32530/15 - Przepisy regulujące wycinanie drzew na własnych posesjach

W odpowiedzi na interpelację Pana Posła (...) z dnia 5 maja 2015 r. w sprawie przepisów regulujących wcinanie drzew na własnej posesji bez zezwolenia, przesłaną przez Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przy piśmie znak: K7INT32530, przekładam następujące stanowisko.

1. Ministerstwo Środowiska dostrzegając problem dotyczący zbyt wysokich kar pieniężnych za usuwanie drzew bez zezwolenia, przygotowało projekt zmian do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627 z późn. zm.). Zmiany te zawarte są w ustawie o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (dalej ustawa), uchwalonej w dniu 15 maja 2015 r. przez Sejm (druk nr 2656).

Ustawa ma na celu również wypełnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 1 lipca 2014 r., sygn. akt SK 6/12 (Dz. U. poz. 926). Trybunał uznał art. 88 ust. 1 pkt 2 i art. 89 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody za niekonstytucyjne. Wynika to z faktu, że przewidują one obowiązek nałożenia kary pieniężnej za usunięcie bez wymaganego zezwolenia, w sztywno określonej wysokości, bez względu na okoliczności tego czynu, np. gdy usunięto drzewo obumarłe.

Ustawa przewiduje szereg zmian, które pozwolą na złagodzenie kar dotyczących drzew, w tym:

* Obniżenie kary pieniężnej za usunięcie drzew bez zezwolenia do wysokości dwukrotnej opłaty za ich usunięcie;

* Obniżenie opłat za usuwanie drzew, a co za tym idzie obniżenie wysokości kar za usunięcie drzew, poprzez aktualizację wysokości stawek opłat oraz wprowadzenie współczynnika lokalizacji drzewa. W ten sposób możliwe będzie wprowadzenie w rozporządzeniu innej wysokości opłat na terenach wiejskich i zurbanizowanych;

* Wprowadzenie możliwości obniżenia kary o 50% m.in. w przypadku drzew obumarłych oraz w przypadku gdy osoby fizyczne nie są w stanie uiścić kary w pełnej wysokości bez znacznego uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, jeżeli dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku;

* W przypadku usunięcia drzewa w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności kara nie będzie wymierzana;

* Wprowadzenie instytucji przedawnienia, jeżeli minęło 5 lat od usunięcia drzewa;

2. Uprzejmie informuję, że ustawa (druk 2656) nie przewiduje możliwości zamiany kary pieniężnej za usunięcie drzewa bez zezwolenia na karę w postaci obowiązku wykonania nasadzeń zastępczych. Wynika to z faktu, że w przypadku usunięcia bardzo wartościowych drzew np. o dużych rozmiarach lub będących siedliskiem gatunków chronionych, odtworzenie tych drzew może potrwać nawet 200 lat. Wobec czego wykonanie nasadzeń zastępczych nie zrekompensuje utraconej wartości. Ponadto wydaje się, że tego rodzaju kara nie będzie miała charakteru prewencyjnego, ze względu na niewysoki koszt nasadzeń zastępczych.

Jednocześnie należy pamiętać, że nie można utożsamiać wartości drzewa tylko z jego wartością opałową. Zadrzewienia oprócz wartości energetycznej posiadają również inne wartości: są ważną ostoją różnorodności biologicznej, przyczyniają się do poprawy warunków życia ludzi, ponieważ kształtują warunki wodne i mikroklimatyczne, istotnie wpływają na poprawę stanu środowiska oraz podnoszą walory estetyczne krajobrazu. Niejednokrotnie zadrzewienia pełnią także ważną funkcję społeczną i kulturową.

Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z art. 86 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody, osoby fizyczne nie ponoszą opłat za usunięcie drzew, o ile nie jest to związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wobec powyższego, należy mieć na uwadze, że już obecnie, jeżeli osoba fizyczna zgodnie z prawem występuje o zezwolenie na usunięcie drzewa, nie jest narażona na uiszczanie opłat czy kar administracyjnych związanych z wycinką drzew.