji na papierach wartościowych Wnioskodawca wykorzystuje konta przychodowe i konta kosztowe.

W przypadku wystąpienia ujemnego wyniku podatkowego (straty) na zbyciu papierów wartościowych, Wnioskodawca uzna ten wynik jako koszt uzyskania przychodu, a w przypadku dodatniego wyniku podatkowego (dochodu) dokona jego opodatkowania - tak, jak to będzie ujęte w księgach rachunkowych Wnioskodawcy.

W konsekwencji, dla potrzeb ustalenia dochodu do opodatkowania (podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych), dojdzie do zsumowania wszystkich dochodów (zysków) lub strat powstałych w związku ze zbyciem poszczególnych papierów wartościowych (Obligacji).

Wnioskodawca uzyskuje przychody podatkowe w źródłach przychodu: zyski kapitałowe oraz inne źródła przychodów.

Pytania

1. Co stanowić będzie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży Obligacji?

2. Co stanowić będzie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji?

3. W jakim źródle przychodów powstanie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży lub wykupu Obligacji?

4. Co stanowić będzie koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy z wykupu Obligacji? (część pytania oznaczonego nr 4)

5. W związku z tym, że Wnioskodawca uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, czy na potrzeby przypisywania do każdego z tych źródeł kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami (zgodnie z art. 15 ust. 2-2b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.), jako przychód z zysków kapitałowych Wnioskodawca powinien ujmować dodatnie wyniki z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (Obligacji), tj. w sposób spójny z ujęciem dla celów rachunkowych w rachunku zysków i strat?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Na wstępie należy wskazać, że obligacje są papierami wartościowymi o charakterze dłużnym. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (Dz. U. z 2015 r. poz. 238 z późn. zm.), obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej "obligatariuszem", i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Podstawowym aktem prawnym dotyczącym skarbowych papierów wartościowych jest ustawa o finansach publicznych. Zgodnie z art. 95 ust. 1 tej ustawy, skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. W ramach skarbowych papierów wartościowych wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje papierów wartościowych: bony skarbowe i obligacje skarbowe. Zgodnie z art. 100 ust. 1 tej ustawy, obligacja skarbowa jest papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w kraju lub za granicą, oprocentowanym w postaci dyskonta lub odsetek.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Przepis art. 12 ust. 1 powołanej ustawy nie definiują pojęcia przychodu, jednak zawarty w nim otwarty katalog przykładowych rodzajów przysporzeń stanowiących przychody pozwala na przyjęcie, że za przychody uznaje się przysporzenia o charakterze definitywnym (trwałe i bezzwrotne), które skutkują zwiększeniem aktywów lub zmniejszeniem pasywów podatnika, a nie zostały wyłączone na mocy przepisów art. 12 ust. 4 tej ustawy.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 3a tej ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3 uważa się, co do zasady, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.

Stosownie zaś do art. 14 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej.

Wartość rynkową praw majątkowych lub usług określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie prawami tego samego rodzaju, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca zbycia. Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej praw, organ podatkowy wzywa strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określa wartość z uwzględnieniem opinii biegłego. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego ponosi zbywający (art. 14 ust. 2 i 3 tej ustawy).

W ocenie Wnioskodawcy, przychodem podatkowym ze sprzedaży Obligacji będzie wartość Obligacji wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Cena sprzedaży Obligacji nie może bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiegać od ich wartości rynkowej.

Ad 2.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera przepisów regulujących bezpośrednio sposobu rozpoznawania przychodów z wykupu obligacji. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach, obligacje są papierami wartościowymi emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej "obligatariuszem", i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Przychodem podatkowym są trwałe, bezzwrotne przysporzenia majątkowe o konkretnym wymiarze finansowym. W wyroku NSA z 19 grudnia 2012 r. (II FSK 871/11) Sąd uznał, że "Analiza rodzajów przychodów, wymienionych w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p. prowadzi do wniosku, że przychód to definitywne przysporzenie majątkowe." Podobnie w wyroku NSA z 9 sierpnia 2017 r. (II FSK 1908/15): "Na pojęcie "przychodu" zawarte w art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. składają się trwałe i realne zwiększenia majątku podatnika."

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, Obligacje, których Wnioskodawca nie sprzeda, zostaną wykupione przez Ministra Finansów wg ich wartości nominalnej.

W ocenie Wnioskodawcy otrzymana przez Wnioskodawcę kwota pieniężna z tytułu wykupu Obligacji, odpowiadająca wartości nominalnej wykupionych Obligacji, stanowić będzie przychód podatkowy Wnioskodawcy.

W zakresie uzasadnienia powyższego stanowiska Wnioskodawcy należy wskazać na pogląd wyrażony przez Ministra Finansów w interpretacji ogólnej z 26 kwietnia 2021 r. (SP4.8203.2.2020), w której organ uznał, że pojęcia "obligacji" nie należy utożsamiać z pojęciem "wierzytelności": "(...) Minister Finansów stoi na stanowisku, że nie można zaakceptować wykładni przepisów u.p.d.o.p., która prowadziłaby do niespójnej kwalifikacji tego samego zjawiska gospodarczego lub tej samej instytucji prawnej (tutaj: SPW i obrotu nimi) na gruncie różnych przepisów. Nie można bowiem przyjąć, że zamiarem racjonalnego ustawodawcy było takie ukształtowanie przepisów ustawy, aby SPW były nazywane i rozumiane jednocześnie jako obligacja, papier wartościowy, pożyczka i wierzytelność, zwłaszcza jeżeli kwalifikacja do tych pojęć może prowadzić do niespójnych lub nawet odmiennych skutków podatkowych. Jest to tym bardziej uzasadnione, że w konstrukcji legalnej definicji przychodów z zysków kapitałowych ustawodawca odrębnie kwalifikuje "przychody z papierów wartościowych" (art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b) i przychody z ich zbycia (art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. e), a odrębnie "przychody ze zbycia wierzytelności" (art. 7b ust. 1 pkt 5). Ta odrębność w definicji przychodów nie powinna pozostawać obojętna dla rozumienia podobnych przepisów o kosztach uzyskania przychodów. (...)

