Nowość DI/200000/43/289/2024

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 4 kwietnia 2024 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/200000/43/289/2024

■ ray < UU

zs I Imuw Uwimikik 5»«<a»Tra

Oddział w Lublinie Lublin, vn kwietnia 2024 r.

DI/200000/43/289/2024

Dane identyfikacyjne Wnioskodawcy: NIP:

Reprezentowana przez: Radcę Prawnego

Kancelaria Radcy Prawnego

Decyzja nr 289 / 2024

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład) stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 14 marca 2024 r. przez spółkę z ograniczona odpowiedzialnością (dalej:

Przedsiębiorca) uznaje za nieprawidłowe w przedmiocie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym zatrudnionych Pracowników spoza UE, osoby z Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii, na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, których pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polski nie ma charakteru stałego.

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym 14 marca 2024 r., Przedsiębiorca, reprezentowany przez radcę prawnego wystąpił do Zakładu o wydanie interpretacji indywidualnej

w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Opis zdarzenia przyszłego Przedsiębiorcy

Przedsiębiorca jest spółką prawa handlowego posiadającą czynny wpis do Rejestru Przedsiębiorców - Przedsiębiorca zamierza w przyszłości zawrzeć umowę cywilnoprawną tj. umowę zlecenia w oparciu o regulacje art. 734 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tj. z dnia 2 sierpnia 2023 r., Dz, U. z 2023 r. poz. 1610, z późn. zm.) bądź umowę o pracę zgodnie z Kodeksem Pracy z obywatelami spoza krajów należących do Unii Europejskiej:

a)

z cudzoziemcami z Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii którzy uzyskali zezwolenie na pracę i pobyt czasowy do trzech lat - na podstawie art. 114, art. 98 ust. 1 І 2, art. 104, art. 118 ust. 1, art. 240 pkt 1 i art. 242 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (tj. z dnia 27 stycznia 2023 r., Dz. U. z 2023 r. poz. 519, z późn. zm.),

b)

z cudzoziemcami z Ukrainy wykonującymi prace na podstawie umowy zlecenia bądź umowy o pracę w oparciu o powiadomienie o podjęciu zatrudnienia, na podstawie specustawy ukraińskiej {tj. ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (tj. z dnia 16 listopada 2022 r., Dz. U. z 2023 r. poz. 103, z późn. zm.),

c)

z cudzoziemcami z Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii - zatrudnionych na podstawie § 2 Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 2349) w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, na okres pracy wynoszący łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

Zawierane w przyszłości wyżej wskazane umowy będą miały charakter odpłatny i będą stanowiły dla tych obywateli przychód z tytułu osobistego świadczenia usług na podstawie umowy zlecenia lub stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. z dnia 2 grudnia 2022 r., Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.). Wskazani obywatele z Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii nie są obywatelami państw członkowskich UE, a nadto nie będą posiadać kart stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Konieczne jest także podkreślenie, iż ich pobyt będzie wynosił nie więcej niż czas wskazany w stosownych pozwoleniach na pracę І pozwoleniach na pobyt na terytorium Polski.

W związku z tym powstało zapytanie związane z możliwością wyłączenia z objęcia ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego. Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia społeczne obejmują: ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenia rentowe, ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa oraz ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W związku z powyższym Przedsiębiorca ma następujące wątpliwości:

1. Czy zatrudnieni w przyszłości przez Przedsiębiorcę - spółkę będącą Zleceniodawcą - obywatele (Zleceniobiorcy) z Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii, w sposób opisany we wniosku, z którymi Przedsiębiorca będzie zawierał umowy cywilnoprawne, których to pobyt w Polsce ma charakter czasowy (tj. pobyt nie ma charakteru stałego, wykonują przedmiot umowy zlecenia i w trakcie jego wykonywania znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) podlegać będą obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w Polsce w świetle ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych?

2. Czy zatrudnieni w przyszłości przez Przedsiębiorcę - spółkę będącą Pracodawcą - obywatele (Pracownicy) z Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii, w sposób opisany we wniosku, z którymi Przedsiębiorca będzie zawierał umowy o pracę, których to pobyt w Polsce ma charakter czasowy (tj. pobyt nie ma charakteru stałego, wykonuję przedmiot umowy zlecenia i w trakcie jego wykonywania znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) podlegać będą obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w Polsce w świetle ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych?

Zapytanie dotyczy uzyskania interpretacji indywidualnej w sprawie Przedsiębiorcy w przedmiocie braku obowiązku podlegania przez cudzoziemców z wyżej wymienionych państw ubezpieczeniom społecznym w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zatrudnionych przez polskiego Przedsiębiorcę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy zlecenia bądź umowy o pracę.

Pismem z 28 marca 2024 r. Przedsiębiorca uzupełnił wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z 14 marca 2024 r. poprzez stwierdzenie, że złożony wniosek dotyczy ustalenia niepodlegania ubezpieczeniom społecznym zarówno osób zatrudnionych w oparciu o umowy zlecenia jak i osób zatrudnionych w oparciu o umowy o pracę.

Stanowisko Przedsiębiorcy

Zdaniem Przedsiębiorcy, w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zleceniobiorcy oraz Pracownicy - cudzoziemcy zatrudnieni w przyszłości na podstawie umowy zlecenia w sposób opisany powyżej, których to pobyt w Polsce ma charakter czasowy nie będą podlegać ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie.

UZASADNIENIE stanowiska Przedsiębiorcy:

W przedmiotowej sprawie zastosowanie będzie miał przepis art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż: Nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

Kluczowe znaczenie w rozstrzygnięciu tej kwestii stanowi ocena, czy zastosowanie spójnika "i" w wyżej wymienionym przepisie kształtuje obowiązek łącznego spełnienia obu przesłanek przez cudzoziemców tj. brak pobytu stałego na obszarze RP oraz zatrudnienie w wymienionych w przepisie placówkach.

Analiza art. 5 ust. 2 ustawy systemowej, co jednocześnie potwierdzają poglądy wynikające z orzecznictwa Sądu Najwyższego, powtarzane również w orzeczeniach Sądów powszechnych doprowadziła do wniosku, iż przesłanki wskazane w tym przepisie należy odczytywać rozłącznie, bowiem odnoszą się one do dwóch różnych stanów faktycznych. Pierwsza z nich wskazuje na charakter pobytu na obszarze RP, a druga na zatrudnienie w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych. Zatem cudzoziemiec nie musi spełnić łącznie tych przesłanek, aby nie podlegać ubezpieczeniom społecznym w Polsce - wystarczy, że spełni jedną z nich.

Takie rozumienie powołanego wyżej przepisu potwierdza stanowisko Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2023 r. (sygn. akt: I USK 170/22), zgodnie z którym: "użycie w treści przepisu art. 5 ust. 2 ustawy systemowej spójnika "i" stanowi koniunkcję (złączenie) dwóch zdań odnoszących się do niezależnych od siebie dwóch kategorii określonych w nim osób niepodlegających obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (tych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i tych, które są zatrudnione w wymienionych placówkach niezależnie od charakteru pobytu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej). A zatem zakresem podmiotowym art. 5 ust. 2 ustawy są objęci zarówno obywatele państw obcych zatrudnieni w placówkach wymienionych w tym przepisie (niezależnie od charakteru ich pobytu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej), jak również obywatele państw obcych niezatrudnieni w takich placówkach, o ile ich pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego." (Postanowienie SN z 10 maja 2023 r" IUSK 170/22, LEX nr 3565880).

Powyższe stanowisko potwierdza również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 października 2019 r., zgodnie z którym: "Z art. 5 ust. 2 o s.u.s. nie wynika wymóg łącznego spełnienia dwóch wymienionych w tym przepisie przesłanek niepodlegania obowiązkowi ubezpieczenia społecznego przez obywateli państw obcych. Przepis ten kreuje dwie niezależne od siebie kategorie określonych w nim osób, które obowiązkowi temu nie podlegają. Są nimi - po pierwsze - obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Polski nie ma charakteru stałego oraz - po drugie - obywatele państw obcych, którzy zatrudnieni są w wymienionych w tym przepisie placówkach". (Wyrok SN z 1 października 2019 r., I UK 194/18, OSNP 2020, Nr 12, poz. 137),

Jednocześnie Przedsiębiorca nadmienia, iż pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą została zawarta umowa o zabezpieczeniu społecznym z dnia 18 maja 2012 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1373), jednakże nie reguluje ona kwestii związanych z przedmiotową kwestią. Zatem w tym przypadku zastosowanie będzie miał art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Spośród wymienionych we wniosku o interpretację państw, została zawarta także umowa pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Mołdawii o ubezpieczeniu społecznym z dnia 9 września 2013 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 1460) oraz umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białorusi o zabezpieczeniu społecznym z dnia 13 lutego 2019 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 575), jednakże one również nie regulują kwestii związanych z przedmiotem niniejszego wniosku.

W tym miejscu warto także przytoczyć przepis art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1191 z późn. zm.), który wskazuje legalną definicję pojęcia "pobyt czasowy". Zgodnie z tym przepisem: Pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości lecz pod innym adresem.

W przedmiotowej sprawie niewątpliwie pobyt cudzoziemców nie nosi znamion pobytu stałego. Obywatele Ukrainy, którzy zawierać będą umowy zlecenia z polskim przedsiębiorcą uzyskali zezwolenie na pobyt czasowy i pracę do 3 lat lub w oparciu o powiadomienie o podjęciu zatrudnienia, na podstawie specustawy ukraińskiej. Obywatele Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii będą zatrudnieni na podstawie zezwolenia na pracę sezonową lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, na okres pracy wynoszący łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy lub w związku z zezwoleniem typu A na pobyt czasowy cudzoziemca i pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wobec tego, pobyt w Polsce cudzoziemców jest uzależniony od konkretnego celu, który w przypadku ustania - spowoduje powstanie obowiązku opuszczenia terytorium Polski. Przebywanie w Polsce determinowane jest jedynie czasowym zezwoleniem na pobyt i czasowym zezwoleniem na pracę. Nadto, nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż centrum

interesów życiowych i osobistych cudzoziemców jak również ich ognisko domowe znajdują się poza Polską. Powyższe wskazuje jednocześnie, iż ośrodek życiowy wskazanych we wniosku obywateli nie znajduje się w Polsce, co daje potwierdzenie, że ich pobyt nie ma charakteru stałego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, wyłania się jednoznaczne stanowisko, iż przepis art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych powinien mieć zastosowanie w sytuacji zawierania umów zlecenia bądź umów o pracę przez Przedsiębiorcę - spółkę będącą Zleceniodawcą bądź Pracodawcą z obywatelami (Zleceniobiorcami) z Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii w sposób opisany we wniosku. Pobyt cudzoziemców w Polsce ma charakter czasowy - tj. pobyt nie ma charakteru stałego. Zatem biorąc pod uwagę i analizując wskazane powyżej wnioski, należy stwierdzić, iż nie będą oni podlegać obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w Polsce w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W tym miejscu warto wskazać stanowisko wyrażone w Piśmie z dnia 23 maja 2023 r., wydane przez Centralę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (syg. DI/100000/43/420/2023), w którym stwierdzono iż "przyjazd, choćby i cykliczny (regularny), do Polski celem wykonywania zlecenia przez obywateli wskazanych państw na podstawie umowy zlecenia nie będzie powodował objęcia obywateli państwa trzeciego polskim systemem ubezpieczenia społecznego. Przebywanie w Polsce tych osób w okresie wykonywania zleconych czynności przez krótki (sumarycznie) okres czasu determinowany czasowym zezwoleniem na pobyt i czasowym zezwoleniem na pracę, nie będą prowadzić do objęcia ich polskim systemem ubezpieczeń społecznych". (Pismo z dnia 23 maja 2023 r., wydane przez: Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, DI/100000/43/420/2023).

W przedmiotowej sprawie nie bez znaczenia pozostaje również stanowisko Sądu Apelacyjnego w Poznaniu wyrażone w wyroku z dnia 15 września 2021 r., zgodnie z którym: "Prawodawca w art. 5 ust. 2 zadecydował, że pewna grupa obywateli państw obcych nie podlega ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie, co nie stanowi dyskryminacji obywateli polskich stale zamieszkujących w kraju choćby z tego względu, że zasadniczą przesłanką nieobjęcia cudzoziemców (niebędących pracownikami obcych przedstawicielstw dyplomatycznych itp.), ubezpieczeniem społecznym jest fakt, że ich pobyt na terenie Polski nie ma charakteru stałego (...)". (Wyrok SA w Poznaniu z 15 września 2021 r., III AUa 1246/19, LEX nr 3450337),

Zaprezentowane powyżej rozważania doprowadziły do wniosku, iż kategorie osób wymienione w treści wniosku, mieszczą się w granicach określonych treścią art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Mając powyższe na uwadze, należy zauważyć, iż właściwa wykładnia normy zawartej w art. 5 ust. 2 ustawy systemowej, co jednocześnie potwierdzają poglądy wynikające z orzecznictwa Sądu Najwyższego, powtarzane również w orzeczeniach Sądów powszechnych, prowadzić powinna do wniosku, że zakres podmiotowy regulacji obejmuje dwie różne i niezależne kategorie obywateli państw obcych, którzy nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w Polsce.

Podsumowując, w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zleceniobiorcy - cudzoziemcy zatrudnieni w przyszłości przez Przedsiębiorcę na podstawie umowy zlecenia w sposób opisany powyżej, których to pobyt w Polsce ma charakter czasowy nie powinni podlegać ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie.

Analiza stanu faktycznego w świetle stanu prawnego

Zakład podkreśla, iż w niniejszej decyzji odniósł się wyłącznie do ustalenia czy podlegają ubezpieczeniom społecznym obywatele Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii, z którymi Przedsiębiorca ma zamiar zawrzeć umowę o pracę. Natomiast w zakresie ustalenia czy podlegają ubezpieczeniom społecznym obywatele ww. państw, z którymi Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy zlecenia, Zakład rozpatrzył poprzez wydanie decyzji interpretacyjnej dnia 22 marca 2024 r. numer 273/2024.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy powołanej wyżej ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeniom społecznym podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. W art. 6 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zostały wymienione wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1 przywołanej ustawy osoby wykonujące pracę, na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie umowy o pracę, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Przepisy ustawy o ubezpieczeniach społecznych nie uzależniają objęcia ubezpieczeniami społecznymi od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania czy czasu pobytu, jak również od tego przez jaki czas praca jest świadczona, natomiast istotny jest fakt zawarcia z polskim podmiotem umowy rodzącej zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz wykonywania pracy w ramach takiej umowy na obszarze Polski.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w tej ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach i misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych. Wymienione w ww. przepisie warunki powinny być spełnione łącznie, tzn.: osoba jest cudzoziemcem, jej pobyt w Polsce nie może mieć charakteru stałego, jest zatrudniona w obcym przedstawicielstwie dyplomatycznym, urzędzie konsularnym, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych.

Zatem, warunki określone w art. 5 ust. 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby skutkowały wyłączeniem cudzoziemca z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Przedsiębiorca zamierza zawrzeć umowy o pracę z obywatelami państw spoza Unii Europejskiej takich jak: Ukraina, Mołdawia, Białoruś, Gruzja i Armenia. Osoby te będą wykonywały pracę na podstawie umów o pracę na rzecz pracodawcy polskiego, w różnych okresach czasu, a ich uprawnienie do wykonywania pracy na terytorium RP będzie wynikało z różnych przesłanek formalnych (zezwolenie na pracę i pobyt czasowy, powiadomienie o podjęciu zatrudnienia na postawie specustawy ukraińskiej, zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi). Przedsiębiorca zaznaczył, że pobyt ww. osób ma charakter tymczasowy, osoby te nie posiadają kart stałego pobytu na terytorium RP. W ocenie Przedsiębiorcy, osoby te nie podlegają ubezpieczeniom społecznym wynikającym z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Uwzględniając wyżej powołane przepisy nie sposób zgodzić się z argumentacją Przedsiębiorcy, iż już spełnienie przez cudzoziemca jednego wymogu w postaci braku stałego pobytu na terytorium Polski miałoby być wystarczającą przesłanką do zwolnienia takiej osoby z podlegania ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Zawarcie przez osobę fizyczną z polskim podmiotem umowy rodzącej obowiązek ubezpieczeń społecznych na mocy art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i wykonywanie tej umowy na terytorium Polski jest przesłanką do uznania takiej umowy za tytuł do tych ubezpieczeń społecznych. Sam fakt zawarcia jej z cudzoziemcem, który nie posiada karty stałego pobytu, nie może przesądzać o uznaniu, że spełnione zostały przestanki zawarte w art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z brzmienia art. 5 ust. 2 ww. ustawy wynika, że wskazane w nim warunki należy interpretować łącznie. Ponadto dla stwierdzenia czy cudzoziemiec podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym znaczące jest istnienie tytułu do podlegania ubezpieczeniom, a nie sam czas trwania jego pobytu w Polsce.

Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lipca 2017 r. (sygn. II UK 295/16)", termin: "nie podlegają ubezpieczeniom społecznym obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego", należy dekodować w powiązaniu z systemem ubezpieczenia społecznego, a nie przez odwołanie się do przepisów o charakterze meldunkowym, ilościowym (...) punktem odniesienia dla wyjaśnienia kwestii, czy pobyt cudzoziemca nie ma charakteru stałego, jest wymieniony w tym przepisie obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym. Skoro ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych określa zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, to podlegają im także obywatele państw obcych, którzy podejmują działalność stanowiącą podstawę objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. (...) Stały pobyt to pobyt niezmienny w danym okresie, czyli w okresie realizacji podstawy ubezpieczenia, przy czym nie ma większego znaczenia okoliczność dotycząca tego, jaką administracyjną gwarancję prowadzenia działalności lub zapewnienia pobytu miał w Polsce obywatel państwa obcego. (...) O tym, czy dany pobyt ma charakter stały nie decyduje więc stały pobyt w sensie "długotrwałości stałości pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej", albowiem w takim wypadku wyłączeniu z ubezpieczeń społecznych podlegaliby ci cudzoziemcy, których pobyt nie ma "takich cech", choć spełnialiby warunki podlegania ubezpieczeniom społecznym (...)."

Podobnie w kwestii podlegania ubezpieczeniom społeczny przez cudzoziemców wykonujących m.in. umowy zlecenia wypowiedział się również Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach z dnia 13 grudnia 2016 r. (III AUa 1250/16) i z dnia 20 grudnia 216 r., (III AUa 1249/16).

Ponadto dokonując analizy zagadnienia przedstawionego przez Przedsiębiorcę zdarzenia przyszłego nie sposób pominąć umów międzynarodowych, regulujących kwestie zabezpieczenia społecznego, są to: umowa pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym z dnia 18 maja 2012 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1373), umowa pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Mołdawii o ubezpieczeniu społecznym z dnia 9 września 2013 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 1460) oraz umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białorusi o zabezpieczeniu społecznym z dnia 13 lutego 2019 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 575).

Zawarte umowy międzynarodowe wskazują, że obywatele jednego z Państw podlegają obowiązkom i korzystają z uprawnień wynikającym z ustawodawstwa drugiego z Państw na tych samych warunkach co obywatele tego Państwa. Osoby do których stosuje się ww. umowy podlegają ustawodawstwu tego Państwa, na terytorium którego wykonują pracę. Wskazane wyżej umowy zawierają zasadę stosowania ustawodawstwa miejsca wykonywania pracy, a jednocześnie nie przewiduje możliwości niepodlegania ubezpieczeniom społecznym w miejscu wykonywania pracy z uwagi na okres pobytu na terytorium Polski.

Wobec powyższego art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie znajduje zastosowania w sprawie z którą wystąpił Przedsiębiorca, a opisane osoby wykonujące umowy o pracę, jakie zamierza zawrzeć Przedsiębiorca będą podlegały ubezpieczeniom społecznym na zasadach przewidzianych dla pracowników.

Stanowisko Zakładu

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku złożonym 14 marca 2024 r. przez Przedsiębiorcę opisu zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące przepisy Zakład uznaje za nieprawidłowe stanowisko w przedmiocie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym za zatrudnionych Pracowników spoza UE, osoby z Ukrainy, Mołdawii, Białorusi, Gruzji i Armenii, na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, których pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polski nie ma charakteru stałego.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę I stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w. Odwołanie wnosi się na piśmie za

pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl