0112-KDIL3.4012.1.2022.2.LS - VAT od opłat z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 7 marca 2022 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL3.4012.1.2022.2.LS VAT od opłat z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania opłat pobieranych z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, gdy ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu miało miejsce do dnia 30 kwietnia 2004 r. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 21 lutego 2022 r. (wpływ 21 lutego 2022 r.) oraz pismem z 21 lutego 2022 r. (wpływ 23 lutego 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Starosta (...) (dalej: Wnioskodawca) na podstawie art. 11 ust. 1, w związku z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899 z dn. 21 października 2021 r.), jest organem reprezentującym Skarb Państwa (nie jest właścicielem gruntów) w sprawach gospodarowania nieruchomościami, wykonującym zadania z zakresu administracji rządowej m.in. wydaje zaświadczenia potwierdzające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe w prawo własności. Wnioskodawca w myśl art. 218 Konstytucji zarządza majątkiem Skarbu Państwa zgodnie z ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1933). Starosta jako organ reprezentujący Skarb Państwa ustanowił prawo użytkowania wieczystego gruntów na podstawie umów zawartych z mieszkańcami powiatu zarówno przed dniem 30 kwietnia 2004 r. jak i po 1 maja 2004 r.

Powiat jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, składającym miesięczne deklaracje JPK_V7M. Na podstawie ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym Powiat jest wyposażony w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Powiat realizuje zadania należące do właściwości samorządu powiatowego. Działając we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność Powiat wykonuje określone ustawami zadania wymienione w art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym, m.in. w zakresie gospodarki nieruchomościami.

Z tytułu oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste Skarbu Państwa, Starosta działający i wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej pobiera od użytkowników wieczystych, zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, pierwszą opłatę oraz opłaty roczne, które przekazywane są do budżetu Państwa jako jego dochody (po potrąceniu dochodów należnych Powiatowi). Użytkownicy wieczyści wnosili opłaty roczne przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do 31 marca każdego roku, z góry za dany rok (bez wezwania).

Użytkowanie wieczyste jest prawem terminowym, ograniczonym czasowo. Maksymalny termin użytkowania wieczystego wynosi 99 lat, a minimalny 40 lat, przy czym prawo to może ulec przedłużeniu na kolejny okres. Użytkownik wieczysty przez cały okres trwania użytkowania wieczystego (swojego prawa) uiszcza z tego tytułu opłatę roczną.

Tak więc do dnia 30 kwietnia 2004 r. czynność ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu również nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca identyfikował ustanowienie prawa wieczystego użytkowania od 1 maja 2004 r. jako czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy zastosowaniu odpowiedniej stawki podatku w zależności od roku jego ustanowienia.

W dniu 5 października 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2020 r. poz. 2040 z późn. zm.).

Na podstawie art. 1 ust. 1 powyższej ustawy z dniem 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów. Mając na uwadze powyższe przepisy z dniem 1 stycznia 2019 r. Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę (...) przestał być właścicielem opisywanych nieruchomości, natomiast dotychczasowi użytkownicy wieczyści stali się z mocy prawa właścicielami gruntów, do których do tej pory mieli prawo użytkowania wieczystego. Z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nowi właściciele nieruchomości zapłacili na rzecz Skarbu Państwa opłatę przekształceniową. Od opłat rocznych z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, dla których czynność ustanowienia użytkowania wieczystego została dokonana do dnia 30 kwietnia 2004 r., Powiat działający w imieniu Skarbu Państwa nie odprowadza podatku VAT.

Reasumując, oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste jest czynnością odpłatną, przy czym ustanowienie prawa użytkowania wieczystego przed 1 maja 2004 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmieniła definicję towaru oraz zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji, od 1 maja 2004 r. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy.

W uzupełnieniu do wniosku z 21 lutego 2022 r. wskazali Państwo, że zakresem wniosku objęte są przekształcenia dokonywane wyłącznie z mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, których właścicielem jest Skarb Państwa, a nie Powiat, a prawo użytkowania wieczystego tych gruntów zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r.

Pytanie

Czy pobierane przez Powiat (...) opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności dotyczące gruntów, których właścicielem jest Skarb Państwa a nie Powiat, a opłaty jako dochód Skarbu Państwa są w ustawowych terminach przekazywane do budżetu państwa, nie podlegają VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, skoro TSUE w wyroku orzekł, iż Dyrektywę 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że przy przekształceniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo pełnej własności przewidzianym w przepisach krajowych w zamian za uiszczenie opłaty na rzecz gminy będącej właścicielem nieruchomości, co pozwala jej na uzyskanie z tego tytułu dochodu o charakterze stałym, w związku z tym ww. opłata stanowiąca dochód gminy powinna podlegać VAT, to Powiat (...) niebędący właścicielem nieruchomości i nieuzyskujący dochodu - nie powinien podlegać VAT.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami Starosta jest organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami, a właścicielem pozostaje Skarb Państwa, co wyraźnie określa art. 21 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 11b ustawy nadzór nad gospodarowaniem nieruchomościami należącymi do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa przez starostów wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej sprawuje wojewoda.

Skoro Powiat (...) nie jest właścicielem gruntów tylko Skarb Państwa, to opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe w prawo własności uiszczane na rzecz Skarbu Państwa a nie na rzecz powiatu i to Skarb Państwa uzyskuje dochody z tytułu ww. opłat, które zgodnie z art. 255 ustawy o finansach publicznych podlegają przekazaniu na rzecz budżetu państwa.

W związku z powyższym, Powiat nie występuję jako właściciel gruntów a co za tym idzie opłaty przez niego pobierane nie powinny podlegać opodatkowaniu VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)

wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)

wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)

wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)

ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)

oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)

zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W myśl art. 14 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347 str. 1 z późn. zm.):

"Dostawa towarów" oznacza przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel.

Artykuł 14 ust. 2 ww. dyrektywy wskazuje, że:

Poza czynnością, o której mowa w ust. 1, za dostawę towarów uznaje się następujące czynności:

1.

przeniesienie prawa własności do towaru w zamian za odszkodowanie, z nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu albo z mocy prawa;

2.

faktyczne przekazanie towaru zgodnie z umową najmu towarów na czas określony lub sprzedaży towaru na warunkach odroczonej płatności, która zawiera klauzulę o przeniesieniu własności w następstwie normalnych zdarzeń nie później niż z chwilą zapłaty ostatniej raty;

3.

przekazanie towaru na podstawie umowy, zgodnie z którą prowizja płacona jest od zakupu lub sprzedaż.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż, jak również oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz zbycie prawa użytkowania wieczystego, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie "dostawa towarów" nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy zaznaczyć, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nią jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym.

Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności".

Należy ponadto wskazać, iż czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji, pojęcie "dostawa towarów" oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel", ustawodawca uznał, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (w tym przypadku nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).

W świetle art. 233 Kodeksu cywilnego, w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Przepis ten, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899 z późn. zm.):

Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Według art. 11a ww. ustawy:

Przepis art. 11 ust. 1 stosuje się do czynności prawnych lub czynności procesowych podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Stosownie do art. 21 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 7a ww. ustawy:

Zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują, z zastrzeżeniem ust. 1e, art. 43 ust. 2 i 4, art. 51, art. 57 ust. 1, art. 58-60, starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, a w szczególności wydzierżawiają, wynajmują, użyczają oraz oddają w użytkowanie nieruchomości wchodzące w skład zasobu, przy czym umowa zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony wymaga zgody wojewody; zgoda wojewody jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony nie dłuższy niż 3 lata strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.

Zgodnie z art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.

Stosownie natomiast do art. 71 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy:

Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.

W myśl art. 32 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody. Zgody wojewody nie wymaga sprzedaż na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości, o których mowa w art. 51 ust. 2 i art. 57 ust. 1.

Według art. 32 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.

W świetle art. 37 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.

Jak stanowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

W myśl art. 69 ww. ustawy:

Na poczet ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu zalicza się kwotę równą wartości prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, określoną według stanu na dzień sprzedaży.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 920 z późn. zm.):

Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy:

Powiat ma osobowość prawną.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym:

Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym

Z uwagi na powyższe wskazać należy, że organ jednostki samorządu terytorialnego (Starosta) działa jako organ tej jednostki a zatem wszelkie podejmowane przez niego działania są w istocie działaniami podejmowanymi przez jednostkę samorządu terytorialnego.

W tym miejscu należy zauważyć, że Skarb Państwa w transakcjach dotyczących gospodarki nieruchomościami nie występuje jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą. W każdym takim przypadku, podmiotami, które to czynią są jednostki organizacyjne, na ogół wyodrębnione w tym celu. Organem reprezentującym Skarb Państwa w związku z gospodarowaniem nieruchomościami jest Starosta, co wynika z powołanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Rozwinięciem tej ogólnej zasady jest unormowanie zawarte w art. 23 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują (z zastrzeżeniami, które - ze względu na rozpatrywaną sprawę - można pominąć) starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.

Podatnikiem podatku od towarów i usług nie może być starosta, przede wszystkim z tego względu, że nie jest on podmiotem samodzielnie prowadzącym działalność gospodarczą. Starosta nie działa bowiem na własny rachunek i na własną odpowiedzialność, chociażby z tego powodu, że nie jest - ze względu na brak wyodrębnienia - jednostką organizacyjną.

Zatem w przypadku wykonywania czynności z zakresu zadań zleconych nałożonych na Starostę ustawą o gospodarce nieruchomościami z tytułu najmu, dzierżawy, użytkowania wieczystego, użyczenia nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, wynikających z zawartych umów cywilnoprawnych, to Powiat posiada status podatnika podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Powiat jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Starosta na podstawie art. 11 ust. 1, w związku z art. 23 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami jest organem reprezentującym Skarb Państwa (nie jest właścicielem gruntów) w sprawach gospodarowania nieruchomościami, wykonującym zadania z zakresu administracji rządowej m.in. wydaje zaświadczenia potwierdzające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe w prawo własności. Starosta jako organ reprezentujący Skarb Państwa ustanowił prawo użytkowania wieczystego gruntów na podstawie umów zawartych z mieszkańcami Powiatu zarówno przed dniem 30 kwietnia 2004 r. jak i po 1 maja 2004 r. Z tytułu oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste Skarbu Państwa, Starosta działający i wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej pobiera od użytkowników wieczystych, zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, pierwszą opłatę oraz opłaty roczne, które przekazywane są do budżetu Państwa jako jego dochody (po potrąceniu dochodów należnych Powiatowi). Użytkownicy wieczyści wnosili opłaty roczne przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do 31 marca każdego roku, z góry za dany rok (bez wezwania).

W dniu 5 października 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Na podstawie art. 1 ust. 1 powyższej ustawy z dniem 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów. Mając na uwadze powyższe przepisy z dniem 1 stycznia 2019 r. Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę przestał być właścicielem opisywanych nieruchomości, natomiast dotychczasowi użytkownicy wieczyści stali się z mocy prawa właścicielami gruntów, do których do tej pory mieli prawo użytkowania wieczystego. Z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nowi właściciele nieruchomości zapłacili na rzecz Skarbu Państwa opłatę przekształceniową. Zakresem wniosku objęte są przekształcenia dokonywane wyłącznie z mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, których właścicielem jest Skarb Państwa, a nie Powiat, a prawo użytkowania wieczystego tych gruntów zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy pobierane przez Powiat opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności dotyczące gruntów, nie podlegają VAT w sytuacji gdy właścicielem jest Skarb Państwa a nie Powiat, a opłaty jako dochód Skarbu Państwa są w ustawowych terminach przekazywane do budżetu państwa.

W tym miejscu jeszcze raz należy podkreślić, że Skarb Państwa w transakcjach dotyczących gospodarki nieruchomościami nie występuje jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Organem reprezentującym Skarb Państwa w związku z gospodarowaniem nieruchomościami jest Starosta, który nie może być podatnikiem podatku od towarów i usług.

Starosta wykonuje czynności z zakresu zadań nałożonych na Niego ustawą o gospodarce nieruchomościami z tytułu gospodarowania nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa, dla których to czynności podatnikiem jest Powiat. Jest to zadanie Starosty wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej wynikającej z art. 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym reprezentuje on Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami, w tym w sprawach związanych z pobieraniem opłat i przekazywaniem ich w ustawowych terminach do budżetu państwa.

W konsekwencji mając na uwadze powyższe należy wskazać, że rolę podatnika w związku z gospodarowaniem nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa pełni w rozpatrywanej sprawie Powiat.

Ponadto w tym miejscu należy wskazać na przytoczony przez Państwa we wniosku przepis art. 255 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305 z późn. zm.).

Zgodnie z tym przepisem:

Zarząd jednostki samorządu terytorialnego przekazuje pobrane dochody budżetowe związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami, pomniejszone o określone w odrębnych ustawach dochody budżetowe przysługujące jednostce samorządu terytorialnego z tytułu wykonywania tych zadań, na rachunek bieżący dochodów dysponenta części budżetowej przekazującego dotację celową, według stanu środków określonego na:

1)

10 dzień miesiąca - w terminie do 15 dnia danego miesiąca;

2)

20 dzień miesiąca - w terminie do 25 dnia danego miesiąca.

W celu rozstrzygnięcia dalszych Państwa wątpliwości wskazać należy, że 22 grudnia 2021 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną znak PT1.8101.2.2021. Została ona opublikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów z 29 grudnia 2021 r. poz. 14.

Interpretacja ta dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej w prawo własności, dokonanego z mocy prawa na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2020 r. poz. 2040, dalej: "ustawa przekształceniowa").

Z ww. interpretacji ogólnej jednoznacznie wynika, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności nieruchomości z mocy ustawy przekształceniowej należy traktować jako przeniesienie prawa własności do towaru w zamian za odszkodowanie, a nie jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Zatem przekształcenie - na podstawie ww. ustawy przekształceniowej - prawa wieczystego użytkowania gruntów (m.in. ustanowionego przed 1 maja 2004 r.) w prawo własności, stanowi odrębną od oddania w użytkowanie wieczyste czynność podlegającą opodatkowaniu.

Tym samym, podsumowując opłaty z tytułu przekształcenia ustanowionego przed 1 maja 2004 r. prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntów, których właścicielem jest Skarb Państwa, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podatnikiem w związku z gospodarowaniem nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa jest Powiat.

Zatem, stanowisko Państwa jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)

z zastosowaniem art. 119a;

2)

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl