5719/2016 - Powrót do Polski dzieci z emigracji.

Kwestię przyjmowania uczniów do szkoły, w tym przyjmowania uczniów, którzy uczęszczali do szkoły za granicą, reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowe z dnia 9 września 2016 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz obywateli polskich, którzy pobierali naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, (Dz. U. z 2016 r. poz. 1453).

Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia, uczniowie przybywający z zagranicy - zarówno obywatele polscy, jak i osoby niebędące obywatelami polskimi - są przyjmowani do szkół podstawowych i gimnazjalnych obwodowych właściwych dla ich miejsca zamieszkania z urzędu, natomiast do pozostałych szkół wymienionych w rozporządzeniu, na wolne miejsca na podstawie świadectwa, zaświadczenia, a nawet na pisemne oświadczenia dotyczące sumy lat nauki szkolnej. Na tej podstawie dyrektor danej szkoły kwalifikuje ucznia do odpowiedniej klasy (§ 4-6 ww. rozporządzenia). Dyrektor szkoły przyjmując i kwalifikując do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr lub rok kształcenia może uwzględnić również wiek ucznia, a także opinię rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia w zakresie etapu, na którym powinien kontynuować naukę w Polsce.

Wyrażone przez Panią w piśmie obawy dotyczące ewentualnych problemów z dostosowaniem się dzieci do wymaganego w podstawie programowej programu nauczania mogą być uzasadnione, dlatego przyjęto, że różnice programowe z zajęć edukacyjnych realizowanych w klasie, do której uczeń przechodzi, powinny być uzupełniane na warunkach ustalonych przez nauczycieli prowadzących dane zajęcia.

Ponadto, zgodnie z § 18 ww. rozporządzenia dla uczniów obywateli polskich przybywających z zagranicy, podlegających obowiązkowi szkolnemu i obowiązkowi nauki, którzy nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, organ prowadzący szkołę organizuje w szkole przez 12 miesięcy dodatkową, bezpłatną naukę języka polskiego w formie dodatkowych zajęć lekcyjnych z języka polskiego. Zajęcia są prowadzone indywidualnie lub w grupach w wymiarze nie niższym niż 2 godziny tygodniowo pozwalającym na opanowanie języka polskiego w stopniu umożliwiającym udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych.

Jednocześnie, zgodnie z § 18 ww. rozporządzenia dla osób będących obywatelami polskimi, podlegających obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, w odniesieniu do których nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne z danego przedmiotu stwierdzi konieczność uzupełnienia różnic programowych z tego przedmiotu, organ prowadzący szkołę organizuje w szkole dodatkowe zajęcia wyrównawcze z tego przedmiotu.

Dodatkowe zajęcia wyrównawcze z danego przedmiotu nauczania są prowadzone indywidualnie lub w grupach, w formie dodatkowych zajęć lekcyjnych z tego przedmiotu, w wymiarze jednej godziny lekcyjnej tygodniowo.

Tygodniowy rozkład dodatkowych zajęć z języka polskiego i wyrównawczych ustala, w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, dyrektor szkoły, w której są organizowane te zajęcia.

Łączny wymiar powyższych godzin zajęć lekcyjnych, nie może być wyższy niż pięć godzin lekcyjnych tygodniowo w odniesieniu do jednego ucznia.

Reasumując, decyzję o zakwalifikowaniu ucznia do odpowiedniej klasy zawsze podejmuje dyrektor szkoły. Dyrektor szkoły powinien dołożyć wszelkich starań, aby wspierać dziecko i ułatwić mu wyrównanie wszelkich różnić programowych.

Ważną zmianą wprowadzoną w nowym rozporządzeniu jest umożliwienie organom prowadzącym szkoły publiczne tworzenia oddziałów przygotowawczych dla osób przybywających z zagranicy. Przewiduje ono wprowadzenie - obok istniejących już rozwiązań, o których mowa wyżej - możliwości tworzenia (§ 17 ust. 1 rozporządzenia) w publicznej szkole oddziału przygotowawczego dla dzieci obywateli polskich powracających z zagranicy, jak i dzieci cudzoziemców, podlegających obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na niewystarczającym poziomie do korzystania z nauki, a także wymagających dostosowania procesu kształcenia do ich potrzeb edukacyjnych oraz formy organizacyjnej wspomagającej efektywność tego kształcenia.

Celem zmian wprowadzanych w rozporządzeniu jest umożliwienie szybkiego i efektywnego włączenia tych osób do polskiego systemu oświaty.

Oddział przygotowawczy może być utworzony przez organ prowadzący publiczną szkołę również w trakcie roku szkolnego. Takie rozwiązanie jest istotne w przypadku jednoczesnego napływu do szkoły większej liczby uczniów przybywających z zagranicy, np. dzieci osób ubiegających się o ochronę międzynarodową lub dzieci osób ewakuowanych.

Dyrektor szkoły, w której utworzony będzie oddział przygotowawczy, będzie mógł zakwalifikować ucznia do danego oddziału przygotowawczego w przypadku stwierdzenia, że uczeń ma trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym problemami związanymi z wcześniejszym kształceniem za granicą, lub trudności komunikacyjne, związane z nieznajomością lub słabą znajomością języka polskiego, lub trudności spowodowane przez sytuacje kryzysowe lub traumatyczne, wynikające z konfliktów zbrojnych, klęsk żywiołowych lub innych kryzysów humanitarnych, spowodowanych przez naturę lub człowieka.

Nauka w oddziale przygotowawczym trwać będzie co do zasady jeden rok. Jednakże projekt rozporządzenia uwzględnia możliwość jej przedłużenia nie dłużej niż o jeden rok szkolny, a w przypadku szkoły dla dorosłych - o jeden semestr, w sytuacji, gdy okres ten będzie niewystarczający dla opanowania przez ucznia języka polskiego na poziomie umożliwiającym efektywne korzystanie z nauki. Decyzję o przedłużeniu okresu nauki podejmować będzie rada pedagogiczna, na wniosek złożony przez uczących ucznia nauczycieli, pedagoga lub psychologa nie później niż na miesiąc przed zakończeniem drugiego semestru nauki w oddziale przygotowawczym.

Rozporządzenia określa także organizację pracy oddziału przygotowawczego, w szczególności maksymalną liczbę uczniów, co pozwoli na zapewnienie indywidualnego podejścia do każdego ucznia.