Nie ulega wątpliwości, że SPW są papierami wartościowymi w rozumieniu normatywnym (art. 95 ust. 1 ustawy o finansach publicznych). Z tej perspektywy jest oczywiste, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 obejmuje swoim zakresem przedmiotowym SPW. Nie jest natomiast w pełni przesądzone, czy zawarte w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 39 pojęcie wierzytelności obejmuje SPW. Pierwszy z przywołanych przepisów dotyczy "wydatków na nabycie papierów wartościowych" i "odpłatnego zbycia tych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych", natomiast drugi przepis odnosi się do "odpłatnego zbycia wierzytelności". Na tym tle nieuzasadnionym byłoby twierdzenie, że pojęcie SPW jest tożsame z pojęciem wierzytelności. Owszem, sądy administracyjne w niektórych wyrokach utożsamiają pojęcia obligacji i wierzytelności na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 39, argumentując, iż obligacja inkorporuje (zawiera w sobie) wierzytelność, jednak tutaj - abstrahując od ograniczoności czy specyfiki stanów faktycznych w sprawach rozstrzyganych przez sądy - powstaje uzasadniona wątpliwość, czy nazwany wprost w przepisie prawa podatkowego przedmiot zbycia (tutaj: SPW) można utożsamiać ze składnikiem innej instytucji prawnej (tutaj: wierzytelności inkorporowane w SPW czy z tytułu SPW), nawet jeżeli ów składnik jest kluczowy czy konstytutywny dla tego przedmiotu. Jest to tym bardziej zasadna wątpliwość, że pojęcie wierzytelności w rozumieniu cywilistycznym jest składnikiem każdej umowy cywilno-prawnej, nazwanej i nienazwanej."

W ocenie Wnioskodawcy, skoro - jak słusznie uznał w powyższej interpretacji ogólnej Minister Finansów - w definicji przychodów z zysków kapitałowych ustawodawca odrębnie kwalifikuje "przychody z papierów wartościowych" (art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b) i przychody z ich zbycia (art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. e), a odrębnie "przychody ze zbycia wierzytelności" (art. 7b ust. 1 pkt 5), to skutki podatkowe dla Wnioskodawcy wykupu Obligacji należy oceniać w kontekście przychodów ze zbycia papierów wartościowych a nie ze zbycia wierzytelności.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy otrzymana przez Wnioskodawcę kwota pieniężna z tytułu wykupu Obligacji, odpowiadająca wartości nominalnej wykupionych Obligacji, stanowić będzie przychód podatkowy Wnioskodawcy.

Pogląd zbieżny z powyższym wyrażony został m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 września 2016 r. (IPPB3/4510-728/16-4/AG): "Reasumując, w ocenie organu, na gruncie prawa podatkowego nie zachodzi tożsamość pomiędzy wniesieniem wkładu niepieniężnego na pokrycie kapitału zakładowego (i ewentualnie zapasowego), a spłatą wierzytelności w ramach tego wkładu wniesionych. Każda z tych operacji ma odrębny charakter podatkowy rodzący odrębne skutki w sferze prawa podatkowego. Ta odrębność prowadzi zaś do wniosku, iż spłata wierzytelności nie korzysta z wyłączeń przewidzianych w art. 12 ust. 4 pkt 4 i 11 ustawy o CIT i tym samym winna być opodatkowana na zasadach ogólnych zakreślonych w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. W konsekwencji, odpowiadając na pytanie Spółki, należy stwierdzić, że w związku z wykupem przez Emitenta/Emitentów Obligacji, otrzymanych przez Spółkę w drodze aportu i przeznaczonych w części na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego, a w części na kapitał zapasowy, po stronie Spółki powstanie przychód w wysokości kwoty głównej Obligacji na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych."

Ad 3.

W ocenie Wnioskodawcy, przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży lub wykupu Obligacji powstanie w źródle przychodów "zyski kapitałowe".

Z dniem 1 stycznia 2018 r., wskutek wejścia w życie ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, został wprowadzony podział przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na dwa odrębne źródła: przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł.

W art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. postanowiono, że przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody:

a)

z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7, z wyłączeniem przychodów z licencji bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodów niezaliczanych do zysków kapitałowych oraz praw wytworzonych przez podatnika,

b)

z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych,

c)

z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub instytucjach wspólnego inwestowania,

d)

z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnych charakterze dotyczącej praw, o których mowa w lit. a-c,

e)

ze zbycia praw, o których mowa w lit. a-c,

f)

z wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub z regulowania innych zobowiązań walutą wirtualną.

W powołanym art. 7 ust. 1 pkt 6 lit. e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. wprost wskazano, że za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody ze zbycia papierów wartościowych. Obligacje są papierami wartościowymi. Pojęcie "zbycia" obejmuje zarówno sprzedaż, jak i wykup obligacji.

Podsumowując, przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży lub wykupu Obligacji powstanie w źródle przychodów "zyski kapitałowe". Pogląd zbieżny z powyższym wyrażony został m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 marca 2019 r. (0114-KDIP2-2.4010.669.2018.1.AG): "(...) Przychody bądź koszty rozpoznane z ww. tytułu powinny, zdaniem organu, zostać zakwalifikowane do źródła przychodów z zysków kapitałowych, na podstawie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b u.p.d.o.p."

Ad 4.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Co do zasady podatnik ma więc możliwość ujęcia w kosztach uzyskania przychodów każdego wydatku, który spełnia następujące warunki:

1)

został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

2)

jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

3)

pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

4)

poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

5)

został właściwie udokumentowany,

6)

nie znajduje się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Przepisem szczegółowo regulującym zasady zaliczania wydatków na nabycie papierów wartościowych, jakimi są obligacje do kosztów uzyskania przychodów, jest art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.

Zgodnie z nim, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e (w art. 16 ust. 7e ustawy postanowiono, że przepisu ust. 1 pkt 8 zdanie po średniku nie stosuje się przy zamianie jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, dokonanej zgodnie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Wydatki na nabycie obligacji są kosztem podatkowym; prawo do rozpoznania tego kosztu powstaje dopiero w momencie odpłatnego zbycia obligacji. Wydatki na nabycie obligacji nie stanowią kosztu uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia, kosztem takim staną się natomiast w momencie odpłatnego zbycia tych obligacji.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. nie definiuje wydatków na nabycie, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. Wobec braku definicji ustawowych, należy odwołać się do znaczenia tego sformułowanie w języku polskim, z którego wynika, że "wydatki na nabycie" to "suma, która ma być wydana" albo "suma wydana na coś" (Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). W konsekwencji przez "wydatki na nabycie" należy rozumieć wszelkie wydatki warunkujące nabycie obligacji, tj. wydatki bez których poniesienia nie byłoby możliwe ich skuteczne nabycie. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy wprost przewiduje, że kosztem uzyskania przychodów mogą być "wydatki na nabycie" papierów wartościowych (w tym obligacji). Powyższe oznacza, że wydatki na nabycie obligacji zasadniczo powinny obejmować wszystkie koszty efektywnie związane z ich nabyciem.

W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. nie ma przepisów wprost określających zasady określania kosztów uzyskania przychodów w zakresie wykupu składników nabytych w formie wkładu niepieniężnego w innej formie niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana całość. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, w zamian za otrzymany wkład niepieniężny w formie Obligacji, Wnioskodawca wyda akcje w podwyższonym kapitale zakładowym Wnioskodawcy, których łączna wartość nominalna odpowiadać będzie wartości Obligacji wynikającej z wyceny Obligacji. Jednocześnie w związku z nabyciem przez Wnioskodawcę Obligacji, Wnioskodawca poniesie koszty związane z tą transakcją, w tym opłaty notarialne i opłaty sądowe.

W ocenie Wnioskodawcy, kosztem uzyskania przychodu Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji będzie łączna wartość nominalna wydanych przez Wnioskodawcę akcji (łączna wartość nominalna wydanych przez Wnioskodawcę akcji odpowiadać będzie wartości z dokonanej wyceny Obligacji będących przedmiotem wykupu).

W powyższym zakresie wskazać należy, że zgodnie ze znowelizowanym z dniem 1 stycznia 2017 r. przepisem art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., przychodem dla podmiotu wnoszącego aport jest wartość wkładu określona w statucie lub umowne spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze. Jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnych charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu. Znowelizowane przepisy wskazują, że celem ustawodawcy było odejście od poprzedniej zasady (sprzed dnia 1 stycznia 2017 r.), zgodnie z którą przychodem podmiotu wnoszącego aport, a równocześnie kosztem podatkowym po stronie podmiotu otrzymującego przedmiot aportu, była wartość nominalna wydawanych akcji. Skoro po stronie podmiotu wnoszącego aport powstaje przychód podatkowy w wysokości odpowiadającej wartości przedmiotu aportu, to po stronie nabywcy (podmiotu otrzymującego aport) powinno powstać prawo do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w analogicznej wysokości.

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2016 r. wyrażano jednolicie pogląd, zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodu ze zbycia składnika majątku nabytego w formie wkładu niepieniężnego była wartość nominalna wydanych udziałów/akcji oraz koszty związane z transakcją nabycia wkładu niepieniężnego.

Przykładowo:

1)

wyrok NSA z 20 grudnia 2013 r. (II FSK 1587/12, II FSK 307/12): "Wobec powyższego należy stwierdzić, że skoro sam ustawodawca uznał, iż dla wnoszącego wkład przychodem jest wartość nominalna, a nie wartość emisyjna, to należy przyjąć, że koszt uzyskania przychodów po stronie podmiotu otrzymującego aport nie może być wyższy, ponieważ w innym przypadku prowadziłoby to do zaburzenia zasady współmierności przychodów i kosztów ich uzyskania (por. także wyroki NSA z: 31 stycznia 2013 r., II FSK 1650/11 i 17 kwietnia 2013 r., II FSK 1678/11, publ. CBOSA)."

2)

wyrok NSA z 31 stycznia 2013 r. (II FSK 1650/11): "Skoro spółka celowa nabywa nieruchomość w drodze aportu, wydając w zamian udziały o określonej wartości nominalnej, a nie odpowiadające wartości aportu, ponieważ jego część będzie przeznaczona na kapitał zapasowy to wartość nominalna wydanych udziałów będzie zwiększała koszty uzyskania przychodów tej spółki z tytułu sprzedaży wniesionej jako aport nieruchomości a nie ona sama."

3)

wyrok NSA z 6 grudnia 2017 r. (II FSK 789/16): "W związku z tym, że spółka nabyła nieruchomość w drodze aportu, wydając w zamian udziały o określonej wartości nominalnej, to właśnie wartość nominalna wydanych udziałów zwiększa koszty uzyskania przychodów spółki z tytułu sprzedaży wniesionych aportem składników majątkowych. Nie ma bowiem żadnych podstaw do przyjęcia, że do kosztów uzyskania przychodów należy zaliczyć wartość rynkową nieruchomości z dnia ich objęcia w sytuacji, gdy wartość nominalna obejmowanych udziałów jest niższa niż wartość wnoszonego aportu."

4)

interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 stycznia 2020 r. (0111-KDIB1-2.4010.414.2019.2.ANK): "Reasumując należy stwierdzić, że w przypadku kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży wskazanych we wniosku wyrobów gotowych należy wziąć pod uwagę wartość nominalną udziałów wydanych w zamian za wniesione aportem składniki majątkowe, nie zaś wartość poszczególnych wyrobów wskazanych w Wykazie składników. Również w przypadku sprzedaży przez Spółkę składników majątkowych wytworzonych przy wykorzystaniu surowców i materiałów wchodzących w skład Przedmiotu aportu, kosztem uzyskania przychodu będzie wartość nominalna wydanych w zamian udziałów nie zaś wartość wykorzystanych do produkcji surowców i materiałów wskazana w Wykazie składników."

5) Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 listopada 2018 r. (0111-KDIB2-3.4010.270.2018.1.HK): "W związku z tym, iż Spółka nabyła nieruchomość w drodze aportu, wydając w zamian udziały o określonej wartości nominalnej, to właśnie wartość nominalna wydanych udziałów (powiększona o poniesione nakłady) będzie zwiększała koszty uzyskania przychodów Spółki z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości. Nie ma bowiem żadnych podstaw do przyjęcia, iż w przedstawionej sprawie do kosztów uzyskania przychodów należy zaliczyć wartość nieruchomości ustaloną na dzień wniesienia wkładu."

6) Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 kwietnia 2017 r. (S-ILPB3/423-13/13/17-S/EK): "Wobec powyższego, za wydatki które Spółka poniosła na nabycie przedmiotu aportu należy uznać - podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu z tytułu ich odpłatnego zbycia - wartość nominalną wydanych przez nią udziałów w zamian za aport, który to koszt pomniejszyć należy o dokonane przez Spółkę odpisy amortyzacyjne."

Pogląd, zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia składników majątku nabytych w formie wkładu niepieniężnego będzie wartość wydanych akcji odpowiadająca wartości rynkowej wkładu niepieniężnego wyrażają w obecnym stanie prawnym organy podatkowe. Przykładowo:

1) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 17 września 2021 r. (0111-KDIB1-1.4010.293.2021.1.BS): "W przypadku sprzedaży Nieruchomości, która nie zostanie zakwalifikowana przez Spółkę jako środek trwały, A będzie uprawniona do uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wydatków na nabycie tego składnika majątku odpowiadającej wartości emisyjnej udziałów własnych wydanych Wnioskodawcy za aport (tj. wartości obejmującej wartość nominalną udziałów oraz agio), nie większej jednak niż wartość rynkowa Nieruchomości. W sytuacji jednak, gdy przedmiotowa Nieruchomość zostanie zaliczona do środków trwałych przez Spółkę A, to w momencie jej zbycia, koszt należy ustalić w wysokości wartości początkowej pomniejszonej o ewentualne odpisy amortyzacyjne."

2) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 17 września 2021 r. (0111-KDIB1-1.4010.291.2021.1.AW): "Zmiana ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dotycząca przepisu art. 12 ust. 1 pkt 7, w wyniku której przepis ten odwołuje się aktualnie do wartości wkładu nie niższej od wartości rynkowej powoduje, że również spółka przyjmująca wkład niepieniężny w przypadku późniejszego zbycia takiego przedmiotu wkładu (np. towar handlowy, wyposażenie itp.) może rozpoznać jako koszt zbycia, wartość emisyjną wydanych udziałów (akcji) w zamian za wniesiony wkład niepieniężny. (...) w przypadku sprzedaży Nieruchomości, która nie zostanie zakwalifikowana przez Spółkę jako środek trwały, A będzie uprawniona do uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wydatków na nabycie tego składnika majątku odpowiadającej wartości emisyjnej udziałów własnych wydanych Wnioskodawcy za aport (tj. wartości obejmującej wartość nominalną udziałów oraz agio), nie większej jednak niż wartość rynkowa Nieruchomości."

W ocenie Wnioskodawcy, dodatkowo, kosztem uzyskania przychodu z wykupu Obligacji, będą wydatki związane z transakcją nabycia Obligacji będących przedmiotem wykupu, w tym opłaty notarialne i opłaty sądowe.

W ocenie Wnioskodawcy, w zakresie określenia wysokości kosztów uzyskania przychodów z wykupu Obligacji, wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów straty z odpłatnego zbycia wierzytelności, nie znajdzie zastosowania. Pogląd taki wyraził Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 26 kwietnia 2021 r. (SP4.8203.2.2020): "(...) Wydatki na nabycie skarbowych papierów wartościowych są kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów straty z odpłatnego zbycia wierzytelności, które wynika z art. 16 ust. 1 pkt 39, nie obejmuje zbycia skarbowych papierów wartościowych. (...)

W ocenie Ministra Finansów, ratio legis zróżnicowania sytuacji nierezydentów i rezydentów podatkowych polega na tym, że o ile korzystający ze zwolnienia (ewentualnie zaniechania poboru podatku) nierezydent podatkowy nie uwzględnia w ustaleniu swojego wyniku podatkowego całości przychodów ze zbycia obligacji skarbowych i wydatków na ich nabycie, o tyle opodatkowany rezydent powinien uwzględnić takie przychody i wydatki w całości. Tutaj powinna być zachowana racjonalna i proporcjonalna symetria. (...)

Jak wynika z badania praktyki interpretacyjnej organów podatkowych i orzecznictwa sądów administracyjnych, powszechna lub co najmniej wyraźnie dominująca praktyka podatników będących zbywcami SPW jest od wielu lat następująca: co do zasady, w związku ze zbyciem obligacji potrąca się w koszty uzyskania przychodów całość wydatków na ich nabycie. W ocenie Ministra Finansów, jeżeli dodatkowo uwzględnić fakt, że krytyczne przepisy u.p.d.o.p. obowiązują od 1 stycznia 1993 r. i są stosowane od ponad 27 lat, to prowadzi to do wniosku, że takie podejście ma charakter utrwalonej praktyki w sferze prawa podatkowego. Ta sytuacja może być oceniona także jako rodząca po stronie podatników przekonanie o prawidłowości utrwalonego sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodów i ich bezpieczeństwie prawnym w tym zakresie. Stąd może wynikać uzasadnione oczekiwanie podatników, że organy podatkowe nie będą podważać utrwalonej praktyki. Taka praktyka i takie oczekiwanie podlegają ochronie w systemie prawa polskiego na zasadzie zasady zaufania mającej źródło w zasadzie demokratycznego państwa prawnego z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a w konkretnej indywidualnej sprawie rozstrzyganej w postępowaniu podatkowym - na zasadzie zaufania z art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej. Z tej perspektywy wyrażona przez Ministra Finansów w tej interpretacji wykładnia przepisów art. 15 i art. 16 u.p.d.o.p. w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów ze zbycia SPW uwzględnia konstytucyjną zasadę zaufania i zapewnia jej stosowanie w sprawach indywidualnych."

Podsumowując,

1. Kosztem uzyskania przychodu Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji będzie łączna wartość nominalna wydanych przez Wnioskodawcę akcji (łączna wartość nominalna wydanych przez Wnioskodawcę akcji odpowiadać będzie wartości będących przedmiotem wykupu Obligacji z dokonanej ich wyceny).

2. Dodatkowo, kosztem uzyskania przychodu z wykupu Obligacji, będą wydatki związane z transakcją nabycia Obligacji będących przedmiotem wykupu, w tym opłaty notarialne i opłaty sądowe.

3. W zakresie określenia wysokości kosztów uzyskania przychodów z wykupu Obligacji, wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów straty z odpłatnego zbycia wierzytelności, nie znajdzie zastosowania.

Ad 5.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 9 ust. 1 tej ustawy, podatnicy są zobowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy.

W powołanej ustawie brak jest równocześnie przepisu określającego stosowanie konkretnej metody przedstawiania dochodu lub straty, w tym z transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe, poza ogólną zasadą wynikającą z art. 9 ust. 1 ustawy, w myśl którego podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.

Artykuł 7b ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. określa obowiązek rozdzielania źródeł przychodów na przychody z zysków kapitałowych i przychody z innych źródeł przychodów. Przychód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych stanowi przychód z zysków kapitałowych - zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b i e tej ustawy. W zakresie kosztów uzyskania przychodów, art. 15 ust. 2b powołanej ustawy stanowi, że w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, przepisy ust. 2 i 2a art. 15 ustawy stosuje się także do przypisywania do każdego z tych źródeł kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami. Zgodnie z art. 15 ust. 2 i 2a powołanej ustawy, jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, oraz koszty związane z przychodami ze źródeł, z których dochody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są zwolnione z podatku dochodowego, a nie jest możliwe przypisanie danych kosztów do źródła przychodów, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają osiągnięte w roku podatkowym przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Przepis art. 7 ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio. Powyższą zasadę stosuje się również w przypadku, gdy podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których część dochodów nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo jest zwolniona z tego opodatkowania (art. 15 ust. 2a ustawy).

W ocenie Wnioskodawcy, na potrzeby stosowania powołanych przepisów, jako przychód z zysków kapitałowych należy ujmować dodatni wynik z odpłatnego zbycia (sprzedaży lub wykupu) Obligacji. W związku z powyższym, zgodnie z prowadzoną ewidencją rachunkową, w przypadku wystąpienia ujemnego wyniku podatkowego (straty) na sprzedaży Obligacji, Wnioskodawca powinien traktować ten wynik jako koszt podatkowy, a w przypadku dodatniego wyniku podatkowego (zysku) dokonać jego opodatkowania. W konsekwencji dla potrzeb ustalenia dochodu do opodatkowania, Wnioskodawca powinien zsumować zyski i straty powstałe w związku ze zbyciem poszczególnych papierów wartościowych (Obligacji).

Taki sposób rozliczania dla celów podatku dochodowego od osób prawnych będzie zgodny z metodą stosowaną przez Wnioskodawcę dla potrzeb rachunkowości. Zgodnie z przepisami rachunkowymi, a w ślad za nimi zgodnie również z podejściem podatkowym, przychodem jest zysk ze zbycia poszczególnych papierów wartościowych, a kosztem jest strata na zbyciu poszczególnych papierów wartościowych. Dla celów rachunkowych na operacjach zbycia aktywów finansowych w rachunku zysków i strat prezentowany jest wynik na tych transakcjach, tj. przychodem lub kosztem jest wynik na odpłatnym zbyciu papierów wartościowych, jednocześnie w zakresie samej techniki księgowania na kontach do ewidencji operacji na papierach wartościowych Wnioskodawcy wykorzystuje konta przychodowe i kosztowe.

W przypadku wystąpienia ujemnego wyniku podatkowego (straty) na zbyciu papierów wartościowych, Wnioskodawca uzna ten wynik jako koszt uzyskania przychodu, a w przypadku dodatniego wyniku podatkowego (zysku) dokona jego opodatkowania - tak jak to będzie zaprezentowane w księgach rachunkowych Wnioskodawcy.

W konsekwencji dla potrzeb ustalenia dochodu do opodatkowania (podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych), dojdzie do zsumowania wszystkich zysków lub strat powstałych w związku ze zbyciem poszczególnych papierów wartościowych (Obligacji).

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, w związku z tym, że Wnioskodawca uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, czy na potrzeby przypisywania do każdego z tych źródeł kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami (zgodnie z art. 15 ust. 2-2b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.), jako przychód z zysków kapitałowych Wnioskodawca powinien ujmować dodatnie wyniki z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (Obligacji), tj. w sposób spójny z ujęciem dla celów rachunkowych w rachunku zysków i strat.

Pogląd zbieżny z powyższym wyrażony został w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 września 2020 r. (0114-KDIP2-2.4010.194.2020.1.AM), w której organ interpretujący uznał stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego za prawidłowe. Podkreślić należy, że powyższa interpretacja wydana została dla podmiotu będącego, podobnie jak Wnioskodawca, instytucją rozwoju, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju (Dz. U. z 2021 r. poz. 1010); oba podmioty należą do Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju: "(...) W związku z powyższym, zastosowanie metody, według której w rachunku podatkowym prezentowany jest wynik z transakcji obrotu papierami wartościowymi, służy realizacji celów wskazanych w przepisach u.p.d.o.p. Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.d.o.p. wolą ustawodawcy jest zapewnienie możliwości pozyskania informacji dla celów podatkowych z zapisów ujmowanych w prowadzonej ewidencji rachunkowej, którą w przypadku Wnioskodawcy są księgi rachunkowe, uznawane równocześnie, zgodnie z przepisami art. 3 pkt 4 Ordynacji, za księgi podatkowe.

Rachunkowa prezentacja zdarzeń gospodarczych w odniesieniu do obrotu papierami wartościowymi odzwierciedla ekonomiczny efekt transakcji finansowych realizowanych przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności, bowiem umożliwia odpowiednie uwzględnienie nadwyżki wartości uzyskanej ze zbycia nad kosztami lub kosztów nad wartością ze zbycia, a ponadto, w związku z równoczesnym dokonywaniem kwalifikacji podatkowej, zapewnia określenie kwalifikacji podatkowej osiągniętego zysku lub poniesionej straty.

Podsumowując, na potrzeby przypisywania do dwóch źródeł przychodów (przychodów z zysków kapitałowych oraz przychodów z innych źródeł przychodów) kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami (zgodnie z art. 15 ust. 2-2b u.p.d.o.p.) jako przychód z zysków kapitałowych Fundusz powinien ujmować dodatni wynik z odpłatnego zbycia (sprzedaży) poszczególnych papierów wartościowych, tj. w sposób spójny z ujmowaniem dla celów rachunkowości."

Prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy wynika także z poglądu wyrażonego w poniższych interpretacjach indywidualnych:

1) interpretacja indywidualna z dnia 10 grudnia 2018 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (0114-KDIP2-2.4010.531.2018.1.AG): "(...) W związku z powyższym, zastosowanie metody, według której w rachunku podatkowym prezentowany jest wynik z transakcji obrotu papierami wartościowymi, bez wątpliwości służy realizacji celów przepisów art. 12 ust. 3a, art. 15 ust. 4 oraz art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT. W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego uzasadnionym jest zatem stwierdzenie, iż dla potrzeb rachunku podatkowego danego okresu, jako że równocześnie z momentem powstania obowiązku podatkowego z tytułu określonej transakcji winien być rozpatrywany moment ujmowania kosztu jako kosztu uzyskania przychodów z tej transakcji, celem ustawodawcy jest, aby w rozliczeniu podatkowym w tej samej dacie identyfikowany był konkretny dochód albo strata z przedmiotowych transakcji. (...) Prawidłowe jest więc ujmowanie w zeznaniu podatkowym dochodu do opodatkowania (będącego nadwyżką przychodu opodatkowanego na kosztami uzyskania tego przychodu) albo straty stanowiącej koszt uzyskania przychodów (będącej nadwyżką kosztów uzyskania przychodu nad tym przychodem), ustalanych w konsekwencji sprzedaży (zbycia) papieru wartościowego, tj. w sposób spójny z - ujmowaniem dla celów rachunkowości."

2) Przedmiotowe stanowisko, zgodnie z którym przy ustalaniu wyniku podatkowego, należy uwzględnić tylko końcowy wynik kalkulacji obrotu papierami wartościowymi znajduje także potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 marca 2012 r., sygn. IPPB5/423-1207/11-4/AM, zgodnie z którym dla potrzeb art. 1a ust. 2 pkt 4 ustawy o CIT do przychodów podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy o CIT zalicza się w szczególności: "wynik z inwestycyjnych aktywów finansowych zawierający zyski i straty powstałe w wyniku zbycia instrumentów finansowych zaklasyfikowanych do portfela dostępne do sprzedaży oraz pozostałe zyski i straty wynikające z działalności inwestycyjnej (...)".

3) Prawidłowość zastosowania podejścia "wynikowego" do transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe, jakkolwiek w ramach postępowania w innej sprawie, potwierdził ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. IPPB3/423-772/13-2/PK1, w której uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, że: "(...) jako, że przysporzenie po stronie Spółki związane z przeprowadzeniem transakcji SBB powstaje dopiero w momencie rozliczenia transakcji, uprawniony jest więc pogląd, że przychodem Spółki z tytułu rozliczenia transakcji SBB jest dodatni wynik na transakcji a kosztem uzyskania przychodów wynik ujemny. Tylko takie podejście jest zgodne z wykładnią przepisów ustawy CIT. Nie jest więc zasadne z punktu widzenia regulacji ustawy CIT oddzielne traktowanie poszczególnych etapów transakcji, tj. zlecania odkupienia oraz natychmiastowego zlecenia nabycia jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych jako generujących po stronie Spółki obowiązek każdorazowego wykazywania "nierealnej" wartości przychodów i kosztów uzyskania przychodów. Takie podejście nie odpowiadałoby naturze transakcji SBB".

4) Podobne stanowisko zostało wyrażone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 grudnia 2011 r., sygn. IPPB3/423-945/11-3/AG dotyczącej transakcji SBB na jednostkach uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Za prawidłowe zostało uznane stanowisko przedstawione przez podatnika, że " (...) transakcje typu SBB powinny być traktowane na potrzeby rozliczeń z tytułu podatku CIT jako całość, a w konsekwencji Spółka powinna ujmować w przychodach podlegających opodatkowaniu zysk osiągnięty na tego typu transakcjach, a w kosztach uzyskania przychodów ewentualną stratę. Tylko takie rozpoznawanie transakcji SBB odzwierciedli rzeczywistą wartość przysporzenia majątkowego, które w wyniku realizacji SBB może zaistnieć po stronie Spółki. Podatek dochodowy od osób prawnych (dalej: "podatek CIT") jest bowiem podatkiem bezpośrednim, który ciąży na podatnikach uzyskujących przychód w postaci przysporzenia majątkowego powodującego przyrost ich aktywów lub zmniejszenie ich zobowiązań".

Ocena stanowiska

Stanowisko które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Podstawowym aktem prawnym dotyczącym skarbowych papierów wartościowych jest ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305 z późn. zm.). Zgodnie z art. 95 ust. 1 tej ustawy,

skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.

W ramach skarbowych papierów wartościowych wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje papierów wartościowych: bony skarbowe i obligacje skarbowe.

Zgodnie z art. 99 ustawy o finansach publicznych,

bon skarbowy jest krótkoterminowym papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w kraju na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywanym według wartości nominalnej po upływie okresu, na jaki został wyemitowany.

Natomiast zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy o finansach publicznych

obligacja skarbowa jest papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w kraju lub za granicą, oprocentowanym w postaci dyskonta lub odsetek.

Obligacje skarbowe mogą być oprocentowane w postaci dyskonta lub odsetek, natomiast bony skarbowe tylko w postaci dyskonta. Oprocentowanie w postaci odsetek może być stałe albo zmienne, a w postaci dyskonta - tylko stałe.

Bony skarbowe i obligacje skarbowe z dyskontem (tzw. obligacje zerokuponowe) polegają na tym, że są emitowane z dyskontem w stosunku do ich wartości nominalnej. To oznacza, że ich cena emisyjna jest określona przez Ministra Finansów poniżej wartości nominalnej. Różnica pomiędzy wartością nominalną a niższą od niej ceną emisyjną jest nazywana dyskontem. W sensie ekonomicznym cena nabycia takich bonów i obligacji jest jej wartością nominalną pomniejszoną o należne w przyszłości oprocentowanie, a ich wykup według wartości nominalnej zawiera w sobie skapitalizowane oprocentowanie pod postacią dyskonta.

Stałe oprocentowanie polega na tym, że nie zmienia się ono w trakcie całego umownego okresu inwestycji. Jest ono z góry określone w liście emisyjnym danych obligacji skarbowych i nie zmienia się aż do dnia zakończenia inwestycji (zbycie albo wykup obligacji). Odsetki w ramach stałego oprocentowania są naliczane w określonych przedziałach czasowych (tzw. okres odsetkowy). Po zakończeniu okresu odsetkowego następuje wypłata odsetek lub ich kapitalizacja.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, z późn. zm., dalej jako: "ustawa o CIT")

przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy o CIT

dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak wynika z cytowanej normy prawnej, dochód jest dodatnią różnicą pomiędzy przychodami a kosztami jego uzyskania. Dla ustalenia czy dojdzie do powstania dochodu konieczne jest zatem określenie właściwej wysokości przychodów oraz kosztów ich osiągnięcia.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o CIT,

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

1)

otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;

2)

wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

W myśl art. 12 ust. 3 ustawy o CIT

za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje ściśle pojęcia przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Jednakże z treści art. 12 ustawy o CIT wynika, że pojęcie "przychodu" jest bardzo szerokie i obejmuje m.in. wszystkie otrzymane pieniądze z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w przepisach.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 ustawy o CIT:

Za przychody z zysków kapitałowych uważa się: (...)

5)

przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych;

6)

przychody:

a)

z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7, z wyłączeniem przychodów z licencji bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodów niezaliczanych do zysków kapitałowych oraz praw wytworzonych przez podatnika,

b)

z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych,

c)

z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub instytucjach wspólnego inwestowania,

d)

z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnych charakterze dotyczącej praw, o których mowa w lit. a-c,

e)

ze zbycia praw, o których mowa w lit. a-c.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o CIT

przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej.

Jak stanowi natomiast art. 14 ust. 2 ustawy o CIT

wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy, praw majątkowych lub usług określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami, prawami lub usługami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca zbycia albo świadczenia.

W myśl art. 14 ust. 3 ustawy o CIT

Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy wzywa strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określa wartość z uwzględnieniem opinii biegłego. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego ponosi zbywający albo świadczący usługi.

Pojęcie kosztów uzyskania przychodów definiuje art. 15 ust. 1 ustawy o CIT zgodnie z którym

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Definicja kosztów uzyskania przychodów sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Cytowana norma odwołuje się do art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, która w pkt 8 stanowi, że

wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych nie zalicza się do kosztów podatkowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Artykuł 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, ustalając wartość (wysokość) kosztów uzyskania przychodu poniesionych przy odpłatnym zbyciu papierów wartościowych wskazuje na wydatki poniesione na ich nabycie, określając natomiast moment poniesienia tych kosztów odwołuje się do momentu ich odpłatnego zbycia.

Odnosząc się do pytania oznaczonego nr 1 zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że przychodem podatkowym ze sprzedaży Obligacji będzie wartość Obligacji wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży.

Z inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku wykupu Obligacji przez emitenta.

W przypadku wykupu Obligacji przez emitenta przychód z tytułu tej transakcji powstanie jedynie w wysokości wartości dyskonta, stanowiącego różnicę miedzy wartością nominalną obligacji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie, a nie jak wskazuje Wnioskodawca w wysokości kwoty pieniężnej z tytułu wykupu Obligacji, odpowiadającej wartości nominalnej wykupionych Obligacji.

Zauważyć również należy, iż istota obligacji polega na tym, że ich emitent (którym w przypadku obligacji skarbowych jest Skarb Państwa) co do zasady poprzez emisje uzyskuje od obligatariuszy określoną kwotę pieniężną, którą obowiązany jest zwrócić w oznaczonym terminie oraz zapłacić określoną kwotę lub procent za korzystanie z pieniędzy obligatariuszowi. Można zatem przyjąć, że charakter obligacji jest zbliżony do pożyczki, która w myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740) stanowi umowę, na mocy której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W konsekwencji, obligacje jako dłużne papiery wartościowe wykazujące duże podobieństwo do pożyczek, spełniają tożsamą funkcję w obrocie gospodarczym (tj. stosowane są jako instrument służący pozyskiwaniu finansowania), gdzie emitent papieru wartościowego postrzegany jest jako "pożyczkobiorca", a obligatariusz jako "pożyczkodawca". Tym samym do określania na gruncie przepisów Ustawy o CIT przychodów z wykupu obligacji, przez analogię stosować należy przepisy o rozpoznawaniu przychodów z pożyczek.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 Ustawy o CIT,

do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Ponadto, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 Ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się również kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Na gruncie Ustawy o CIT, udzielenie pożyczki i późniejsza jej spłata pozostają zatem neutralne podatkowo i nie stanowią źródła przychodu dla pożyczkodawcy, ponieważ umowa pożyczki nakłada na pożyczającego obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy. Inaczej rzecz ujmując, kwota przenoszona w wykonaniu takiej umowy ma charakter zwrotny, nie stanowi dla podmiotu otrzymującego taką kwotę definitywnego przysporzenia majątkowego i z tego względu jest zdarzeniem nierodzącym konsekwencji na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodów i kosztów.

Neutralność pożyczek, jak również innych transakcji niemających cech definitywnego przysporzenia (w zakresie kwoty głównej) na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, powoduje, iż również dla obligatariusza kwota wykupu uzyskana od emitenta (do wysokości "pożyczonej" wcześniej kwoty emitentowi Obligacji, tj. w omawianej sprawie do wysokości wartości wydatków na nabycie obligacji) nie stanowi przychodu na gruncie Ustawy o CIT.

Zatem stwierdzić należy, iż w omawianej sprawie kwota wypłacona Wnioskodawcy przez Emitenta tytułem wykupu Obligacji, do wysokości wydatków poniesionych na nabycie obligacji, nie będzie stanowić przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem Wnioskodawca nie jest uprawniony również do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu wykupu Obligacji.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 2 oraz nr 4 w części dotyczącej wykupu Obligacji należy uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się z kolei do pytania oznaczonego nr 3 zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu wykupu jak i sprzedaży Obligacji powstanie w źródle przychodów "zyski kapitałowe", zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b i e.

Oceniając stanowisko Wnioskodawcy do pytania oznaczonego nr 5 wskazać należy:

Treść art. 15 ust. 2, 2a i 2b ustawy o CIT stanowi

2. Jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, oraz koszty związane z przychodami ze źródeł, z których dochody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są zwolnione z podatku dochodowego, a nie jest możliwe przypisanie danych kosztów do źródła przychodów, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają osiągnięte w roku podatkowym przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Przepis art. 7 ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio.

2a. Zasadę, o której mowa w ust. 2, stosuje się również w przypadku, gdy podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których część dochodów nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo jest zwolniona z tego opodatkowania; w takim przypadku przepis art. 7 ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio.

2b. W przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, przepisy ust. 2 i 2a stosuje się także do przypisywania do każdego z tych źródeł kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o CIT,

podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.

Roczne zeznanie podatkowe CIT-8 zawiera m.in. informacje o składowych dochodu (przychodach i kosztach podatkowych) winno zatem wskazywać odrębnie przychody i koszty związane ze zbyciem papierów wartościowych o których mowa we wniosku. Wnioskodawca nie powinien zatem ograniczać się tyko do wykazania w zeznaniu podatkowym wyniku tej operacji gospodarczej.

Takie rozumienie omawianych przepisów wynika także z literalnego brzmienia powołanego wcześniej art. 9 ust. 1 ustawy o CIT, w którym prawodawca wskazał na konieczność takiego prowadzenia dokumentacji, które pozwoli na "określenie dochodu (straty)". Z prowadzonych ksiąg ma zatem wynikać sposób ustalenia dochodu (straty), a nie sama wysokość tego dochodu z konkretnej operacji (wynik).

Uwzględnianie w dochodzie dodatniego lub ujemnego wyniku ze zbycia papierów wartościowych prowadziłoby do nieprawidłowego wypełnienia zeznania rocznego. Zgodnie z opisem pól w części D.1 druku CIT-8 wykazuje się przychody, a nie nadwyżkę przychodów nad kosztami i odpowiednio w części D.2 wykazuje się koszty, a nie nadwyżkę kosztów nad przychodami. Dotyczy to przychodów i kosztów bez względu na rodzaj transakcji.

Rachunkowe rozliczenia transakcji obrotu papierami wartościowymi dla rozliczenia podatkowego nie mają znaczenia. Z żadnego przepisu ustawy o CIT nie wynika, że ujęcie przychodów i kosztów w rozliczeniu podatkowym powinno być zbieżne z ujęciem rachunkowym. Ewidencja księgowa ma jedynie służyć do ujmowania zdarzeń gospodarczych w ten sposób, żeby umożliwić podatnikowi rozliczenie z tytułu podatku w świetle ustawy o CIT.

Zatem nie można się zgodzić z twierdzeniem Wnioskodawcy, że w ustawie o CIT brak jest przepisu określającego stosowanie konkretnej metody przedstawiania dochodu lub straty z transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe, poza ogólną zasadą wynikającą z przepisu art. 9 ust. 1 ustawy o CIT. Przepisami tymi są jak już wspomniano: art. 12 ust. 3, art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT. "Odrębne" wykazywanie zarówno przychodów jak i kosztów ich uzyskania jest generalną regułą rozliczania w podatku dochodowym. Reguła ta dotyczy zarówno kosztów bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z przychodami. Gdyby ustawodawca chciał, aby transakcje obrotu papierami wartościowymi uwzględniać dla celów podatkowych wynikowo dałby temu wyraz w odpowiednim przepisie ustawy o CIT. Skoro tego nie uczynił to należy stosować normę generalną wynikającą z art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o CIT.

Według jednolitych i utrwalonych poglądów orzecznictwa, o uznaniu danego przysporzenia czy wydatku za przychód, dochód czy koszt podatkowy decydują wyłącznie przepisy prawa podatkowego, a nie przepisy rachunkowe. Powyższe oznacza, iż w ustawach podatkowych musi istnieć bezpośrednie odwołanie do konkretnych przepisów ustawy o rachunkowości, przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie lub Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, czy Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, aby mogły one zostać uznane za kreujące prawa i obowiązki podatkowe (por. wyrok NSA z 24 czerwca 2016 r., sygn. akt II FSK 1555/14, wyrok NSA z 30 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 182/14).

Na autonomiczność prawa podatkowego względem prawa bilansowego wskazują również wyroki: NSA z 17 czerwca 1991 r. sygn. akt III SA 245/9, (gdzie wyrażono pogląd, że "funkcją ksiąg jest rejestrowanie operacji gospodarczych i odpowiadających im operacji finansowych, zaś zapisy dokonywane w księgach nie mogą tworzyć ani też modyfikować materialnego prawa podatkowego"), NSA z 8 czerwca 1994 r. sygn. akt III SA 1571/93, WSA w Poznaniu z 18 lipca 2012 r. sygn. akt I SA/Po 529/12, WSA w Warszawie z 21 października 2014 r. sygn. akt III SA/Wa 695/14.

Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z zasadą autonomii prawa podatkowego, jest ono niezależne od innych działów prawa, w tym również od prawa bilansowego. Dlatego też, prawo bilansowe nie może wpływać na sposób ujmowania w zeznaniu podatkowym przychodów i koszów.

Stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie ustalenia, czy w związku z tym, że Wnioskodawca uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, czy na potrzeby przypisywania do każdego z tych źródeł kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami (zgodnie z art. 15 ust. 2-2b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.), jako przychód z zysków kapitałowych Wnioskodawca powinien ujmować dodatnie wyniki z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (Obligacji), tj. w sposób spójny z ujęciem dla celów rachunkowych w rachunku zysków i strat należało uznać za nieprawidłowe.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia:

- co stanowić będzie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży Obligacji - jest prawidłowe,

- co stanowić będzie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji - jest nieprawidłowe,

- w jakim źródle przychodów powstanie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu sprzedaży Obligacji - jest prawidłowe,

- w jakim źródle przychodów powstanie przychód podatkowy Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji - jest prawidłowe,

- co stanowić będzie koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy z tytułu wykupu Obligacji - jest nieprawidłowe,

- w związku z tym, że Wnioskodawca uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, czy na potrzeby przypisywania do każdego z tych źródeł kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami (zgodnie z art. 15 ust. 2-2b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.), jako przychód z zysków kapitałowych Wnioskodawca powinien ujmować dodatnie wyniki z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (Obligacji), tj. w sposób spójny z ujęciem dla celów rachunkowych w rachunku zysków i strat - jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

W zakresie pytania oznaczonego nr 4 w części dotyczącej ustalenia wysokości kosztu uzyskania przychodów w sytuacji sprzedaży Obligacji wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)

z zastosowaniem art. 119a;

2)

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl