2461-IBPB-2-1.4514.45.2017.1.JKu - Skutki podatkowe nabycia nieruchomości w drodze licytacji.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 6 lutego 2017 r. (data wpływu - 8 lutego 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze licytacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 lutego 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości w drodze licytacji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 28 sierpnia 2014 r. odbyła się licytacja nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w B. Postanowieniem z 28 sierpnia 2014 r. sąd udzielił przybicia na nabycie nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Postanowienie to uprawomocniło się 28 kwietnia 2015 r. a nabywca - Wnioskodawca uiścił przelewem na rachunek depozytowy sądu całą cenę nabycia nieruchomości jak i wpis od nabycia. Zapłata ta nastąpiła częściowo przed rozpoczęciem licytacji (wadium - 40.040,00 zł) a reszta (284.960,00 zł) została zapłacona w wyznaczonym przez sąd terminie 16 lipca 2015 r.

Postanowieniem z 12 sierpnia 2015 r. sąd przysądził własność nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Postanowienie to uprawomocniło się 5 lipca 2016 r., po rozpatrzeniu przez sąd rejonowy a następnie okręgowy, licznych zażaleń dłużników.

W związku z powyższym opisem, Wnioskodawca zajął stanowisko, że:

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zmieniła się 1 stycznia 2016 r. Uchylony został art. 2 pkt 3 mówiący o tym, że nie podlegają podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Zarówno udzielenie przez sąd przybicia na nabycie nieruchomości jak i zapłata ceny nabycia miały miejsce przed zmianą ww. ustawy (odpowiednio w 2014 i 2015 r.)

Oba te zdarzenia, zdaniem Wnioskodawcy, świadczą o dokonaniu transakcji sprzedaży i nie powinno się stosować do nich przepisów, które weszły w życie w czasie późniejszym niż miało miejsce zdarzenie.

Gdyby Wnioskodawca wiedział, że zastosowanie będą miały przepisy, które dopiero wejdą w życie w późniejszym czasie, mógłby zmienić decyzję co do wzięcia udziału w licytacji biorąc pod uwagę fakt, że całkowite koszty nabycia nieruchomości będą wyższe. Również po udzieleniu przybicia, a przed zapłatą ceny nabycia, nie mógł się wycofać z transakcji, ponieważ wiązałoby się to z utratą kwoty wadium wpłaconej celem wzięcia udziału w licytacji.

Wnioskodawca nie może działać i podejmować decyzji w oparciu o stan prawny, który może dopiero zaistnieć w przyszłości, a prawo nie powinno mieć zastosowania wstecz. Wnioskodawcy w tym przypadku nie powinny dotyczyć przepisy do złożenia deklaracji p.c.c.-3 i zapłaty podatku wynikającego z tej deklaracji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 2 cyt. ustawy przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych - stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 3 tejże ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody - od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy od czynności cywilnoprawnych określa stawkę podatku, która wynosi m.in. od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r., zawierała uregulowania w art. 2 pkt 3, zgodnie z którymi nie podlegały temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. Przepis ten od 1 stycznia 2016 r. został uchylony ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1045). Stosownie do treści art. 50 ust. 2 ww. ustawy do opodatkowania czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał na podstawie ustawy zmienianej w art. 23 przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. To oznacza, że do tych czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał na podstawie ustawy zmienionej ww. nowelizacją stosuje się przepisy w brzmieniu zmienionym.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że w dniu 28 sierpnia 2014 r. odbyła się licytacja nieruchomości gruntowej. Postanowieniem z 28 sierpnia 2014 r. sąd udzielił przybicia na nabycie nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Postanowienie to uprawomocniło się 28 kwietnia 2015 r. a nabywca - Wnioskodawca uiścił przelewem na rachunek depozytowy sądu całą cenę nabycia nieruchomości jak i wpis od nabycia. Postanowieniem z 12 sierpnia 2015 r. sąd przysądził własność nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Postanowienie to uprawomocniło się 5 lipca 2016 r.

W opisanej sprawie sedno rozstrzygnięcia sprowadza się do stwierdzenia, kiedy powstał obowiązek podatkowy w związku z nabyciem nieruchomości; czy do tego nabycia ma zastosowanie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązujący do 31 grudnia 2015 r.

Zgodnie z art. 952 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.) zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną.

Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Na podstawie art. 972 ww. ustawy licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego.

Po zamknięciu przetargu sąd w osobie sędziego, pod którego nadzorem odbywa się licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, po wysłuchaniu tak jego, jak i obecnych uczestników (art. 987 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 998 § 1 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.

W myśl art. 999 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.

Mając na względzie powyższe przepisy, w szczególności uregulowanie zawarte w art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że momentem powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z wydaniem postanowienia sądu o przysądzeniu własności nieruchomości, jest dzień uprawomocnienia się tego postanowienia. Z tym bowiem dniem następuje przeniesienie własności na rzecz nabywcy.

W przedmiotowej sprawie postanowienie Sądu o przysądzeniu własności nieruchomości uprawomocniło się 5 lipca 2016 r., co oznacza, że w dniu 5 lipca 2016 r. powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z wydaniem ww. postanowienia.

Jednocześnie należy wskazać, że wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w uchylonym przepisie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy tych czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstał przed 1 stycznia 2016 r.

Nie można zatem zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, iż w tym przypadku nie powinny dotyczyć go przepisy dotyczące złożenia deklaracji p.c.c.-3 i zapłaty podatku wynikającego z tej deklaracji.

W przedmiotowej sprawie bezspornie zastosowanie znajduje przepis art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazujący, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu.

Przy czym należy zaznaczyć, że orzeczenie to musi wskazywać na ostateczne przeniesienie na nabywcę własności przedmiotu czynności cywilnoprawnej. Tym samym, z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie przeniesienie na rzecz Wnioskodawcy własności nieruchomości miało miejsce 5 lipca 2016 r., to - jak już wskazano powyżej - w tym samym dniu powstał po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy sprzedaży tej nieruchomości w drodze licytacji.

Zatem z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie - jak wskazano powyżej - obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstał 5 lipca 2016 r., to nabycie przez Wnioskodawcę nieruchomości w drodze licytacji, potwierdzone postanowieniem Sądu o przysądzeniu własności z 12 sierpnia 2015 r., nie podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie powołanego przez Wnioskodawcę art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wyłączenie z opodatkowania na podstawie powyższego przepisu ma bowiem zastosowanie do opodatkowania czynności, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał przed 1 stycznia 2016 r. Tym samym opisane we wniosku nabycie nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych według stawki wynoszącej 2% wartości rynkowej nabywanej nieruchomości. Stosownie do art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek zapłaty podatku ciąży na kupującym.

W świetle przytoczonych przepisów, stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.